abbrofodhàre , vrb: abbrufodhare,
abbrufudhai Definitzione
fàere a brofodhu, ufrare, su si ndhe pesare de sa pasta po s'aghedadura e fintzes de su late postu in su fogu, o àtera cosa puru
Sinònimos e contràrios
abbimisonare,
abbruvudhare,
abbuscinare,
agghimisonare,
ammalfudhare,
ufiare
2.
lah, candu abbrufudhat s'àcua de is sitzigorrus, ispumadha!
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
regonfler
Ingresu
to swell (again)
Ispagnolu
hincharse
Italianu
rigonfiare
Tedescu
schwellen.
abbumbài, abbumbàre, abbumbàri , vrb: bumbare Definitzione
fàere una bumba, cricare abbumbu, cosa a bufare, bufare, nau mescamente cun is pipios; suspire, prènnere, ufrare, nau siat de sa pasta cun su frammentu pesandho, e siat de is titas chi cumènciant a si prènnere de late o de àteru chi si ufrat: si narat fintzes in su sensu de betare cosa (es. abba, meighina) a meda, a tropu; ingrassare
Sinònimos e contràrios
acirrai,
assumire,
bufae,
imbreacare,
imbumbare,
inciumire,
inciummare,
ingullire,
trincai
/
preni,
ufiare
/
ingrassai
2.
su perdingianu frissu si abbumbat de ollu ◊ sa terra est abbumbada de abba, cun custa sumana chi at fatu sempre proindhe ◊ za si n'at abbumbadu de profumu, cussa!…
3.
cussa picioca est cumentzendi a abbumbai de petus ◊ cun sa basca su casu si est totu abbumbau
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
imbiber,
tuméfier
Ingresu
to soak,
to tumefy
Ispagnolu
beber,
hincharse
Italianu
imbévere,
intumidire
Tedescu
tränken,
schwellen.
inchibberàre , vrb Definitzione
essire chíbberu, prenu, ufrau; pigare arrennegu coment'e credendhosi meda
Sinònimos e contràrios
intrusciare
/
achibberare,
achighiristai,
alloroscare,
altivai,
chibberare,
inchighiridhare,
inchighiristai,
incripinire,
ufiare
/
abbetiae,
acroconai,
arrabbiai,
arragiolire,
arrannegai,
inchietae,
inchimerai,
incrabudhire,
infelai,
infuterare,
insutzuligai,
intziminire,
renignai
Frases
s'ispiga de su trigu est inchibberendhe ◊ a sa fémina si che li fit inchibberada sa bentre: fit ràida! ◊ abbuseschèndhesi de erva frisca allentorida a s'animale si che li podet inchibberare sa bentre
2.
dai totue chena pònnere leant inchibberèndhesi a fura piana (G.Fiori)
3.
su bentu in cue bi sulat fitianu e male e peus b'inchíbberat in s'ierru ◊ pro cussu fatu pacu m'inchíbbero!
Tradutziones
Frantzesu
enfler,
piquer,
vexer
Ingresu
to offend,
to swell (up)
Ispagnolu
hinchar,
mosquearse
Italianu
inturgidire,
impermalire
Tedescu
schwellen,
kränken.
inchighiristài, inchighiristàre , vrb: incixiristari,
incragaristai,
increghestare Definitzione
coment'e fàere o artzare sa crogorista, arrennegare, su si crèdere meda, bogare sa conca de su sacu foedhandho cun atza
Sinònimos e contràrios
achibberare,
achighiristai,
altivai,
inchibberare,
inchighiridhare
/
abbetiae,
afutare,
airai,
aorcare,
arrabbiai,
arrannegai,
collobbiare,
inchestare,
inchietae,
inchimerai,
incrabudhire,
infelai,
infuterare,
insutzuligai,
intziminire,
renignai
Frases
at rispostu increghestèndhesi ca sos disisvios fint totu solu pro sos zòvanos ◊ mi furia incragaristada ancora de prus e ia crétiu de passai is dis prus orrorosas de sa vida
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
se fâcher à mort,
remplir d'orgueil,
lever la crête
Ingresu
to fret and fume,
to make proud,
to get cocky
Ispagnolu
alzar el gallo
Italianu
adirarsi forteménte,
insuperbire,
alzar la crésta
Tedescu
sich erzürnen,
stolz werden,
den Kamm schwellen lassen.
intrusciàre , vrb: istrusciare Definitzione
fàere coment'e ufrau, prenu, crispu
Sinònimos e contràrios
inchibberare,
incripinire
Ètimu
cdh., ttrs.
intruscià
Tradutziones
Frantzesu
enfler
Ingresu
to become turgid
Ispagnolu
hincharse
Italianu
inturgidire
Tedescu
schwellen.
ufiàre , vrb: ofiare,
ufrare,
unfiai,
unfiare,
unfrai,
unfrare Definitzione
prènnere de sulu, de ària, crèschere de mannària a inchibberadura po maladia o male (nau de un’arremu, de sa carre), o fintzes po s'abba chi suspint is materiales (es. sa linna); nau in cobertantza de unu, pigare arrennegu, tzacu, primmare; foedhandho de is errios, prènnere de abba, calare prenos a undha manna / ufrare a casidhu = meda (in sensu reale e metafóricu)
Sinònimos e contràrios
abbrofodhare,
abbruvudhare,
acasidhare,
apisciucari,
atesidhare,
incubare,
ufredhare
Frases
che li sunt ufrados sos pes de sa cadha chi at leadu ◊ a issa si li unfraint sas cambas ◊ sunt unfiendhe buscichedhas de sabone ◊ s'abba in zerru ufrat sas abberturas de linna ◊ s'abe chi l'at puntu li at ufradu sa cara a casidhu
2.
no mi nareis de custu, ca mi unfrant is figaus! ◊ tziu Pàule est che zodhu cràpinu, deretu a si ufrare!
3.
su rivu est ufratu e no si podet giumpare ◊ sont in su tzilleri a si ufrare de birra
Ètimu
ltn.
inflare
Tradutziones
Frantzesu
gonfler
Ingresu
to swell (again)
Ispagnolu
hincharse
Italianu
gonfiare,
rigonfiare
Tedescu
schwellen.