frída , nf: fríghia,
fríghida Definizione
sonu de sa cosa friendho in s'ógiu, moida de is istídhigos de s'abba betaos a su fogu, de su ferru abbrigau intrau a s'abba, de una ferramenta segandho a serronadura; moida de gente a chistionu
Sinonimi e contrari
frimentu
Frasi
su ferru ruju at fatu sa fríghida in s'abba ◊ s'intendhiat sa fríghida de sas farches messendhe ◊ si mi pesant sas tiliocas a fríghidas e frúscios ◊ in sa perca si at intesu una frida de alas de alibedhes ◊ candho soe pro che revèrtere acurtzu a sa crésia intendho custa frida, paret una truma de abes (B.Mazzone)
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
grincement
Inglese
screeching
Spagnolo
chirrido,
chillería
Italiano
stridìo
Tedesco
Zischen.
friméntu , nm Definizione
su fríere, sa moida chi faet sa cosa friendho o fintzes s'abba paga in su fogu, in sa braxa
Sinonimi e contrari
fridura,
fringhinzu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
grésillement
Inglese
frying
Spagnolo
chirrido
Italiano
friggìo
Tedesco
Brutzeln,
Zischen.
fritedhài , vrb: afritedhai,
fritiedhai Definizione
fríere, còere in s'ógiu; fàere una moida coment'e friendho, coendho a orrostu sa petza o àteru mescamente in su fogu
Sinonimi e contrari
fríere
Frasi
isciorrocu una butíglia de àcua, ma aici s'ollu fritedhat de prus! ◊ una mustela de procu istérria in sa cardiga est fritiedhendi in su fogu ◊ sa petza arrustendi est cota candu no fritiedhat prus
2.
cust'interrutori s'intendit fritiedhendi: si bit ca sa currenti passat mali
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
grésiller
Inglese
to sizzle
Spagnolo
chisporrotear,
crepitar
Italiano
sfrigolare
Tedesco
zischen.
frusiài , vrb: afrusiai,
frusiare,
frusinai,
frusuai Definizione
sonare o fàere moida coment'e a súrbiu, sonu forte de cosa movendho, friendho, orrostindho
Sinonimi e contrari
afruschiare,
ammuinai 1,
fruscidare,
frusitai,
infrusitai,
moidare,
mojire,
múere,
muizare,
sulietai,
sulitai,
sulvare,
surbiai,
zumiai
Frasi
at inténdiu un'arrisu frusiendidhi in is origas ◊ su guetu frúsiat comenti partit ◊ intendit su sànguini frusinendi in is memórias ◊ Assunta est abarrada un’ora manna batallendu: mi creis ca intendu ancora is origas frusuendu?!(M.L.Serpi)◊ is incuedhus de linna fertus a corpus de fusti frúsuant in s'àiri ◊ sa sartània de sa castàngia est in su fogu frusuendi
Etimo
itl
Traduzioni
Francese
siffler
Inglese
to buzz,
to whistle
Spagnolo
zumbar,
silbar
Italiano
ronzare,
sibilare
Tedesco
zischen.
muinàja , nf: muinalla Definizione
sa moida, su sonu, su zúmiu chi faet sa pedra, segundhu comente est fata (lada e longhita), candho benit iscuta (si brillat) atesu a frundha o fintzes a manu
Sinonimi e contrari
bísulu,
frúschiu,
frúsiu,
muinalla,
muizu,
zúmiu
Frasi
at corpadu sa preda a muinaja
Traduzioni
Francese
sifflement
Inglese
hiss
Spagnolo
silbido
Italiano
síbilo
Tedesco
Zischen.
muizàre , vrb Definizione
fàere a sonu sighiu coment'e a zúmiu, a moida chi sighit
Sinonimi e contrari
afruschiare,
ammuinai 1,
fruscidare,
frusiai,
inzumiae,
moidare,
múere,
zumiai
Frasi
su sonu de su mortu atesu atesu si perdet fritu sentza èssere intesu chei su muizare de su bentu (S.Secchi)◊ s'abe dae su moju essit muizendhe a chircare in sos fiores ◊ s'abe muizat in sas casidheras
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
siffler
Inglese
to hiss
Spagnolo
silbar
Italiano
sibilare
Tedesco
zischen.
muízu , nm Definizione
genia de moida sighia, de cosa muinandho
Sinonimi e contrari
bísulu,
frísida,
frusinzu,
frúsiu,
ischéliu,
moida,
muinaja,
súlbiu,
sulitu,
zúmiu
Frasi
at intesu su muizu de sa balla
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
sifflement
Inglese
hiss
Spagnolo
silbido
Italiano
sìbilo
Tedesco
Zischen.
zumiài , vrb: giumiai Definizione
sonare, fàere a súrbiu, a moida fine
Sinonimi e contrari
afruschiare,
ammuinai 1,
frusiai,
frusitai,
inzumiae,
moidare,
mojire,
múere,
muizare,
sulietai,
surbiai,
zuniai
Frasi
muinendi e zummiendi funt acudendi a tronis muschitus e musconis ◊ is ballas dhi passànt acanta friga friga, zumiendu, ma no dhu tocànt mai ◊ mi zúmiant is origas… e chini at a èssi! ◊ zúmiat sa perda iscapada de sa frundha, sa balla isparada
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
siffler,
bourdonner
Inglese
to hiss,
to hum
Spagnolo
silbar,
zumbar
Italiano
sibilare,
ronzare
Tedesco
zischen.
zumiaméntu , nm Definizione
su zumiai; genia de sonu a súrbiu
Sinonimi e contrari
frusiada,
frúsiu,
zumiadura
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
sifflement
Inglese
hissing
Spagnolo
zumbido,
silbido
Italiano
sìbilo
Tedesco
Zischen.
zúmiu , nm: giúmiu Definizione
genia de sonu chi faet una cosa chi passat in s'ària a fuliesa forte meda, sonu sighiu de totunu andhare
Sinonimi e contrari
bísulu,
frísida,
frúschiu,
frusiolada,
frusitu,
frúsiu,
ischéliu,
muinaja,
muizu,
súlbiu,
sulitu
Frasi
intrendi ti apu biu in mesu ballu a zúmiu che perda iscuta a frundha (B.Lobina)◊ su zúmmiu chi fait su cannoni
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
sifflement,
bourdonnement
Inglese
humming
Spagnolo
silbido,
zumbido
Italiano
sìbilo,
ronzìo
Tedesco
Zischen.