frànghere , vrb Definitzione pònnere a una parte po costoire, chistire; trantzire, trocheresindhe de mesu de ue passat o dhue at ccn. cosa perigulosa, po no pigare atumbada, po no si lassare fèrrere; cuare, andharesindhe a logu chi no si biet o no s'ischit; cricare de s’iscabbúllere de ccn. dannu / pps. frantu Sinònimos e contràrios acampaniare, acoglire, arremonire, fràndhere, straviai, tòlchere, trancire / acuae, acucai, ammagare, apatai, atrabentare, intuzare, istichire, istugiai, istumponai / abbigare 1, aggrundhare, apaltare, apigai, arrundhare Frases sa robba neta cheret franta ca sinono l'imbrutamus torra ◊ frànghela a frigoríferu, custa cosa, pro no si guastare ◊ su paracu, daghi proet, ti franghet s'abba ◊ cuss'àrbure franghet sa tramuntana a su cuile 2. frànghedi sos pilos dae cara! ◊ franghedila cussa cosa chi zughes imbia, ca rues! ◊ iscudindhe za mi fit, ma sos corpos mi los apo totu frantos ◊ candho colat màchina frànghedi! 3. ti che cherent frànghere dae nois, ca meda t'istimamus ◊ Fulanu est frantu ca lu sunt chirchendhe sos carabbineris ◊ a babbu che l'at frantu su tempus e at betadu in lutu totu sa domo 4. nois amus s'istinu sinnau e dae cuche no nos franghimus ◊ de dogni cosa frangher nos podimus, no de sa morte (A.Fiori)◊ no mi ndhe poto frànghere: devo andhare! ◊ biadu a chie si ndh'est frantu de intrare a logu gai malu! Ètimu ltn. frangere Tradutziones Frantzesu esquiver, éloigner, écarter Ingresu to shift Ispagnolu apartar Italianu scansare, scostare Tedescu wegrücken, vermeiden.

iscansàe, iscansàre , vrb: iscansiare, iscantzai, iscasciare, iscassare, iscassiare, scantzai Definitzione cambiare camminu, pigare àtera istrada, intrare a unu logu passandho in su camminu o in s'orruga, tirare una cosa a una parte; trantzire a una parte, fintzes lassare una cosa; pèrdere su sentidu, ammachiare po ccn. cosa Sinònimos e contràrios cansai 1, ilmanchinare, irvertzare, stressiai / ammachiae, dischissiare, ischisciai 1, fatzellare, irbariare, vogliare Maneras de nàrrere csn: i. dae sedha = rúere dae cadhu; iscasciare a rídere = imbucare a ríere; iscasciare de una régula, de unu pretzetu, de una leze = iscassedhai, fartai Frases candho pioet, iscàscias trazendhe cantu agatas ◊ no iscantzu prus de s'arrastu miu: su sardu in su coru dèu mi allogu! (M.Pani)◊ custu caminu che iscàssiat a Ulíana ◊ no si arrimant in su caminu vonu e iscàsciant in gúturos ◊ recuindhe semus iscansiados a sa funtana ◊ lu timiant e iscassaiant caminu si l'imbeniant ◊ no iscasses dae sa leze! 2. mergiani iscantzat s'arbei e ndi pigat s'angioni!◊ no est arrennésciu a iscantzai unas cantu iscoitadas de zirónia! 3. Fulana pro pagu no est iscasciada candho l'at lassada s'ammoradu ◊ sas rúndines fuent iscasciadas ◊ de unu chi s'est iscassatu narant "Meschinu!"◊ seo a dolore de conca iscassianne! 4. mastru Tilipu iscàsciat a rídere, cantu at intesu su contu ◊ dae custu lutrinzu no si podet iscasciare Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu tourner, sortir, esquiver, devenir fou Ingresu to sidestep, to go mad, to deviate Ispagnolu doblar, torcer, apartarse, enloquecer Italianu deviare, scansarsi, impazzire Tedescu abweichen, ausweichen, wahnsinnig werden.

iscòndhere , vrb: iscúndhere Definitzione pònnere o apartare a un'ala, essire e lassare unu logu, lassare in abbandhonu; si narat fintzes in su sensu de difèndhere, fàere sa parte a ccn./ pps. iscóndhiu Sinònimos e contràrios lassai, irbandhonare / defèndhere, frànghere, iscabbúllere, iscundhire Frases iscòndheti da èsseres mischinu! ◊ no mi poto iscòndhere de fàchere su dovere ◊ cantu bi apo gherradu pro m'iscúndhere dae tupas de prunatza e de tiria! (M.Tedde)◊ iscúndheti! 2. fipo acuzonatu coment'e un'istratzu e solu Petenedha pariat chi naraiat: Corazu, za t'iscundho zeo! ◊ donzunu de cussos mortos depet àere iscúndhiu una bandhera Ètimu ltn. abscondere Tradutziones Frantzesu se dispenser, esquiver, fuir Ingresu to avoid, to shift Ispagnolu eximirse, esquivar Italianu esìmersi, scansare Tedescu sich entziehen, ausweichen.

istransíre, istrantzíre , vrb: strantziri Definitzione lassare o pònnere a una parte, ispostare, lassare a pèrdere, lassare agoa, su si tròchere o passare a una parte, istesiandho Sinònimos e contràrios frànghere, ibbortare, ispostare / crastinare Frases fizu meu, no bi andhes a denote a cussu logu: istransichelu s'astru malu! (G.Ruju)◊ s'ómine sàbiu istransit s'astru malu ◊ custas no sunt oras de andhare: istrànsilas! ◊ sa realtade est su chi est, no si podet istrassire Sambenados e Provèrbios prb: iscritu misteru istrassire no podet ◊ istrassit ora istrassit puntu Tradutziones Frantzesu esquiver, fuir Ingresu to move asise, to avoid Ispagnolu apartar, evitar Italianu scansare, evitare, distògliere Tedescu vermeiden.

straviài 1 , vrb: istrabiare* 1 Definitzione essire de su camminu, cambiare camminu, ma fintzes cambiare bestimentu; passare ora iscaitzos, divertindho, chentza pentzare a su dovere, a su trebballu, a is impreos; fàere cosa chentza si lassare bíere e ne intèndhere, cambiare camminu a manera de no bíere o atobiare a ccn. o calecuna cosa / s. su corpu = fràngheresi, bardàresi su corpu, a manera de no li fèrrere Sinònimos e contràrios desogai, disaviare, stressiai, traviare 3. is furonis intrant a furai piotibioti straviendi is castiadoris (F.Carlini)◊ a issu tocat a dhu straviai che pesta Tradutziones Frantzesu esquiver Ingresu to avoid Ispagnolu esquivar Italianu schivare Tedescu ausweichen.

«« Torra a chircare