allèca , nf: allega, lega Definitzione sa paràula, su foedhu chi si narat; sa cosa chi si chistionat; sa foedhada in cantu distinta de un'àtera de sa matessi limba Sinònimos e contràrios faedhu, paràgula / algumentu, arragionu, chestione, tema 1 / allecatu / bodheta, istrísina, lendha Maneras de nàrrere csn: leare s'allega de… = fuedhai de…; bogare s'a., essire s'a. = fuedhai o intèndiri fuedhendi de ccn. chistioni; èssere allegatza (nau de ccn.)= allegàrgiu, bodheteri, crastuleri Frases candho faedhaiat, nemos ndhe li cumprendhiat un'allega ◊ s'allega est che a su pugnale: chie la tenet l'iscat impreare! ◊ a bortas tocat a arrespramiai cun is allegas puru 2. e it'est s'allega chi zughides, totu custu chistionu?! ◊ tziu Tzèsari est intrau ancora sighendi s'allega sua ◊ cambiade allega e lassàdemi custos chistionos! 3. G. Mercurio at iscritu sa grammàtica de s'allega baroniesa 4. a allegas pariat chi che betaiant su monte a francas, ma fint mandrones etotu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu question, argument, thème, sujet Ingresu question Ispagnolu palabra, tema, asunto Italianu questióne, argoménto Tedescu Frage, Argument.

arguméntu , nm Definitzione cosa chi si chistionat, chi si portat in chistionu, chi s'est istudiandho, fintzes motivu, arrexone / rugare s'a. (chistionendhe) = segare in curtzu, chentza istare a nàrrere totu totu Sinònimos e contràrios alleca, chestione, tema 1 / cdh. algumentu Frases custos iscritos mi funt pàssios cussos chi ant tratau de un'argumentu de sa vida de is babbais e mammais nostas ◊ bos cherjo presentare un'argumentu ◊ babbu e mamma sunt sempre in argumentu, ma deo no ndhe cherzo s'intesa! ◊ cun argumentus sérius su partidu depiat interessai a totus 2. no mi tratenzo e rugo s'argumentu Tradutziones Frantzesu argument Ingresu subject Ispagnolu tema, asunto, argumento Italianu argoménto Tedescu Argument.

assúntu , nm Definitzione genia de idea, s'idea prus de importu de unu chistionu, sa chi faet sa sustàntzia de su chistionu; fintzes impíciu, impreu, cosa de fàere / dare o leare a. = donai, pigai calincunu critériu, princípiu Sinònimos e contràrios argumentu, chistione / assunta Frases si sunt acurtziados a ue fint cudhos a ragalla pro ndhe collire s'assuntu de su cuntrestu ◊ issu no ischit comente la pentzamus nois supra de custos assuntos 2. nois nos amus leadu s'assuntu de atèndhere a babbu tou ◊ mi cherfesi leare cust'assuntu de preguntare a sas bonas persones Ètimu itl. Tradutziones Frantzesu thèse, engagement Ingresu thesis, obligation, assumption Ispagnolu asunto Italianu assunto, tèsi, nozióne, impégno Tedescu These, Begriff, Aufgabe.

chistiónu , nm Definitzione totu su chi si narat de una chistione, de un'argumentu, mescamente foedhandho s'unu cun s'àteru; su istare foedhandho de calecuna cosa Sinònimos e contràrios alleca, allegonzu, arragionu, cuntrastu, narinzu, negóssiu Maneras de nàrrere csn: zúghere una cosa in c. = fuedhai de una cosa; intrare in c. cun d-unu = fuedhai, chistionai de ccn. cosa cun d-unu, leare chistionu; bènnere a chistionu = agatàresi paris a chistionare Frases za l'apo intesa cuss'allega ca la zughiant in chistionu in domo de Bodale ◊ mi mintiat pore su chistionu a cuscusinu de cristianos chi no bidia 2. candho sunt paris istant semper a chistionu: ndhe agatant cosas de nàrrere!…◊ goi e goi, semus intrados in chistionu cun Fulanu ◊ isse no fuit a primma cun megus: fuit solu chi no benimis a chistionu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu conversation, argument Ingresu talking Ispagnolu conversación, discurso, asunto, tema Italianu conversazióne, dïàlogo, discórso, argoménto Tedescu Gespräch, Rede.

facènda , nf: afatzendha, fatzendha, fatzienna Definitzione chistione, cosa chi si faet o chi si depet fàere (o fintzes chi no si depet fàere, cosa pagu de bonu), chi si giughet in chistionu; fatzienna est fintzes faimentu Sinònimos e contràrios berza, chestione, faina / faimentu 2. za dh'at averadu chi donzi bolta faghiat cussa fatzienna (Z.Porcu) 3. sos pitzinnos abbàidant incantados totu sa fazienna de su casizolu ◊ arratz'e fatzienna sa binnenna!… Ètimu itl. Tradutziones Frantzesu affaire Ingresu matter Ispagnolu asunto (m) Italianu faccènda Tedescu Angelegenheit.

«« Torra a chircare