Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

arresétu , nm: resetu Definitzione su arresetare, su istare asseliaos, in pàusu, in paghe Sinònimos e contràrios apàsigu, arrébiu, arréulu 1, assébiu, assentu, assuermu, assussegu, firmada | ctr. matana, pistu Maneras de nàrrere csn: chentza arresetu = chentza si frimmare; avb.: istare (a) arresetu = abarrai firmu Frases fit un'ora pista pista sentza tènnere arresetu!…◊ bi at zente chi andhat e benit sena arresetu ne a dedie e ne a denote ◊ sas feras ant agatadu pasu e arresetu in matas e majones 2. tempus faghet mi aiant cunfirmadu de s'arresetu de babbu tou inoghe 3. ajó, ista a arresetu, già l'isco chi ses forte! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu arrêt, calme Ingresu stop, quiet Ispagnolu descanso, tregua Italianu sòsta, quïète Tedescu Rast, Ruhepause.

assébiu , nm, agt, avb: assélgiu, asséliu Definitzione su istare firmos, in pàusu, in paghe, chentza fàere, chentza matanare, chentza pentzamentos: coment'e avb. (a. = a asséliu) si podet fintzes impreare acordau che un'agetivu; fintzes trabballu po arrangiare o pònnere apostu calencuna cosa / èssere de malu asséliu = chentza asséliu, sèmpere ammungiandho Sinònimos e contràrios amellu, apógliu, arréulu 1, asseletu, paidhu / firmu, séliu / arràngiu, mezoru | ctr. oriolu, tormentu, trambullu Frases cun totu cussu it'e fàghere no tenzo asséliu ◊ aspetat de Deus s'asséliu eternu ◊ is bècius bolint asséliu ◊ su sero, sos fulferinos chirchendhe asséliu punnant a sa solzaga ◊ fostei no tenit assébiu, sempri in movimentu! 2. si arregordat de sa pischera in s'arriu cun s'àcua assélia e límpia ◊ su dolori no mi lassat assébia 3. tocat a dhas lassai assébiu is bagadias, e is cojadas puru! ◊ lassamí sa conca asséliu, gei dhu sciu su chi fatzu! ◊ atura asséliu! ◊ no podendu abbarrai asséliu de su prexu, si fiat imprassau a su babbu ◊ sas bamas sunt paschendhe assélias 4. cun cussu dinai depeus fai assélius in domu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu repos, calme, paix Ingresu rest Ispagnolu descanso, tranquilidad Italianu ripòso, quïète, bonàccia, tranquillità Tedescu Ruhe, Stille.

asseliàu , pps, agt Definitzione de asseliare Sinònimos e contràrios asselenau, asseriau, resetu, séliu, séntulu | ctr. avolotadu, bolluzadu 2. est una note frita ma asseliada Tradutziones Frantzesu calme, tranquille Ingresu be quiet Ispagnolu tranquilo Italianu calmo, tranquillo Tedescu ruhig.

assulèna , nf, nm: assulenu 1 Definitzione su èssere in assentu, sélios, in pàusu; fintzes cunfortu Sinònimos e contràrios arrébiu, arréulu 1, assébiu, assentu, assussegu, ausentu / cufortu Frases oe est una die de assulena perfeta ◊ no prus die de assulena, no prus die de cossolu! ◊ dàemi, columba, calchi assulenu! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu calme, paix Ingresu quietness Ispagnolu quietud Italianu quïète Tedescu Ruhe.

assulénu , agt: selenu* 1 Definitzione chi est in asséliu, in pàusu, trancuillu, chentza pentzamentos Sinònimos e contràrios chetu, glianu, pàsidu, pàsigu, pràtinu, séliu Frases dae candho amus tentu custu dannu no amus prus bidu die assulena Tradutziones Frantzesu serein, calme, paisible Ingresu peaceful, serene Ispagnolu sereno, tranquilo Italianu seréno, calmo Tedescu heiter.

assusségu , nm: sossegu Definitzione su istare trancuillos, sélios, in pàusu, su no àere pentzamentos in conca, su fàere o nàrrere a sa lena, chentza si arrennegare Sinònimos e contràrios assébiu, assentu, assuermu, pasu | ctr. apeleu, disassussegu, oriolu Frases chirchendhe assussegu si fúrriat in su letu… ◊ no tenent assussegu a perun'ora suta sas iras de sos elementos (Grolle)◊ su sou est unu vívere brivu de assussegu 2. immoi chi si ndi est andau cussu podeus fuedhai cun assussegu ◊ cun s'assussegu de sa fémina manna, minnanna fit dendhe cossizos a su nebode Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu calme Ingresu quietness Ispagnolu sosiego Italianu quïète, serenità, pacatézza Tedescu Ruhe, Gelassenheit.

calmèsa , nf Definitzione manera pàsida de fàere o de nàrrere chentza èssere airaos, abbellu, chentza presse, chentza arrennegu Sinònimos e contràrios prachidesa, selenesa Frases in totu ci bolit calmesa Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu calme Ingresu calmness Ispagnolu calma Italianu calma, posatézza Tedescu Ruhe.

chétu , agt: achietu, chietu Definitzione chi no si movet, chi istat firmu, chi no si giaet a fàere / abarrai chietu, abarrai a chietu Sinònimos e contràrios assulenu, frimmu, séliu Frases parat sas palas e s'istat chietu candho lu corpant ◊ mulleri mia, ti giuru chi abarru chietu, a póxiu a póxiu! ◊ ista chietu che pani ciuetu! ◊ istat chietu e apasigadu a un'ala in sa cama de austu Ètimu itl. Tradutziones Frantzesu tranquille, calme Ingresu quiet Ispagnolu quieto Italianu quièto Tedescu ruhig.

chietèsa , nf Definitzione su èssere totu chietu, assentau, firmu Sinònimos e contràrios assébiu Frases su bilde de cussa tanca contra a sole lughet, cumbidendhe sos ojos chi si bi frimmant in chietesa ◊ fiat chietu ma de una chietesa chi fadiat a timiri Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu calme, repos Ingresu quiet Ispagnolu tranquilidad, calma Italianu quïète Tedescu Ruhe.

mudèsa , nf Definitzione su èssere o abbarrare totu citiu citiu, totu mudu, su no s'intèndhere nudha Sinònimos e contràrios mudéntzia, mudigore, mudímine, mútria, mutricore, mutuléntzia | ctr. abbolotu, atraghentu, biuldu, chimentu, tremutu Frases torrant a custu bàntzigu de mudesa pinturendhe de bolos sas aeras ◊ sa mudesa de sa note in sos istios e de càntaros s'amenu murrunzu no fit arcanu a sos sentidos mios (A.Porcheddu) Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu silence, tranquillité, calme Ingresu silence Ispagnolu silencio Italianu silènzio, tranquillità Tedescu Schweigen, Ruhe.

pachiósu , agt: paghiosu, pagiosu (pa-gi-o-su) paxiosu Definitzione nau de ccn., chi est de paghe, chi no giaet ifadu, chi istat asseliau, chi est amantiosu de sa paghe; chi tenet unu fàere e foedhare chentz'arrennegu, chentz'airu, chi tirat a sa cuncórdia Sinònimos e contràrios pagili / adasiosu, trancuillu | ctr. derredhu, gherristu / spaxiosu Frases est unu pipiu paxiosu: mancu ti acatas ca dhoi est ◊ in domo de su parente fit faghindhe una vida paghiosa ◊ s'annu paxiosu chi eus passau in sa càscia de su coru miu dhu pongu! (F.I.Congiu)◊ is animabis maus si funt fatus paxiosus Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu paisible, pacifique, calme, placide Ingresu peaceful, pacifist, calm Ispagnolu pacífico, pacifista, calmo Italianu pacífico, pacifista, pacato, nonviolènto Tedescu friedlich, pazifistisch, ruhig.

pàsa 1 , nf, nm: abàsiu, pasu, pàsiu, pàusa, pàusu Definitzione su istare chentza fàere, o fintzes faendho àteru, po passare s'immarritzone, su èssere o istare asseliaos, trancuillos Sinònimos e contràrios arreposu, assentu, discansu, ibasu, pàsida, pausamentu / arresetu Maneras de nàrrere csn: èssere de malu pasu (nau de unu, pruscatotu pipiu) = malu a drommire, chi prangit meda, iscinitzosu; a pàusu a pàusu = a su pasa pasa, abbellabbellu Frases no tenet felitzidade e ne pasa ◊ custa criadura est de malu pasu ◊ sas feras ant agatadu pasu in matas e majones ◊ su poboribi dh'ant lassau a pàusu 2. is caus si pesant e iscracàlliant, si cabant e si càlliant pischendi a pàusu a pàusu ◊ apo fatu totu a pàusu a pàusu Ètimu ltn. pausa Tradutziones Frantzesu calme, repos Ingresu rest Ispagnolu descanso Italianu quïète, ripòso Tedescu Ruhe, Stille.

selénu 1 , agt: assulenu, serenu 1, silenu, solenu, suenu, sulenu, sullenu Definitzione chi est in asséliu, in pàusu, trancuillu, chentza pentzamentos, chentza móvias a forte, chi faet allenu, abbellu Sinònimos e contràrios chetu, glianu, pàghidu, pàsidu, pàsigu, pràtinu, séliu | ctr. càdriu, forte / orioladu, penciamentosu, pistichinzosu Maneras de nàrrere csn: pròere abba selena, a sulenu = abbighedha pàsida, paga ma sighida; silenu che abba fróchina = sériu sériu, pàsidu; andhare a passu selenu = abbellu, a passu pàsidu; còiri sullenu, a fogu sullenu = no tropu forte, chi no est cràdiu Frases sulenos current sos rios sentza murmutare ◊ intro de s'adhe lentu repicat unu pitiolu, sinnu chertosu de vida selena ◊ andhat selenu ◊ mai t'incantit arriu sulenu! (D.Bernardini)◊ su mare est silenu e pranu che pratu de ozu de ulia ◊ seu ascurtendu s'acuedha suena suena currendu in is canabis 2. pioet a sulenu a sulenu ◊ est niendhe a sulenu ◊ deris tota sa note at sighidu dae chelu a rúere selena una mudhina (G.M.Cherchi)◊ est un'abbighedha serena, ma ifundhet etotu ◊ càstia comenti Deus proit cun àcua solena solena… 3. unu sonnu dae chelu Atena li mandhat, a sulenu de tanta pena Sambenados e Provèrbios prb: àcua suena suena, piscina prena Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu calme, paisible, tranquille Ingresu quiet Ispagnolu tranquilo Italianu calmo, plàcido, tranquillo Tedescu ruhiger Mensch.

séliu , agt: sériu Definitzione chi no si movet, chi istat firmu, chi andhat pàsidu chentza trémias o iscutuladas; nau de ccn., chi no erriet, chi portat o mantenet una bisura si no própriu trista ma mancu alligra, coment'e pentzamentosa: nau de sa persona po sa manera de fàere, chi dhue ponet cabu, incuru, chi ndhe sentit su pesu o s'importu, nau de cosa, chi est de importu Sinònimos e contràrios assulenu, firmu, pàsidu, pràtinu, selenu 1 / giudisciosu / apensamentadu, tristonzu | ctr. trumbullau / allegru, brullanu, sconcau Maneras de nàrrere csn: faedhare a sa séria = a sa lena, nendhe sas peràulas chi s'intendhant bene, chentza cúrrere; a séliu = abbellu, a lébiu, in asséliu; sériu comment'e sa perda, che a sa morte, che pudha mabàdia = tristu Frases beni a innòi e abarra séliu! ◊ sériu fuit su manzanu e chelu límpidu ◊ custu pisedhu no abbarrat mai sériu, est sempre brinchendhe, faghindhe ◊ cola sériu acurtzu a sos canes, ca segundhu comente ti si salarzant a subra ◊ camina sériu ca si ti sachedhas ti che ruet totu ◊ is bòis iant connotu sa manu de su meri e andànt sélius ◊ s'abba candho proet sériu l'intrat bene a sa terra, che candho frocat 2. cussu est unu mesu alligru, tra sériu e barrosu ◊ giuto sos pilos biancos che nie e sériu mi at fatu su dolore ◊ ita tenis, mulleri mia, ca ses séria? ◊ dhi arrespundit a cara sempri prus séria, abascendi sa boxi ◊ no cherent chi ria e nemmancu chi iste séria 3. seus chistionendi de cosas futas e sérias! 4. chi pigant àviu ca iscís fai turtas no ti lassant prus a séliu Ètimu itl. Tradutziones Frantzesu calme, sérieux, posé Ingresu calm, sedate Ispagnolu tranquilo, serio, mesurado Italianu calmo, chéto, sèrio, posato Tedescu ruhig, ernst, bedächtig.

sòde , agt Definitzione chi est cagiau, tostau, firmu; nau de cumportamentu, séliu, paghiosu Sinònimos e contràrios cracu, tostau / pàsidu Maneras de nàrrere csn: terrinu s. = tostu, frimmu, seguru; faedhare a boghe s. = calma, chentza airu Frases su sinu chi ti at dadu late lichitu e sode 2. sa zente fit sode iscultendhe sa préiga Tradutziones Frantzesu solide, calme Ingresu solid, calm Ispagnolu sólido, quieto Italianu sòlido, pacato Tedescu fest, ruhig.

sosségu , nm, agt: assussegu, sussegu Definitzione su istare trancuillos, pàsidos, in pàusu, sélios, su fàere a sa lena, su no àere pentzamentos in conca; chi est asseliau, in pàusu Sinònimos e contràrios assébiu, assentu, assuermu, paidhu, pasu, prachidesa / séliu | ctr. agiàgaru, disassussegu, salarzu Frases pàsati, dae unu pacu de sussegu! ◊ tènnere sussegu est lucura: tantu imprimida est in me sa tua rara ermosura (P.Mossa)◊ làssami sussegu, amore! ◊ no tenes paghe e ne sussegu 2. cun pérdua e fadiga proponzesti sa sossega Sardigna persighire ◊ sussegu e imbiau est su riposu Ètimu ctl., spn. sossego, susiego Tradutziones Frantzesu calme Ingresu rest, calm Ispagnolu sosiego Italianu calma, ripòso Tedescu Ruhe, Ausruhen.

«« Torra a chircare