achedàre , vrb: achetai,
achetare,
achidare 2,
achietai,
achietare,
chietare Definitzione
fàere chietu, brandhu, sériu, firmu; andhare a si crocare, su note
Sinònimos e contràrios
abbacai,
abbonantzai,
allenare,
apachiare,
apasaogare,
assebiai,
asselenare,
assussegai
| ctr.
agegherai,
salargiare
/
pesai,
seguzare
Frases
si ant a achietare che pitzinnedhos in coda de mama ◊ bentu chi tremis s'imbirdi, poita no ti achietas e mi lassas drommí?!
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
apaiser
Ingresu
to appease
Ispagnolu
aquietar,
calmar
Italianu
acquietare,
acchetare
Tedescu
beruhigen,
ruhig werden.
asseliàu , pps, agt Definitzione
de asseliare
Sinònimos e contràrios
asselenau,
asseriau,
resetu,
séliu,
séntulu
| ctr.
avolotadu,
bolluzadu
2.
est una note frita ma asseliada
Tradutziones
Frantzesu
calme,
tranquille
Ingresu
be quiet
Ispagnolu
tranquilo
Italianu
calmo,
tranquillo
Tedescu
ruhig.
asseliéri , agt Definitzione
nau de calecuna sustàntzia, chi ponet asséliu, in asséliu, chi faet s'efetu de apaghiare
Sinònimos e contràrios
asseliadori,
pasiosu
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
sédatif,
calmant
Ingresu
sedative
Ispagnolu
calmante,
relajante
Italianu
sedativo,
calmante,
riposante
Tedescu
schmerzstillend,
beruhigend,
ruhig.
assentulàe, assentulàre , vrb: assetulare,
sentilare Definitzione
abbarrare firmos, in assentu, in asséliu, pruschetotu nau cun arrennegu
Sinònimos e contràrios
assantaigae,
assebiai,
asserenciai
Frases
ista sériu, asséntuladi a un'oru! ◊ si ti assentulaias in domo faghias bene, cantu chi ses sèmpere in ziru! ◊ assentuladu chi sias, a un'oru! ◊ asséntula e no curras! ◊ non poto assentulare su sonnu ca su ganile non mi dat pasu ◊ assetuladi innoghe!
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
se tenir coi
Ingresu
to be quiet
Ispagnolu
estar quieto
Italianu
star quièto
Tedescu
ruhig sein.
chétu , agt: achietu,
chietu Definitzione
chi no si movet, chi istat firmu, chi no si giaet a fàere / abarrai chietu, abarrai a chietu
Sinònimos e contràrios
assulenu,
frimmu,
séliu
Frases
parat sas palas e s'istat chietu candho lu corpant ◊ mulleri mia, ti giuru chi abarru chietu, a póxiu a póxiu! ◊ ista chietu che pani ciuetu! ◊ istat chietu e apasigadu a un'ala in sa cama de austu
Ètimu
itl.
Tradutziones
Frantzesu
tranquille,
calme
Ingresu
quiet
Ispagnolu
quieto
Italianu
quièto
Tedescu
ruhig.
pachiósu , agt: paghiosu,
pagiosu (pa-gi-o-su)
paxiosu Definitzione
nau de ccn., chi est de paghe, chi no giaet ifadu, chi istat asseliau, chi est amantiosu de sa paghe; chi tenet unu fàere e foedhare chentz'arrennegu, chentz'airu, chi tirat a sa cuncórdia
Sinònimos e contràrios
pagili
/
adasiosu,
trancuillu
| ctr.
derredhu,
gherristu
/
spaxiosu
Frases
est unu pipiu paxiosu: mancu ti acatas ca dhoi est ◊ in domo de su parente fit faghindhe una vida paghiosa ◊ s'annu paxiosu chi eus passau in sa càscia de su coru miu dhu pongu! (F.I.Congiu)◊ is animabis maus si funt fatus paxiosus
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
paisible,
pacifique,
calme,
placide
Ingresu
peaceful,
pacifist,
calm
Ispagnolu
pacífico,
pacifista,
calmo
Italianu
pacífico,
pacifista,
pacato,
nonviolènto
Tedescu
friedlich,
pazifistisch,
ruhig.
pàsidu , agt: pàsinu 1,
pàsiru,
pàsitu,
pàssidu 1 Definitzione
chi si movet abbellu, chentza brínchidos e ne iscutuladas, chi est a s'assentada faendho ccn. cosa, agiummai coment'e firmu; nau de una fortza, chi no est tropu forte, brandha
Sinònimos e contràrios
assulenu,
glianu,
pianu 1,
pràtinu,
séliu
Frases
sas àbbilas pàsidas chena trinnighinzu atraessant s'aera ◊ cadebai arratza de mari pàsidu, mancu si movit! ◊ pàsidu est su riu in logos paris ◊ su trenu curret prus pàsidu de su purma ◊ custu cadhu est pàsidu in s'andhare
2.
diventadu ricu pàssidu, sa zente at comintzadu a dare cràculu a s'anticu massaju
3.
sa pingiada ponidha a fogu pàsiru! ◊ custu pani est cotu a fogu tropu pàsiru
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
paisible,
placide,
modéré
Ingresu
quiet,
moderate
Ispagnolu
tranquilo,
sosegado,
moderado
Italianu
calmo,
plàcido,
moderato
Tedescu
ruhig,
still,
mäßig.
séliu , agt: sériu Definitzione
chi no si movet, chi istat firmu, chi andhat pàsidu chentza trémias o iscutuladas; nau de ccn., chi no erriet, chi portat o mantenet una bisura si no própriu trista ma mancu alligra, coment'e pentzamentosa: nau de sa persona po sa manera de fàere, chi dhue ponet cabu, incuru, chi ndhe sentit su pesu o s'importu, nau de cosa, chi est de importu
Sinònimos e contràrios
assulenu,
firmu,
pàsidu,
pràtinu,
selenu 1
/
giudisciosu
/
apensamentadu,
tristonzu
| ctr.
trumbullau
/
allegru,
brullanu,
sconcau
Maneras de nàrrere
csn:
faedhare a sa séria = a sa lena, nendhe sas peràulas chi s'intendhant bene, chentza cúrrere; a séliu = abbellu, a lébiu, in asséliu; sériu comment'e sa perda, che a sa morte, che pudha mabàdia = tristu
Frases
beni a innòi e abarra séliu! ◊ sériu fuit su manzanu e chelu límpidu ◊ custu pisedhu no abbarrat mai sériu, est sempre brinchendhe, faghindhe ◊ cola sériu acurtzu a sos canes, ca segundhu comente ti si salarzant a subra ◊ camina sériu ca si ti sachedhas ti che ruet totu ◊ is bòis iant connotu sa manu de su meri e andànt sélius ◊ s'abba candho proet sériu l'intrat bene a sa terra, che candho frocat
2.
cussu est unu mesu alligru, tra sériu e barrosu ◊ giuto sos pilos biancos che nie e sériu mi at fatu su dolore ◊ ita tenis, mulleri mia, ca ses séria? ◊ dhi arrespundit a cara sempri prus séria, abascendi sa boxi ◊ no cherent chi ria e nemmancu chi iste séria
3.
seus chistionendi de cosas futas e sérias!
4.
chi pigant àviu ca iscís fai turtas no ti lassant prus a séliu
Ètimu
itl.
Tradutziones
Frantzesu
calme,
sérieux,
posé
Ingresu
calm,
sedate
Ispagnolu
tranquilo,
serio,
mesurado
Italianu
calmo,
chéto,
sèrio,
posato
Tedescu
ruhig,
ernst,
bedächtig.
sòde , agt Definitzione
chi est cagiau, tostau, firmu; nau de cumportamentu, séliu, paghiosu
Sinònimos e contràrios
cracu,
tostau
/
pàsidu
Maneras de nàrrere
csn:
terrinu s. = tostu, frimmu, seguru; faedhare a boghe s. = calma, chentza airu
Frases
su sinu chi ti at dadu late lichitu e sode
2.
sa zente fit sode iscultendhe sa préiga
Tradutziones
Frantzesu
solide,
calme
Ingresu
solid,
calm
Ispagnolu
sólido,
quieto
Italianu
sòlido,
pacato
Tedescu
fest,
ruhig.
tranchígliu , agt: tranchílliu,
tranchillu,
trancuílgiu,
trancuillu Definitzione
chi est in asséliu, chietu, chentza arreolu o pentzamentos
Sinònimos e contràrios
asselenau,
asseliau,
asseriau,
resetu,
séliu
| ctr.
avolotadu,
bolluzadu
Maneras de nàrrere
csn:
t. che paba = chentza pidinos…; fàghere vida t. = chentza dificurtades, chentza patire bisonzu e ne dannos; mari t. = chi no bi at bentu, pàsidu; ista t.! = no ti les pessamentu!
Frases
istit trancuílgiu ca a votai contr'a is centralis atómicas andu e comenti!
Ètimu
ctl., spn.
tranquil
Tradutziones
Frantzesu
tranquille
Ingresu
peaceful
Ispagnolu
tranquilo
Italianu
tranquillo
Tedescu
ruhig.