acoiladórgiu , nm: acoliadroxu,
acujadroxu,
acuiladroxu,
aculiadorzu,
aculiadroxu Definitzione
logu a crocare prus che àteru de is animales, niu, tana, logu a ue si che arretirant is pudhas, o fintzes àteros animales, po crocare
Sinònimos e contràrios
acóbiu,
cabonera,
corcadorju,
cortidórgiu,
crochidógiu,
prudhaxu,
pudhile
Frases
de cussa mata ndi ant fatu s'acoliadroxu is carrogas
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
tanière,
couche,
poulailler
Ingresu
lair,
den,
hen house
Ispagnolu
cubil,
cueva,
gallinero
Italianu
covile,
covàccio,
pollàio
Tedescu
Bau,
Nest,
Hühnerstall.
prudhàxu , nm: pudhàgiu,
pudhàgliu,
pudhalzu,
pudhàrgiu,
pudharju,
pudharzu,
pudhaxu Definitzione
acorru e aprigu po is pudhas, logu inue crocant is pudhas; chie contivígiat o bendhet pudhas e caboniscos
Sinònimos e contràrios
acoiladórgiu,
cabonera,
pudhile
/
pudhaju
Frases
bi at àpitu mancamentu in su pudhàgliu
2.
nadu mi ant chi como ses pudharzu e chi sas pudhas tuas piús de tres ti faghent os che tundhas de chivarzu!
Ètimu
ltn.
pullarium
Tradutziones
Frantzesu
poulailler
Ingresu
hen house
Ispagnolu
gallinero,
pollera
Italianu
pollàio
Tedescu
Hühnerstall.
púdha , nf Definitzione
genia de pigione mannu, grussatzu, a pinnias mannas, pesau meda po sa petza e po is oos (a/c.: a sa sossinca, ma solu su pl., dha faent a mascu: sos pudhos = is/sas pudhas)/ min. pudhichina; su mascu: pudhu, caboni; su minore de naschidórgiu: pudhighinu, pillonedhu (e, si est fémina de calecun'annu, pudhighina, pillonedha); p. matre = sa pudha chi at frochiu; p. putzonata, pillonada = chi portat is pillonedhus, p. frucera
Maneras de nàrrere
csn:
sa pudha, pudhighina est bennia in ou = est a tretu de criare, at comintzadu a criare; p. arrufada (cun sa pinnia totu allorigada), cucuruciana (cun tzufu de pinnias in conca), nanita (de ratza minuda), criangiana (chi criat meda), flori de fà (de colore biscacadu, randhinada); brutesa de p. = merda pudhina; p. de mudeju = caboni de murdegu, pudha média, itl. beccàccia; p. mudreghina o de mata = perdixi; p. de santa Lughia = pilloni de santa Luxia, genia de arrúndili; p. càmpina = pidraxu; pudhighina de abba = pudhixedha de àcua ("porzana porzana", itl. voltolino), zenia de pzn. solu in passera in Sardinna; no ischire betare pedra a p. = no èssere bonu a fàghere male, ma fintzas no èssere bonu a nudha; su fizu de sa p. bianca = su ciciu de domu, su fizighedhu prus bene chérfidu, parpadu, e gai (ma nadu fintzas de unu bastus chi siat ma leadu a preferu); àere fintzas late de p. = àere donzi cuntentu, donzi ingúlumu; portai is pudhas a piscai = (nadu de unu) chi cheret fàghere totu isse; fidai is pudhas a margiani = pònnere su grodhe a tentare anzones, lassare cosa in manos de chie si che la furat; tocai is pudhas = compidare sas p. pro ischire si criant; corrovai su cú a is pudhas = chircare tropu cosas, su chi no si depet, unu fàghere de chie no tenet àteru de prus importu; faedhare candho píssiat sa p. = mai, abarrai citius; èssere culu de pudha = culivala, chi iscóviat totu; papai a pudhas = manigare totugantos in su matessi pratu
Frases
sa pudha criat, cantat, crochit o frucit o tzotzit, bichitat, forrogat o iscarràfiat ◊ sas pudhas sunt criendhe ◊ pisedhos e pudhas imbrutant su logu ◊ duos pudhones no podent istare in mesu a sas pudhas
2.
beni a mamedha tua, frorichedhu meu, pudhichinedha irmarinada!
3.
est girendi che una pudha chi non iscít aundi fai s'ou ◊ tue mudu, faedha candho píssiat sa pudha! ◊ Chírigu no betat pedra a pudha ◊ muzere mia no ischit fàghere nudha, no ischit mancu betare pedra a pudha!
Sambenados e Provèrbios
smb:
Pudda
Terminologia iscientìfica
anall, gallus gallus
Ètimu
ltn.
pulla
Tradutziones
Frantzesu
poule
Ingresu
hen
Ispagnolu
gallina
Italianu
gallina
Tedescu
Henne.
pudhichína , nf: pudhighina,
pudhigina Definitzione
min. de pudha: pudha pitica, giòvona
Sinònimos e contràrios
gadhina,
pillonedha,
pixona,
pudhasta,
pudhighedha
Tradutziones
Frantzesu
poulette
Ingresu
young hen
Ispagnolu
gallina joven
Italianu
gallinèlla
Tedescu
kleine Henne,
junge Henne.