allégru , agt: allelgu,
allergu,
alligru,
allilgu,
allirgu Definitzione
chi giaet a bíere de provare cuntentesa, alligria: si narat fintzes de su naturale de chie si faet a bíere sèmpere cuntentu o erriet cun totus, chi est de naturale bonu
Sinònimos e contràrios
caléschidu,
contentu,
festosu,
imbajoschidu,
pregiau,
pregiosu
| ctr.
annicadu,
dispiàchiu,
pirmatu,
triltu
Maneras de nàrrere
csn:
zenias de paragones: a. che brintzi, che mariapica, che pitzone, che musca, che furferalzu, coment'e una pasca, che puzone in arzola, che predi cantendu missa, che tzintzipasca, che lepurisposu = allegru meda; a. che cuadhu cordogu, che cani papendu fogu = própiu nudha; allegru a binu = inciariu, chi at bufadu unu pagu tropu
Frases
fuit in allerga bajania e deviat atzivire su cuviu ◊ is piciocos fiant allirgos ca sa cosa fiat andada bene ◊ totus funt allilgos: càstia is luxes ci dhue funt in is domos!◊ sa pitzochedha fut a pistighinzu ma allelga
Ètimu
itl.
Tradutziones
Frantzesu
gai
Ingresu
cheerful
Ispagnolu
alegre
Italianu
allégro,
gàio,
festóso,
lièto
Tedescu
fröhlich,
lustig,
heiter.
alleporedhàu , pps, agt Definitzione
de alleporedhare
Sinònimos e contràrios
alleputzau,
alleporizadu,
arreputzadu
/
incaboniscau,
ingrigliadu
Tradutziones
Frantzesu
ragaillardi,
gai
Ingresu
made cocky,
merry
Ispagnolu
alegre,
cachondo
Italianu
ringalluzzito,
allégro
Tedescu
eitel geworden,
fröhlich.
alleputzàu , pps, agt: alliputzau Definitzione
de alleputzai
Sinònimos e contràrios
alleporedhau,
alleporizadu,
alleputziu,
arrempudhiu,
trinitu
/
cdh. achinchinnatu
2.
totu alleputzau si dha cantat, prexau!
3.
gei ses alleputzau, oi, paris unu sennori! ◊ mulleri alleputzada… corramenta segura! ◊ cun pobidhu miu gi no fiat cosa de s'arrosci, sempri bèni alliputzau fiat
Tradutziones
Frantzesu
ragaillardi,
gai,
pomponné
Ingresu
made cocky,
merry,
dressed up
Ispagnolu
alegre,
acicalado
Italianu
ringalluzzito,
allégro,
agghindato
Tedescu
eitel geworden,
fröhlich,
herausgeputzt.
anfanéri , agt Definitzione
nau de ccn., chi istat a brullas, a frandhigos
Sinònimos e contràrios
allegru,
brullanu
Maneras de nàrrere
csn:
fémina anfanera = fémina ammajadita, fémina chi che intzegat s'ómine; pudha a. = pudha bianca
Frases
custu fiat un'ómini brullanu e po custu dh'iant apicigau s'annomíngiu de "anfaneri"
2.
bentu bardaneri, no isco de cale prendha anfanera, làssami biculare violeras! (F.Cocco)◊ mariposa anfanera, ti fóscigas pro ti lassare gioghitare…
Terminologia iscientìfica
ntl
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
facétieux,
gai
Ingresu
waggish
Ispagnolu
chistoso,
jocoso
Italianu
facèto,
giocóso
Tedescu
lustig.
pregiósu , agt: prexosu Definitzione
chi est provandho cuntentesa, giaendho a bíere alligria
Sinònimos e contràrios
allegru,
caléschidu,
contentu,
pregiau
| ctr.
annicadu,
dispiàchiu,
tristu
Frases
furiat prexosu po sa pentzada de su gopai
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
joyeux,
gai
Ingresu
merry
Ispagnolu
alegre,
contento,
risueño
Italianu
gioióso,
lièto
Tedescu
fröhlich,
froh.
scadrallútu , agt: iscardallutu*,
scardallutu Definitzione
nau de ccn., chi tenet un'atentzione bia, chi est abbistu, sèmpere atentu a totu
Sinònimos e contràrios
abbistu,
allutinedhu,
ispabillu,
sciscitu,
spiscinetu
Frases
e gei no est scadrallutu, su pipiu, lah! ◊ e chin'est cussu scadrallutu chi mi at bistiu aici?! ◊ giai ca ses scadrallutu, tui, bai e cica trabballu a fillu tuu!
Tradutziones
Frantzesu
gai,
spirituel
Ingresu
cheerful
Ispagnolu
alegre,
gracioso
Italianu
allégro,
spiritóso
Tedescu
fröhlich,
lustig.
ufànu , agt Definitzione
chi est prexau, alligru; fintzes chi si credet meda, chi si bantat / ufanu che ruca = prexau che pasca, allegru che musca
Sinònimos e contràrios
allegru,
contentu,
prexau
/
bantageri,
magnosu 1,
spageri,
superbiosu
| ctr.
annicadu,
dispiàchiu,
nechidau
Frases
isse, tra sos abbréngulos, ufanu cun d-una canna presa s'infusilat (P.Casu)◊ si lu permitides, no revudo de m'ider dispedidu in modu ufanu (P.Giudice Marras)◊ fetant festa sos cristianos comente faghent in chelu sos ànghelos meda ufanos
2.
e si tandho ti faches tantu ufana mi nche pones su nasu in!…
Ètimu
spn.
Tradutziones
Frantzesu
gai
Ingresu
joyful
Ispagnolu
ufano
Italianu
giulivo
Tedescu
fröhlich.