A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z

irmentíre , vrb: ismentire Definitzione giare arresurtau malu, coment'e negare, andhare male Sinònimos e contràrios denegare, mentire, necare, sminciri | ctr. revèntere Frases sèmene bellu, cussu, no irmentiat mai!

irmentíu , agt: ismentiu Definitzione nau de ccn., chi est coment'e atontau, chi no arrexonat prus, cun sa mente chi no ndhe serbit prus Frases candho est torrau at acatau sa sorre irmentia e issentia ◊ fit una pantuma, istraca, ismentia, isbodiada de candho li mancavat su fizu!

irmeraculàu , agt Definitzione nau de ccn., chi est provandho ispantu, meravíglia Sinònimos e contràrios ammeravizadu, irmerau, ispantau Frases su tzeracu si acóstiat e abarrat irmeraculau poite ca sa boxe de custas piciocas fut bella (T.Monni)◊ est abbarrau irmeraculau de sa bellesa de cussa picioca (L.Monni) Ètimu srd.

irmeràu , agt Sinònimos e contràrios ammeravizadu, incantadu, ispantadu Frases santu Predu fit preghiandhe chi pariat Gesugristu e sa zente ndhe fit irmerada (G.Chironi)◊ mi vàdio irmerau sa campagna.

irmercorzàda , nf Definitzione su irmercorzare, trebballu a tropu, esagerau Sinònimos e contràrios arrebbentu, ismunziada, istracatzone, marasada, stragada / cdh. strampita Frases ndhe at leadu de irmercorzadas, triballendhe totu a sa sola in campu!… Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu corvée, travail éreintant Ingresu drudgery Ispagnolu reventón Italianu sfacchinata Tedescu Schinderei.

irmercorzàre , vrb Definitzione trebballare sèmpere meda e a sacrifíciu mannu, a tropu, mòrrere de su trebballu a tropu Sinònimos e contràrios isciaonare Frases a istare ammandronadu za no l'as connotu dae babbu tou… ch'irmercorzaiat fintzas in dies de festa! Tradutziones Frantzesu trimer Ingresu to drudge Ispagnolu bregar, darse un tute Italianu sfacchinare Tedescu sich abschinden.

irmerdàre immerdàre

irmerdingionàre , vrb Definitzione carragiare de ladamíngiu is casidhos po no intrare lughe.

irmerdulirmérduli , avb Definitzione faedhare a s'i. = chentza critériu, a sa maconatzina.

irmericiàda , nf Definitzione su bortaedie o merie tardu Sinònimos e contràrios bortadiedhu, mericedhu | ctr. mangianu Ètimu srd.

irmerilladúra , nf Definitzione su irmerillare, passada de ismerígliu.

irmerillàre , vrb Definitzione pulire, limare a ismerígliu, passare s’ismerígliu.

irmeríllu , nm: ismerígliu Definitzione genia de materiale tostau meda impreau po arrasigare, limare; discu po limare o fintzes segare metallos e pedras, prus che àteru a motore elétricu, piticu e lébiu de pigare a manos Sinònimos e contràrios cdh. smirígliu.

irmermàre immelmàre

irmermàu , pps, agt: ismermau Definitzione de irmermare; chi est de pagu contu.

irmermedhàre , vrb Definitzione scimpraisí, segare sa conca cun calecuna dificurtade Sinònimos e contràrios immelmare Ètimu srd.

irmermédhu immamédhu

irmermiàre immelmàre

irméru , nm: ismeru, smeru Definitzione interessamentu mannu, chentza arrispàrmiu, po ccn. o calecuna cosa Sinònimos e contràrios atenscione, contibizu Frases nos lassat meravigliaus de tanti ismeru: si donat totu a totus! ◊ s'irmeru de s'ispèrdere in su mundhu e de torrare a èssere gútia de abba o alenu de ventu (G.Chironi)◊ "A mezus bídere cun salude!" - augurant sos cantadores dae su parcu, e gai tuzant cuntesas e fogores: ma ismeru coronat cantadore allimbadu de nomea che ditzu (P.Boi)◊ mi pregunto si est giustu chi lote pro chi goda de s'ismeru de sas istellas (P.Giudice Marras) Ètimu spn. esmero.

irmesadúra , nf Definitzione su irmesare Sinònimos e contràrios ammesadura, ismesamentu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu division par deux Ingresu halving Ispagnolu partición en dos, el demediar Italianu dimezzaménto Tedescu Halbierung.