Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

bàcalu , nm: bàculi, bàculu, bàcuru Definitzione fuste pruschetotu po si aguantare camminandho; podet èssere fintzes símbulu de su podere, de su cumandhu / b. pastorale = su bàculu de su píscamu; su b. de s'iscóbulu = mànigu de iscova; b. de suilcu = bacedhu Sinònimos e contràrios bacedhu, fuste, maciocu Frases cust'antzianu no faghet duos passos chentza bàculu ◊ sos pastores ifatu de sa robba fint sèmpere a bàculu ◊ su vetzu fit caminandhe chin su bàcalu Sambenados e Provèrbios prb: pone su Sardu in bàculu e ti faghet miràculu Ètimu ltn. *bacculum Tradutziones Frantzesu bâton Ingresu stick Ispagnolu bastón Italianu bastóne Tedescu Stock, Spazierstock.

bànzu 1 , nm: vanzu 1 Definitzione cropos a meda giaos a unu, o a un'animale, po su male chi at fatu, po dh’obbrigare a calecuna cosa / leare, dare, pitzigare b. = pigai una surra, surrai Sinònimos e contràrios addibbonzu, apiossa, arruciada, cabossa, carda, dobbe, mazadina, pista, surra Frases isse at fatu buldellu e tandho li ant dadu unu cantu de banzu ◊ banzu ti pítzigo, mih, si mi che artérias! ◊ banzu che àinu in domadura li dao, si at fatu cussa! ◊ si no andhas a su cumandhu leas banzu, oe! Tradutziones Frantzesu volée de coups de bâton Ingresu beating Ispagnolu paliza Italianu bastonatura Tedescu Prügeln.

fúste , nm: fusti Definitzione nae de linna, longhita e ispuligada, de totunu andhare, prus che àteru po iscúdere, ma fintzes po si agguantare camminandho (mescamente in logu malu, o fintzes coment'e bacedhu); genia de pértiga longa e fine / min. fustizolu Sinònimos e contràrios bàcalu, bacedhu, maciocu Maneras de nàrrere csn: fusti de sa coa = s'úrtimu tretu de s'ischina (in sos animales est própiu sa coa, mescamente su primu tretu); fusti de s'erba = cambu, truntzighedhu; fusti de colunna = sa colunna, foras su pè e su capitellu; irzarriada de fuste = iscuta, corpu dadu a fuste; torrare a domo in fustes birdes = in letu de sida, mortu de morte mala in campu; betare, iscutinare abba a fustes = pròere a meda, istraciai; èssere lanzu che fuste = marriu meda; istare o èssere a fustes ritzos cun ccn. = istare a su maza maza, gherrendhe, a briga Frases aguantat fintzas truncu de fusti, chi no si ponit a trabballai! ◊ nc'est andau che cani iscutu a fusti ◊ faiat andhae su fuste cun cropos furiosos a cantu essit 2. bonu prode ti facat, ma za as a torrare tue puru a domo tua in fustes birdes! Ètimu ltn. fuste(m) Tradutziones Frantzesu bâton Ingresu stick Ispagnolu bastón Italianu bastóne Tedescu Stock.

illinnarjàda , nf Definitzione cropu giau cun nae de linna Sinònimos e contràrios colpu, ilbarriada, irbirroncu, irrugada, irruncada, irzarriada Frases illinnarjada de fuste Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu coup de bâton Ingresu blow (with a cudgel) Ispagnolu paliza, varapalo Italianu legnata Tedescu Stockschlag.

maivòne , nm Definitzione bastoni de santu Giusepi, una genia de nabrighedha chi faet a cambu grussu meda e arta, a frore in colore de orrosa Sinònimos e contràrios marvarosa Terminologia iscientìfica rbl, Alcea rosea Tradutziones Frantzesu bâton de Saint-Jacques Ingresu hollyhock Ispagnolu vara de San José Italianu malvóne Tedescu Roter Eibisch.

matzocàre , vrb: ammatzocai*, matzucare Definitzione iscúdere o magiare a matzucu; peleare meda / matzucare landhe, olia, nughe = iscudi làndiri, olia, nuxi Sinònimos e contràrios corpare, isciúdere, magliucare, matzucorjare Frases lassae de irgherrimiare: bisonzu de bos matzucare azes?! ◊ acàbbala, chi sa zente curret a inoche credendhe chi nos semus matzucandhe! ◊ so che pianta esposta in sa cudina, matzocada però dae su bentu chi ndhe li at rutu fozas e ispina Tradutziones Frantzesu donner une volée de coups de bâton Ingresu to beat Ispagnolu apalear, aporrear Italianu bastonare Tedescu verprügeln, prügeln.

matzucàda , nf Definitzione su matzucare, su iscúdere a matzucu, a fuste Sinònimos e contràrios banzu 1, matzocadura, mazada, mazadina, mazucada, surra Frases sas matzucadas a s'àinu li benint che incumandhadas, candho est reberde Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu coup de bâton Ingresu beating Ispagnolu bastonazo, leñazo Italianu bastonata Tedescu Stockschlag.