apompiài, apompiàre , vrb: pompiai Definitzione
castiare, furriare is ogos a ccn. parte o cosa po dha bíere; tènnere sa capacidade de aguantare una dificurtade, de fàere un'isfortzu, mantènnere
Sinònimos e contràrios
abbadiai,
allutzare,
annotare,
cadebai,
castiai,
isperare 1,
labai,
mirai
/
abbabiai,
agguantai,
ammantènnere,
apoderae,
rèere
Frases
apómpiadi in s'isprigu! ◊ su pitzinnu colaiat sas oras de iscola apompianne a foras
2.
apómpia a forti chi no ti arruat, lah! ◊ apómpia s'iscala! ◊ candu unu est giòvunu apómpiat trabballu meda ◊ candu fait bentu forti, medas si apómpiant po no arrui
Tradutziones
Frantzesu
regarder,
tenir
Ingresu
to look,
to hold
Ispagnolu
mirar,
aguantar
Italianu
guardare,
règgere
Tedescu
anschauen,
halten.
poderàe, poderàere, poderài, poderàre , vrb: apoderai*,
poterare Definitzione
pigare, aferrare cun is manos una cosa, prus che àteru po dh'agguantare firma, ma si narat fintzes in su sensu de tènnere sa fortza o passiéntzia de portare unu pesu (nau fintzes de cosa, de unu materiale po sa fortilesa chi tenet) o un'istrobbu, de padire una dificurtade, in su sensu de badrare, amparare
Sinònimos e contràrios
abbabiai,
afoderare,
afuncenare,
agguantai,
ammantènnere,
apompiai,
leare,
rèzere
/
guardai
/
durai
Maneras de nàrrere
csn:
poderaisí, poderàresi de fàghere una cosa = muntenneresindhe, lassare istare de la fàghere, agguantare o istaresindhe chentza la fàghere; poderai una promissa = muntènnere sa promissa, fàghere su chi si est impromissu
Frases
podera frimma s'iscala! ◊ podera custus coranta sodhus e bai luegu a ci dhus portai! ◊ poderai is bratzus, agiudaimí a dhu bistí! ◊ cantu ca no mi donat fidàntzia, poderissí is sigarrus e adiosu! ◊ is féminas a gropas de cuadhu fiant poderadas a istrintu a su maridu
2.
su chi contat est su gradinu aba si tenit is peis: cussu est su chi depit poderai! ◊ poderat fatiga veti una pariga de oras ◊ chini at a poderai finas a s'úrtimu, Deus dh'at a salvai
3.
no mi l'apo pótidu poderare e bi l'apo nadu! ◊ si poderat, circat de no biri is cosas chi portat ananti de is ogus ◊ no fait a si poderai, su cristianu! ◊ dèu sa promissa dha poderu! ◊ po no fai bregúngia mi ndi seu poderau de nci dha fuliai cussa cosa, ma no est bona!
4.
Santu Basile bellu, poderamidhu sanu custu pipiu!
Tradutziones
Frantzesu
tenir
Ingresu
to hold
Ispagnolu
sujetar,
soportar
Italianu
tenére
Tedescu
halten.
repítere , vrb: arrapiti,
ripítere,
repítiri Definitzione
nàrrere o fàere torra sa cosa; mescamente istare a ora meda faendho una cosa, baliare un'isfortzu, una dificurtade; arrespòndhere a su chi narat s'àteru, mescamente a su chi narat su mannu
Sinònimos e contràrios
agguantare,
repetire
/
abbetiae
2.
pesadu za so: tocat a bídere si bi repito, ca so débbile! ◊ a caminare meda deo no bi repito! ◊ e chie bi repitit a triballare gai a irfortzu a tota die?! ◊ e chie bi podet repítere in totu cussa calura: bi ndh'at de s'iscazare!…◊ azis fàmine ma repitide: su mànigu est bell'e cotu ◊ sos abbrítios mi at dadu de connòschere su bonu e su malu: pro cussu est chi repito (Limbudu)◊ tota die chentza manigare no si bi repitit
Ètimu
itl.
ripetere
Tradutziones
Frantzesu
résister
Ingresu
to hold out
Ispagnolu
resistir
Italianu
resìstere,
tener duro
Tedescu
standhalten.
tratèniri, tratènnere, tratènniri , vrb Definitzione
istare, ibertare unu tanti de tempus; fàere abbarrare, fàere ibertare; fintzes ostènnere, transire o fàere a mancu de fàere una cosa / pps. tratesu, traténniu; tratenni su respiru = abbarrare unu pagu chentza torrare àlidu
Sinònimos e contràrios
addurae,
arreare,
illesinare,
istentae
| ctr.
andai
Frases
si tratenit su tanti chi serbit po fai sa cosa ◊ no mi tratenzo ca tenzo presse ◊ in sa posta bi aiat zente e apo tratesu ◊ so andhendhe, no poto tratènnere ◊ apo tratesu a ti rispòndhere pro t'iscríere in poesia ◊ si est traténniu fintzas a tardu ma no bidiat s'ora de si ndi andai ◊ e meda che tratenes in bidha?◊ tratenedesi, fostè, tziu Antiogu!
2.
mi ant tratesu in domo de Fulanu: pro cussu no so torradu luego ◊ toca, trateni is assuconis!
3.
no isciu cumenti mi seu poderau de dh'ai aferrau… Mi seu traténniu ca fiaus in logu beneditu!
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
rester,
entretenir
Ingresu
to hold,
to keep oneself,
to engage
Ispagnolu
quedarse,
retener
Italianu
trattenérsi,
trattenére,
intrattenére
Tedescu
bleiben,
aufhalten,
unterhalten.