Definitzione Definitzione
Sinònimos e contràrios Sinònimos e contràrios
Maneras de nàrrere Maneras de nàrrere
Frases Frases
Sambenados e Provèrbios Sambenados e Provèrbios
Terminologia iscientìfica Terminologia iscientìfica
Ètimu Ètimu
Tradutziones Tradutziones
étnicos:
cadhuresu | cdh. |
corsicanu | crsn. |
catalanu | ctl. |
catalanu aragonesu | ctl.a |
tedescu | deut. |
inglesu | engl. |
ispagnolu | esp. |
francesu | frn. |
grecu | grc. |
grecu bizantinu | grcb. |
germànicu | grm. |
italianu | itl. |
italianu lígure | itl.l |
italianu lombardu | itl.lm |
italianu napolitanu | itl.n |
italianu piemontesu | itl.p |
italianu sicilianu | itl.s |
latinu | ltn. |
latinu eclesiàsticu | ltne. |
latinu medievale | ltnm. |
malesu, de Malacca | mls. |
púnicu | pnc. |
àrabbu | rbb. |
àrabbu magrebbinu | rbb.m |
sardu | srd. |
sardu antigu | srdn. |
tabbarchinu | tbr. |
tataresu | ttrs. |
generales:
agetivu | agt. |
animales de allevam. | anall. |
animales arestes | anar. |
animales de abba | anb. |
animales raros | anra. |
ainas | ans. |
antigu, antigamente | ant. |
artículu | art. |
astronomia | astr. |
antunnas/codrolinu | atn. |
ausiliàri | aus. |
avérbiu | avb. |
baroniesu | bar. |
Bíbbia | Bb. |
bidha | bdh. |
bufóngiu | bfg. |
boghe de animale | bga. |
benidore | bnd. |
bíngia | bng. |
bestimenta | bst. |
boghe de verbu | bvrb. |
campidanesu | camp. |
calecunu/a | ccn. |
calecuna cosa | ccs. |
cunfronta | cfr. |
chímicu | chm. |
colores | clr. |
cumplementu | cmpl. |
erbas de cundhire | cndh. |
congiuntzione | cng. |
congiuntivu | cong. |
Cuncíliu Plenàriu Srd | CPS |
Canzoni pop. di Sard. | Cps |
cantones populares srd. | cps. |
partes de sa carena | crn. |
cerpiu/bobboi | crp. |
animale croxiu | crx. |
comente si narat | csn. |
calesisiat | css. |
costúmenes | cst. |
contràriu | ctr. |
cunditzionale | cund. |
domo | dmo. |
druches | drc. |
Èsodu | Es. |
Evangélios | Ev. |
fémina | f. |
fantasia (cosas de f.) | fnt. |
frores | frs. |
àrbures de frutuàriu | frt. |
físicu, pertocat sa física | fs. |
Génesi | Gén. |
gerúndiu | ger. |
giogos | ggs. |
imperfetu | imp. |
imperativu | impr. |
indicativu | ind. |
infiniu | inf. |
intransitivu | intrs. |
incurtzadura | intz. |
iscritu | iscr. |
it’est? | its. |
linnas de òpera | lno. |
logudoresu | log. |
laores | lrs. |
mascu | m. |
megabbàiti | Mb. |
móbbile, mobbília | mbl. |
medidas | mds. |
miriagramma | mgr. |
minore/diminutivu | min. |
maladias | mld. |
mànigos | mng. |
massaria | mssr. |
matas/tupas | mt. |
matemàtica | mtc. |
metallos | mtl. |
matas mannas | mtm. |
matas raras | mtr. |
númene fémina | nf. |
númene, nm. mascu | nm. |
númene iscientíficu | nms. |
nara!/pronúncia | nr. |
su naturale | ntl. |
interrogatigu | ntrr. |
Números (Bb.) | Núm. |
nuoresu | nuor. |
òperas antigas | opan. |
persona (grammàtica) | p. |
plurale | pl. |
pane | pne. |
poéticu | poét. |
prus che passau | ppas. |
particípiu passau | pps. |
provérbiu | prb. |
prendhas | prd. |
preide, crésia | prdc. |
prepositzione | prep. |
presente | pres. |
professiones | prf. |
pronúmene | prn. |
pronominale | prnl. |
propositzione | prop. |
pische, pisca | psc. |
piscadore | pscd. |
pastoria | pstr. |
parentella | ptl. |
pigiones | pzn. |
erbas arestes | rba. |
erbas de cura | rbc. |
erbas linnosas | rbl. |
parte de erba, de àrbure | rbr. |
erbrúgios | rbz. |
erbrúgios coltivaos | rbzc. |
riflessivu | rfl. |
armas | rms. |
minutu segundhu | s. |
sabores | sbr. |
is abes | sbs. |
sa die | sdi. |
singulare | sing. |
sonajolos | sjl. |
su logu | slg. |
sambenaos | smb. |
sonalla/sonàgia | snl. |
usàntzias | sntz. |
sessuale | ssl. |
istrégiu | stz. |
tempus cronológicu | tpc. |
tempus metereológicu | tpm. |
transitivu | trns. |
trasportos | trps. |
tessíngiu | ts. |
unu po medas | upm. |
variante/variantes | var. |
verbu | vrb. |
verbale | vrbl. |
genias fe carena | zcrn. |
| |
| |
A./c. S’istedhu * in d-una variante o sinónimu inditat in cale de custos est posta s’etimologia; in s’etimologia narat chi cussa est s’etm. suposta.
allégru , agt: allelgu,
allergu,
alligru,
allilgu,
allirgu Definitzione
chi giaet a bíere de provare cuntentesa, alligria: si narat fintzes de su naturale de chie si faet a bíere sèmpere cuntentu o erriet cun totus, chi est de naturale bonu
Sinònimos e contràrios
caléschidu,
contentu,
festosu,
imbajoschidu,
pregiau,
pregiosu
| ctr.
annicadu,
dispiàchiu,
pirmatu,
triltu
Maneras de nàrrere
csn:
zenias de paragones: a. che brintzi, che mariapica, che pitzone, che musca, che furferalzu, coment'e una pasca, che puzone in arzola, che predi cantendu missa, che tzintzipasca, che lepurisposu = allegru meda; a. che cuadhu cordogu, che cani papendu fogu = própiu nudha; allegru a binu = inciariu, chi at bufadu unu pagu tropu
Frases
fuit in allerga bajania e deviat atzivire su cuviu ◊ is piciocos fiant allirgos ca sa cosa fiat andada bene ◊ totus funt allilgos: càstia is luxes ci dhue funt in is domos!◊ sa pitzochedha fut a pistighinzu ma allelga
Ètimu
itl.
Tradutziones
Frantzesu
gai
Ingresu
cheerful
Ispagnolu
alegre
Italianu
allégro,
gàio,
festóso,
lièto
Tedescu
fröhlich,
lustig,
heiter.
assulénu , agt: selenu* 1 Definitzione
chi est in asséliu, in pàusu, trancuillu, chentza pentzamentos
Sinònimos e contràrios
chetu,
glianu,
pàsidu,
pàsigu,
pràtinu,
séliu
Frases
dae candho amus tentu custu dannu no amus prus bidu die assulena
Tradutziones
Frantzesu
serein,
calme,
paisible
Ingresu
peaceful,
serene
Ispagnolu
sereno,
tranquilo
Italianu
seréno,
calmo
Tedescu
heiter.
ispassiósu , agt: ispassosu,
spassiosu Definitzione
nau de ccn., chi est de naturale bonu, alligru, chi praghet, faet divertire, chi est alligru, divertindho
Sinònimos e contràrios
allegramante,
allegru,
caratuleri,
divertidu,
gustívile,
ispassile,
ispàsticu
Frases
est unu piciochedhu ispassiosu, fait arriri cun is brullas suas ◊ sa fémina fit dechida, richizola, ispassiosa e de manos bonas ◊ est un'ómine ispassosu, cussu!
Terminologia iscientìfica
ntl
Ètimu
itl.
Tradutziones
Frantzesu
jovial,
amusant
Ingresu
jolly,
amusing
Ispagnolu
divertido,
gracioso
Italianu
gioviale,
spassóso
Tedescu
heiter,
unterhaltend.
ispàsticu , agt, nm: ispàstigu Definitzione
nau de ccn., chi est de unu fàere alligru, chi praghet, o fintzes chi faet e foedhat chentza bregúngia, chi pronúnciat is foedhos bene, in manera crara; disaogu / èssere o lassare a s'ispàstigu = desesi, a comenti bolit andai, a s'afaiu, in abbandonu
Sinònimos e contràrios
allegru,
caratuleri,
geniosu,
ispassiosu
/
cdh. spàsticu
| ctr.
dilzeniau,
ganamalosu
Frases
tandho sonat, allegra, una chiterra su mutu prus ispàstigu e galanu ◊ isse no est ispàstigu nudha ◊ est zente ispàstiga, acasazajola, alligra, lítzita ◊ chin sos ómines aviat imparau a chistionare ispàstica
Terminologia iscientìfica
ntl
Tradutziones
Frantzesu
sympathique,
expansible,
jovial
Ingresu
nice,
espansive,
jolly
Ispagnolu
simpático,
jovial
Italianu
simpàtico,
espansivo,
gioviale
Tedescu
sympatisch,
heiter.