abbàe, abbài , vrb: abbare,
abbari,
acuai Definizione
betare o lassare andhare s'abba a sa cosa prantada; betare abba a su binu, a su licore; portare su bestiàmene a bufare o giare a bufare a su bestiàmene
Sinonimi e contrari
arrusciai,
arrosiai,
arrosinai
Modi di dire
csn:
abbai, abbare a passiu = lassare andhare s'abba de posse sou in su terrinu, chentza èssere abbiada; abbare sas pudhas pioendhe = fai una cosa chi no serbit a nudha
Frasi
abbare s'ortu, sa prantaza, sos frores ◊ ndi tirat s'abba de unu putzu pro abbari s'ortu ◊ nosu fuedhaus a sa campidanesa ma naraus "abba" e "abbai"!
2.
abbare sas berbeghes, sos boes, s'àinu ◊ est andau a s'arriu po acuai su cuadhu ◊ su lupu e s'angioni fiant andaus a s'acuai a su própiu arriu ◊ a mi abbare andhao a logu de putzu ◊ seus abbendu su bestiàmini duas bortas sa dí
Etimo
ltn.
aquare
Traduzioni
Francese
irriguer,
arroser,
abreuver
Inglese
to irrigate,
to water
Spagnolo
regar,
aguar,
bautizar,
abrevar
Italiano
irrigare,
innaffiare,
abbeverare
Tedesco
bewässern,
begießen,
tränken.
abbinài , vrb: abbinare Definizione
isciúndhere in o cun binu, betare binu a calecuna cosa (fintzes giare a bufare a un'animale po cura); bufare binu meda, su si giare a su binu, a bufare; nau de frutuàriu, guastare coment'e faendhosi a binu, aghedu; abbinare est fintzes a murigare su mustu in is cubones po no si aghedare su pígiu de pitzu de sa binatza
Sinonimi e contrari
afegare,
afegonare,
imbreacare,
infegare
Frasi
in s’atóngiu, su crabaxu chi teniat binu, abbinàt is crabas, mesu litru a totus
3.
custa figu niedha, si no est collida apenas tinghindhe, si prúdigat in su culatzu e si abbinat totu
Traduzioni
Francese
tremper dans le vin,
s’enivrer
Inglese
to rinse with vine
Spagnolo
mojar con vino,
emborracharse
Italiano
avvinare
Tedesco
Wein tränken.
abbumbài, abbumbàre, abbumbàri , vrb: bumbare Definizione
fàere una bumba, cricare abbumbu, cosa a bufare, bufare, nau mescamente cun is pipios; suspire, prènnere, ufrare, nau siat de sa pasta cun su frammentu pesandho, e siat de is titas chi cumènciant a si prènnere de late o de àteru chi si ufrat: si narat fintzes in su sensu de betare cosa (es. abba, meighina) a meda, a tropu; ingrassare
Sinonimi e contrari
acirrai,
assumire,
bufae,
imbreacare,
imbumbare,
inciumire,
inciummare,
ingullire,
trincai
/
preni,
ufiare
/
ingrassai
2.
su perdingianu frissu si abbumbat de ollu ◊ sa terra est abbumbada de abba, cun custa sumana chi at fatu sempre proindhe ◊ za si n'at abbumbadu de profumu, cussa!…
3.
cussa picioca est cumentzendi a abbumbai de petus ◊ cun sa basca su casu si est totu abbumbau
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
imbiber,
tuméfier
Inglese
to soak,
to tumefy
Spagnolo
beber,
hincharse
Italiano
imbévere,
intumidire
Tedesco
tränken,
schwellen.
inciumíre , vrb: inciummire Sinonimi e contrari
abbumbare,
aciumai,
inciummare,
trincai,
tzumire
Frasi
si atelat sa cariadura de sa símula annanghendhe ozu porchinu in cantidade pro chi ndh'inciumat fintzas a violare ◊ inciumit su mucarolu in s'abba pro infúndhere sa meragna a su cumpanzu
Traduzioni
Francese
imbiber
Inglese
to soak
Spagnolo
embeber
Italiano
imbévere
Tedesco
tränken.
inciupài, inciupàre , vrb Definizione
fàere una cosa (abba, late o àteru deasi) coment'e a suspidura, comente podet fàere un'istràciu, un'ispòngia o àteru
Sinonimi e contrari
aciupae,
assuspiri,
impapare,
imbibbiri,
sultzire,
sulviare,
surbare 1,
surbiri,
suspiare
Frasi
deris tota sa note at sighidu a rúere selena una mudhina e sa terra si ndh'est inciupada in dogni vena ◊ no arresistis a sa fortza manna de is montis chi ti s'inciupant coment'e una proja
Etimo
spn.
chupar
Traduzioni
Francese
imbiber,
absorber,
tremper
Inglese
to soak
Spagnolo
embeber,
empapar
Italiano
imbévere,
assorbire,
inzuppare
Tedesco
tränken.