abbrofodhàre , vrb: abbrufodhare,
abbrufudhai Definizione
fàere a brofodhu, ufrare, su si ndhe pesare de sa pasta po s'aghedadura e fintzes de su late postu in su fogu, o àtera cosa puru
Sinonimi e contrari
abbimisonare,
abbruvudhare,
abbuscinare,
agghimisonare,
ammalfudhare,
ufiare
2.
lah, candu abbrufudhat s'àcua de is sitzigorrus, ispumadha!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
regonfler
Inglese
to swell (again)
Spagnolo
hincharse
Italiano
rigonfiare
Tedesco
schwellen.
abbumbài, abbumbàre, abbumbàri , vrb: bumbare Definizione
fàere una bumba, cricare abbumbu, cosa a bufare, bufare, nau mescamente cun is pipios; suspire, prènnere, ufrare, nau siat de sa pasta cun su frammentu pesandho, e siat de is titas chi cumènciant a si prènnere de late o de àteru chi si ufrat: si narat fintzes in su sensu de betare cosa (es. abba, meighina) a meda, a tropu; ingrassare
Sinonimi e contrari
acirrai,
assumire,
bufae,
imbreacare,
imbumbare,
inciumire,
inciummare,
ingullire,
trincai
/
preni,
ufiare
/
ingrassai
2.
su perdingianu frissu si abbumbat de ollu ◊ sa terra est abbumbada de abba, cun custa sumana chi at fatu sempre proindhe ◊ za si n'at abbumbadu de profumu, cussa!…
3.
cussa picioca est cumentzendi a abbumbai de petus ◊ cun sa basca su casu si est totu abbumbau
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
imbiber,
tuméfier
Inglese
to soak,
to tumefy
Spagnolo
beber,
hincharse
Italiano
imbévere,
intumidire
Tedesco
tränken,
schwellen.
inchibberàre , vrb Definizione
essire chíbberu, prenu, ufrau; pigare arrennegu coment'e credendhosi meda
Sinonimi e contrari
intrusciare
/
achibberare,
achighiristai,
alloroscare,
altivai,
chibberare,
inchighiridhare,
inchighiristai,
incripinire,
ufiare
/
abbetiae,
acroconai,
arrabbiai,
arragiolire,
arrannegai,
inchietae,
inchimerai,
incrabudhire,
infelai,
infuterare,
insutzuligai,
intziminire,
renignai
Frasi
s'ispiga de su trigu est inchibberendhe ◊ a sa fémina si che li fit inchibberada sa bentre: fit ràida! ◊ abbuseschèndhesi de erva frisca allentorida a s'animale si che li podet inchibberare sa bentre
2.
dai totue chena pònnere leant inchibberèndhesi a fura piana (G.Fiori)
3.
su bentu in cue bi sulat fitianu e male e peus b'inchíbberat in s'ierru ◊ pro cussu fatu pacu m'inchíbbero!
Traduzioni
Francese
enfler,
piquer,
vexer
Inglese
to offend,
to swell (up)
Spagnolo
hinchar,
mosquearse
Italiano
inturgidire,
impermalire
Tedesco
schwellen,
kränken.
inchighiristài, inchighiristàre , vrb: incixiristari,
incragaristai,
increghestare Definizione
coment'e fàere o artzare sa crogorista, arrennegare, su si crèdere meda, bogare sa conca de su sacu foedhandho cun atza
Sinonimi e contrari
achibberare,
achighiristai,
altivai,
inchibberare,
inchighiridhare
/
abbetiae,
afutare,
airai,
aorcare,
arrabbiai,
arrannegai,
collobbiare,
inchestare,
inchietae,
inchimerai,
incrabudhire,
infelai,
infuterare,
insutzuligai,
intziminire,
renignai
Frasi
at rispostu increghestèndhesi ca sos disisvios fint totu solu pro sos zòvanos ◊ mi furia incragaristada ancora de prus e ia crétiu de passai is dis prus orrorosas de sa vida
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
se fâcher à mort,
remplir d'orgueil,
lever la crête
Inglese
to fret and fume,
to make proud,
to get cocky
Spagnolo
alzar el gallo
Italiano
adirarsi forteménte,
insuperbire,
alzar la crésta
Tedesco
sich erzürnen,
stolz werden,
den Kamm schwellen lassen.
intrusciàre , vrb: istrusciare Definizione
fàere coment'e ufrau, prenu, crispu
Sinonimi e contrari
inchibberare,
incripinire
Etimo
cdh., ttrs.
intruscià
Traduzioni
Francese
enfler
Inglese
to become turgid
Spagnolo
hincharse
Italiano
inturgidire
Tedesco
schwellen.
ufiàre , vrb: ofiare,
ufrare,
unfiai,
unfiare,
unfrai,
unfrare Definizione
prènnere de sulu, de ària, crèschere de mannària a inchibberadura po maladia o male (nau de un’arremu, de sa carre), o fintzes po s'abba chi suspint is materiales (es. sa linna); nau in cobertantza de unu, pigare arrennegu, tzacu, primmare; foedhandho de is errios, prènnere de abba, calare prenos a undha manna / ufrare a casidhu = meda (in sensu reale e metafóricu)
Sinonimi e contrari
abbrofodhare,
abbruvudhare,
acasidhare,
apisciucari,
atesidhare,
incubare,
ufredhare
Frasi
che li sunt ufrados sos pes de sa cadha chi at leadu ◊ a issa si li unfraint sas cambas ◊ sunt unfiendhe buscichedhas de sabone ◊ s'abba in zerru ufrat sas abberturas de linna ◊ s'abe chi l'at puntu li at ufradu sa cara a casidhu
2.
no mi nareis de custu, ca mi unfrant is figaus! ◊ tziu Pàule est che zodhu cràpinu, deretu a si ufrare!
3.
su rivu est ufratu e no si podet giumpare ◊ sont in su tzilleri a si ufrare de birra
Etimo
ltn.
inflare
Traduzioni
Francese
gonfler
Inglese
to swell (again)
Spagnolo
hincharse
Italiano
gonfiare,
rigonfiare
Tedesco
schwellen.