A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

assèrva , nf Definitzione su castiare, cosa distinta chi si biet abbaidandho / istare, èssere a s'asserva = èssiri, abarrai osservendi, iscocandho Sinònimos e contràrios annotu, cadelu, osservatzione Frases de amore faedhat dogni cosa, dogni cosa in amare est a s'asserva (P.Mossa) Ètimu itl. asserva Tradutziones Frantzesu observation Ingresu observation Ispagnolu observación Italianu osservazióne Tedescu Beobachtung.

asservídu , agt Definitzione chi ponet mente, chi faet su chi dhi cumandhant de fàere Sinònimos e contràrios masedu | ctr. testarrudu Frases fit teracu bonu e asservidu Tradutziones Frantzesu soumis Ingresu subdued Ispagnolu sumiso, dócil Italianu sottomésso, dòcile Tedescu fügsam.

assessài , vrb Definitzione nau de fémina príngia manna, aprontare po s'illierare, po ndhe fàere su fedu.

assessàre , vrb Definitzione firmare, cessare de si mòvere, de fàere / pps. fintzes po pàsidu Sinònimos e contràrios arressare, firmai Frases a bortas nos assessaiamus de arrejonare (M.Dui)◊ sa funnedha de Meledha si fit assessata e non ventulaiat prus 2. su sonete aiat mantesu sa zente a ballu tunnu, lodhuranne chin cúmeros assessatos dae s’una carrera a s’àtera.

assessenài , vrb Definitzione bochíere, leare sa vida a s'àteru Sinònimos e contràrios bochire.

assessénu , nm Sinònimos e contràrios morte, ochisura Frases de aintru de su coru de s'ómini essint is pentzamentus malus, sa fura, is assessenus, sa traitoria, is trassas malas Tradutziones Frantzesu meurtre Ingresu murder Ispagnolu asesinato Italianu uccisióne, assassìnio Tedescu Ermordung.

assessoràu , nm Definitzione parte de un'amministratzione púbblica, cumpartimentu chi pertocat is afàrios, is fainas, is impreos de una matessi genia (es. trebballos e òperas púbblicas, cultura, su personale o àteru) e incàrrigu a chie dhu depet contivigiare Tradutziones Frantzesu mandat de conseiller Ingresu assessorship Ispagnolu concejalía Italianu assessorato Tedescu Assessorat.

assessòre, assessòri , nm Definitzione amministradore púbblicu chi tenet s'incàrrigu de contivigiare is afàrios de un'assessorau Tradutziones Frantzesu adjoint, délégué Ingresu alderman Ispagnolu concejal Italianu assessóre Tedescu Assessor.

asséssu , nm Sinònimos e contràrios colu 1, strafanàriu, traseri Ètimu itl. sesso.

assestaméntu , nm Sinònimos e contràrios assestu.

assestàre , vrb Sinònimos e contràrios agiudai, amparai, assestire, assístere, atèndhere Frases Nostra Segnora nos assestat e nos agiudet!

assèstat! , bvrb Definitzione boghe de su verbu assestare: una genia de giuramentu Sinònimos e contràrios gadamasta!, gadimassèstata!, midantzegu! Frases ancu chi Deus m'assestat chi si lu zocat sa gana! ◊ chi Deus m'assestat chi lis aia dau un'impodha! ◊ chi Deus m'assestat chi babbu at resone!

assestíre , vrb: assistiri Definitzione istare acanta po fàere atentzione, atèndhere a ccn. o a calecuna cosa Sinònimos e contràrios agiudai, amparai, assístere, atèndhere, castiai Frases a chie at coro vonu Deus l'assestit Ètimu spn. assistir Tradutziones Frantzesu assister, aider Ingresu to help Ispagnolu asistir Italianu assìstere, aiutare Tedescu helfen.

asséstu , nm Definitzione restare de a. = abarrai de acórdiu Sinònimos e contràrios assentu, assestamentu / acódriu.

assesugiàdu, assesujàdu , agt Definitzione iat a èssere chi est agganciau a sa sesuja o ajone Frases frundhidu in mesu de chentu machinàrios a ite puntu, trenu, ses torradu: no fisti dedioi assesugiadu candho currias subra sos binàrios (G.Monzitta) Ètimu srd.

assetàu , agt Definitzione chi no giaet cunfidàntzia, chi si credet meda Sinònimos e contràrios magnosu 1, superbiosu Tradutziones Frantzesu hautain Ingresu arrogant Ispagnolu soberbio Italianu supèrbo Tedescu stolz.

assetiàda , nf Definitzione tretu de logu in paris Sinònimos e contràrios assetiligada, cúcuru, sedha Frases in s'assetiada si pasant, subra de una roca Ètimu srd.

assetiài, assetiàre , vrb Definitzione istare in assentu, in asséliu, firmos; pònnere a postu, assentare sa cosa in logu suo, bene, agiustare, giare sétiu Sinònimos e contràrios abarrai, acabidae, acodomai, acollocare, adaretzai, assantai, assebiai / allichidie, arremonire | ctr. isordulare Maneras de nàrrere csn: assetiare su logu = remonire su logu, pònnere su logu a sétiu; assetiai su bestiàmini = ammaniare, furriare a manera chi paschindhe istet o andhet de una tzerta manera Frases ti mandho a sa tanca e inibe assétias e azudas ◊ assétia cue! ◊ assétia, no sias che pitzinnalla chi no l'interessat nudha! ◊ no assétiat, est semper a furriebborta ◊ sos tronos si fint assetiaos 2. su re si at assetiadu sa corona in conca ◊ aderetzant sa perda e dh'assétiant cun is àtaras ◊ assetiadí sa camisa, ca dha portas ammurigonada! ◊ si funt assetiadas is mortis e no si agiustant is fesserias?! ◊ mi ant azudau a assetiare medas peràulas e càntidos ◊ si seus firmaus a si assetiai is cambas ca dhas portaiaus cancaradas a fortza de abarrai sétzius in màchina 3. is brebeis mi dhas apu assetiadas e immoi funt tirendi a su bacu Ètimu ctl. assetiar Tradutziones Frantzesu arranger, ranger, placer Ingresu to arrange, to set Ispagnolu arreglar Italianu assettare, collocare per bène Tedescu in Ordnung bringen.

assetiàu , pps, agt Definitzione de assetiare; chi est in asséliu, ma, nau de ccn., fintzes chi tenet una manera de fàere o de si mòvere pàsida, grabbosa 2. amus buscau bella provista, cosa chi no abamus àpiu si fimus abbarradas assetiadas in dommo! ◊ sa calixeta est assetiada gosendisí su calenti.

assetiligàda , nf Definitzione tretu paris e unu pagu a fossu in puntas de monte Sinònimos e contràrios assetiada, sétile Terminologia iscientìfica slg Ètimu srd.