mère , nf, nm: meri Definitzione sa mere, su mere: chie tenet o possedit calecuna cosa (o tenet fintzes gente a dipèndhere, chi si ndhe serbit e dha cumandhat); podere de cumandhare in calecuna cosa; est fintzes foedhu de arrespetu tra pobidhu e pobidha po si tzerriare / min. merichedhu, merigedhu, merixedhu (fintzes su fígiu de su mere nau mere mannu) Sinònimos e contràrios maere, padronu | ctr. selvidore, teracu Maneras de nàrrere csn: èssere m. de ccn. cosa = àere sa cosa a manera de ndhe godire, de si ndhe serbire; ponnirisí m. de ccn. cosa (allena) = apoderaresila, impobidhaisindi; èssere che cosa chentza m. (nadu de logu) = totu irbandhonadu, chi no si chircat mai pro bi fàghere triballu o mezoru; betendhe boghe (in possessu chi no si connoschet su m.): "O su mere!", o, in sa domo, "O sa mere!"; èssere camba ’e mere (nadu de unu) = èssere unu de mesu, de sos meres, de domo; essire su mere = bènniri su meri de ccn. cosa pérdia, isciri chini est su meri de ccn. cosa Frases candu sa meri est maca, cumandat sa serbidora ◊ custa cosa no est tua: tòrrala a su mere! ◊ mi est bénnidu determinu de cambiare domo, bidha e mere ◊ in domo mia fia mere de totu: in domo anzena mancu de unu ticu de abba! ◊ o is meris, ci seis? 2. naradhu a sa meri! ◊ si essit su mere, custa cosa chi as àpidu li cheret torrada!◊ essidu est, su mere de su bestiàmine tenturadu? Sambenados e Provèrbios prb: aundi bollit su meri acapiaus su cuadhu ◊ mere nou, forramenta acutza! ◊ chi su meri si setzit, su serbidori si crocat Ètimu ltn. major Tradutziones Frantzesu maître, possesseur, propriétaire Ingresu owner Ispagnolu dueño, amo Italianu padróne, possessóre, proprietàrio Tedescu Besitzer.
mereàcru mediàgu
merendài , vrb: merendhare, merennare Definitzione papare a mesudie Sinònimos e contràrios bustare, pràndhere Frases a bandha de sas bàtoro mi merendhabo ca no abbarrabo dae mesudie fintzas a tardu mannu chene tzibbire ◊ nos pasamus candho nos merendhamus a mesudie ◊ a mesudie tziu Batore torrat a domo e si ponet a merennare.
merèndha marèndha
merendhadòrja , nf Sinònimos e contràrios istaca, mocilla, taschedha Frases zuchet sa merendhadorja chin pacas muras de recatu Ètimu srd.
merendhàre merendài
merendhàu , pps, agt Definitzione merendhare Sinònimos e contràrios pràndhiu.
merendhòne , nm Definitzione persona chentza arrefrenu e a face de sola, nau a disprétziu Sinònimos e contràrios bentranu, merendhosu, pasteri, sassagoni Frases merendhones, manicandhe a bàtoro barras, atatamacàndhesi!
merendhósu , agt Sinònimos e contràrios bentranu, pasteri Frases custu merendhosu cheret a manicare piús isse in d-una chida chi no unu normale in tota vida ◊ cussu merendhosu est chin d-unu vrentiodhu pendhe pendhe Ètimu srd.
merennàre merendài
merèschere medèsciri
mereschidòre , agt: merescidori, meressidore, milischidore, minescidori, miriscidori Definitzione chi meressit, chi si dhu meritat Sinònimos e contràrios meneschidore, meritosu Frases sunt poesias mereschidoras de pannu ◊ pagu milischidore so istau ◊ amare ti cherzo amare, si ndhe ses meressidore ◊ apo a èssere o no meressidore de tanta istima? ◊ tui no ses minescidora de is méritus mius ◊ seus merescidoris de is castigus prus mannus Ètimu spn. Tradutziones Frantzesu digne, méritant Ingresu worthy Ispagnolu merecedor Italianu meritévole Tedescu wert.
mereschiméntu meleschiméntu
merèsci, merèsciri, merèssere medèsciri
merescidòri, meressidòre mereschidòre
meréssidu , nm: meréssitu Definitzione su chi, de bonu, unu podet pretènnere o contare coment'e cosa dipéndhia de issu etotu Sinònimos e contràrios meleschimentu, méritu Frases connosco sos meréssidos tuos ◊ li fipo contanne sos meréssitos meos Tradutziones Frantzesu mérite Ingresu merit Ispagnolu mérito Italianu mèrito Tedescu Verdienst.
meressiméntu meleschiméntu
meressíre , vrb: milischire Sinònimos e contràrios medèsciri*, manesci Frases tue meressias de èssere ispaltu in totu su mundhu ◊ zutu ti ant s'ingannu a bozu issoro sendhe chi custu no ti milischiat ◊ ti prego bona fortuna prite gai ti meressit!
meréssitu meréssidu
meréu , nm Definitzione is meres.