allèca , nf: allega,
lega Definitzione
sa paràula, su foedhu chi si narat; sa cosa chi si chistionat; sa foedhada in cantu distinta de un'àtera de sa matessi limba
Sinònimos e contràrios
faedhu,
paràgula
/
algumentu,
arragionu,
chestione,
tema 1
/
allecatu
/
bodheta,
istrísina,
lendha
Maneras de nàrrere
csn:
leare s'allega de… = fuedhai de…; bogare s'a., essire s'a. = fuedhai o intèndiri fuedhendi de ccn. chistioni; èssere allegatza (nau de ccn.)= allegàrgiu, bodheteri, crastuleri
Frases
candho faedhaiat, nemos ndhe li cumprendhiat un'allega ◊ s'allega est che a su pugnale: chie la tenet l'iscat impreare! ◊ a bortas tocat a arrespramiai cun is allegas puru
2.
e it'est s'allega chi zughides, totu custu chistionu?! ◊ tziu Tzèsari est intrau ancora sighendi s'allega sua ◊ cambiade allega e lassàdemi custos chistionos!
3.
G. Mercurio at iscritu sa grammàtica de s'allega baroniesa
4.
a allegas pariat chi che betaiant su monte a francas, ma fint mandrones etotu
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
question,
argument,
thème,
sujet
Ingresu
question
Ispagnolu
palabra,
tema,
asunto
Italianu
questióne,
argoménto
Tedescu
Frage,
Argument.
arguméntu , nm Definitzione
cosa chi si chistionat, chi si portat in chistionu, chi s'est istudiandho, fintzes motivu, arrexone / rugare s'a. (chistionendhe) = segare in curtzu, chentza istare a nàrrere totu totu
Sinònimos e contràrios
alleca,
chestione,
tema 1
/
cdh. algumentu
Frases
custos iscritos mi funt pàssios cussos chi ant tratau de un'argumentu de sa vida de is babbais e mammais nostas ◊ bos cherjo presentare un'argumentu ◊ babbu e mamma sunt sempre in argumentu, ma deo no ndhe cherzo s'intesa! ◊ cun argumentus sérius su partidu depiat interessai a totus
2.
no mi tratenzo e rugo s'argumentu
Tradutziones
Frantzesu
argument
Ingresu
subject
Ispagnolu
tema,
asunto,
argumento
Italianu
argoménto
Tedescu
Argument.
assúntu , nm Definitzione
genia de idea, s'idea prus de importu de unu chistionu, sa chi faet sa sustàntzia de su chistionu; fintzes impíciu, impreu, cosa de fàere / dare o leare a. = donai, pigai calincunu critériu, princípiu
Sinònimos e contràrios
argumentu,
chistione
/
assunta
Frases
si sunt acurtziados a ue fint cudhos a ragalla pro ndhe collire s'assuntu de su cuntrestu ◊ issu no ischit comente la pentzamus nois supra de custos assuntos
2.
nois nos amus leadu s'assuntu de atèndhere a babbu tou ◊ mi cherfesi leare cust'assuntu de preguntare a sas bonas persones
Ètimu
itl.
Tradutziones
Frantzesu
thèse,
engagement
Ingresu
thesis,
obligation,
assumption
Ispagnolu
asunto
Italianu
assunto,
tèsi,
nozióne,
impégno
Tedescu
These,
Begriff,
Aufgabe.
chistiónu , nm Definitzione
totu su chi si narat de una chistione, de un'argumentu, mescamente foedhandho s'unu cun s'àteru; su istare foedhandho de calecuna cosa
Sinònimos e contràrios
alleca,
allegonzu,
arragionu,
cuntrastu,
narinzu,
negóssiu
Maneras de nàrrere
csn:
zúghere una cosa in c. = fuedhai de una cosa; intrare in c. cun d-unu = fuedhai, chistionai de ccn. cosa cun d-unu, leare chistionu; bènnere a chistionu = agatàresi paris a chistionare
Frases
za l'apo intesa cuss'allega ca la zughiant in chistionu in domo de Bodale ◊ mi mintiat pore su chistionu a cuscusinu de cristianos chi no bidia
2.
candho sunt paris istant semper a chistionu: ndhe agatant cosas de nàrrere!…◊ goi e goi, semus intrados in chistionu cun Fulanu ◊ isse no fuit a primma cun megus: fuit solu chi no benimis a chistionu
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
conversation,
argument
Ingresu
talking
Ispagnolu
conversación,
discurso,
asunto,
tema
Italianu
conversazióne,
dïàlogo,
discórso,
argoménto
Tedescu
Gespräch,
Rede.
facènda , nf: afatzendha,
fatzendha,
fatzienna Definitzione
chistione, cosa chi si faet o chi si depet fàere (o fintzes chi no si depet fàere, cosa pagu de bonu), chi si giughet in chistionu; fatzienna est fintzes faimentu
Sinònimos e contràrios
berza,
chestione,
faina
/
faimentu
2.
za dh'at averadu chi donzi bolta faghiat cussa fatzienna (Z.Porcu)
3.
sos pitzinnos abbàidant incantados totu sa fazienna de su casizolu ◊ arratz'e fatzienna sa binnenna!…
Ètimu
itl.
Tradutziones
Frantzesu
affaire
Ingresu
matter
Ispagnolu
asunto (m)
Italianu
faccènda
Tedescu
Angelegenheit.