Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

àpidu , pps: àpitu, àpiu 1 Definitzione de àere e de agatare (fintzes in su sensu de èssere bios)/ si l'at àpida = si est salvau Sinònimos e contràrios agatau | ctr. pérdidu Frases no as àpidu in vida ne gosu e ne cuntentu ◊ de tantos sacrifítzios no ndhe at àpidu nudha! ◊ de s'arràbbiu chi ndhe at àpidu, si at dadu tres altzadas e tres faladas! ◊ apo àpidu fizos de bonu a cumandhu ◊ no as àpidu àter'ora a fàghere custa cosa?! 2. l'apo chircadu ma no l'apo àpidu ◊ inue mi so àpidu mi so apozadu candho at próidu ◊ sos Tres Res ant chircadu su pitzinnedhu finas chi l'ant àpidu ◊ E ben'àpidos: sanighedhos sezis? ◊ nos semus àpidos inie candho est capitada custa cosa 3. chentz'abba no nos fimus àpidos, ca est su primu elementu de sa vida 4. sos úrtimos funnos si l'ant àpita dae totu sos machines tuos (A.Pau) Tradutziones Frantzesu eu, trouvé Ingresu had, found Ispagnolu tenido, hallado Italianu avuto, trovato Tedescu gehabt, gefunden.

fraghíssa , nf: praghissa Definitzione fémina chi at pérdiu su fedu Tradutziones Frantzesu femme qui a avorté Ingresu woman who has had a miscarriage Ispagnolu malparida Italianu dònna che ha abortito Tedescu Frau, die einen Abort hatte.

téntu , pps, agt Definitzione de tènnere (fintzes de àere) Sinònimos e contràrios ténnidu / àpidu / acapiau, presu / abbruxau / contivizadu / arréschiu | ctr. iscapu Maneras de nàrrere csn: t. a bula = chi portat sa boxi iscannia ca at pigau frius; t. a fune, a cadena = acapiau, aguantau a funi, a cadena; (andhare) a manu tenta = a manu pigada, s'unu cun sa manu aferrada a sa manu de s'àteru; fogu tentu = allutu, tenendi, fogu fuiu; dhu'èssere sa cosa a tenta = a meda Frases sa tzerimónia de premiassione si est tenta s'àtera die ◊ de màchina gai deo no ndhe apo mai tentu ◊ Fulana at tentu fiza fémina ◊ apu fatu unu pensu, ca nanca mi fui cojada e apu tentu unu pipiu ◊ l'ant intzugliatu de non àere tentu fide a sa paràula data 2. beniat a bidha cun d-un'ebba castanza bene tenta 3. li so curtu ifatu ma no l'apo tentu 4. sa bidha si fit alluta: ómines e animales aiant tentu che ascras de canna 5. su tzilleraju fit tentu a sonnu canno non bi aiat ispatzu (A.Pau)◊ sichiat a tussire, sudoratu a mortógliu chin s'àlinu tentu in gangas ◊ fit bete cane fonnesu tentu a una catena ◊ ocanno dhue fut sa castagna a tenta!◊ ti lassu tres funis po dhu portai presoneri tentu! Sambenados e Provèrbios prb: mellus su tentu de su bentu Tradutziones Frantzesu eu, possédé, capturé, brûlé, pris Ingresu had, owned, catched, burnt, taken root Ispagnolu tenido, tenido, capturado, quemado, arraigado Italianu avuto, posseduto, catturato, arso, combusto, attecchito Tedescu gehabt, innegehabt, gefangen, verbrannt, eingewurzelt.

«« Torra a chircare