intofàre , vrb Definitzione calàre a fundhu, coment'e faendho fossu Sinònimos e contràrios aciufae, afundae, afungai 1, ifungutare 2. sunt istigas intofadas in su ludu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu s'enfoncer Ingresu to sink Ispagnolu precipitar Italianu sprofondare Tedescu versenken.

rúchere , vrb: arrúere, irrúghere, orrue 1, rúere, rúghere, urrúere Definitzione calare, o fintzes betare, a terra a cropu, in cobertantza fintzes andhare male de cunditziones; su istare in dossu de unu bestimentu, bestiu, po comente paret abbaidau de artu in bàsciu e istat a chie dhu portat / pps. rutu Sinònimos e contràrios atzapulai, botare, cairi, corriare, falare, iscaltinare, iscasidhare, isdobbiare, istrampare / betae / dèchere, iltare | ctr. arritzare, pesai Maneras de nàrrere csn: rúere a costa lada, a costa longa = ponindhe totu su dossu in terra; rúere a palas pessegus = addaisegus, a palas issegus; rúere dae su letu a unu (nadu de ccn. pro su prus a dimandha retórica)= èssere de domo, parente costrintu de bi àere óbbrigu a li dare cosa, a l'azuare; rúere in eréssia (nadu de siendhas)= tocare o bènnere dae sos mannos; rúere a malàidu = collire maladia Frases a sas domos che lis ruchet s'ingrostu ◊ sos muros fatos male ndhe ruent ◊ ch'est rutu dae cadhu ◊ in cussa falada at fuzidu e rutu est! ◊ e ite si rues e iscudes a calchi logu, sentza de ochiales?!…◊ a rúere za est fàtzile: su bellu est a si ndhe pesare! 2. no paret beru chi sonos fatales de débbiles trumbitas ndhe apant rutu muràglias colossales (S.Casu)◊ Antoni iscudet un'ispalada a su cumpanzu azommai lu rughet 3. sa túnica in su chitu li rughiat che pintada (F.Cambosu)◊ su gapote ti rughet in palas che pintatu 4. no mi ch'est mancu rutu dae su letu, no, pro li fàghere cussu piaghere! ◊ dae s'atrivimentu e dae sa bragheria che so rutu in sa disaura prus manna Sambenados e Provèrbios prb: chie no est rutu podet rúere Ètimu ltn. ruere Tradutziones Frantzesu tomber, s'écrouler Ingresu to fall Ispagnolu caer, precipitar Italianu cadére, precipitare, crollare Tedescu fallen, stürzen, einfallen.

scabiossài , vrb: scaviossai Definitzione betare in d-unu scabiossu, iscrébigu, o àteru, de logu artu Sinònimos e contràrios imbolare, ispantumare, isperrumai, issussiare Frases nc'eus a scabiossai sèmpiri de prus a fundu ◊ nci dh'at scabiossau conca a bàsciu de susu de una roca ◊ lessintiminci cabai de su trenu, chi no mi nci scabiossu! Tradutziones Frantzesu précipiter Ingresu to precipitate Ispagnolu precipitar, despeñar, arrojar Italianu precipitare Tedescu hinabstürzen.

trabentàre , vrb: atrabentare, traventare, treventare Definitzione betare o cuare o fintzes pigare e pònnere in d-unu trabentu, in d-una péntuma o gruta, in logu chi no dhu potzant o est difícile mannu a dh'agatare; fintzes solu andhare, tzucare a calecunu logu / trabentare fogu = traghedhare fogu, isparare Sinònimos e contràrios irborrocare, irrainare, ispantumare, isperrumai, issussiare, trapantare / abbuare, acuae, apatai, aprecolare, cuerrai, impertusare, intuvedhare, intuzare, istugiai, tudai / furai Frases si ch'est trabentadu in sas badhes ue teniat su bestiàmine ◊ mi mancat su poledhu: cale lampu nche l'at trabentau?! ◊ pro isse fit giómpida s’ora de si traventare e lassare sa bidha ◊ sas fórtighes a ue che las azis traventadas, chi no las agato?! ◊ a su secuestradu si l'ant traventadu aterue ◊ menzus mortu o traventadu, pro li atacare cussos! 2. si fit colau marzane si nche aiat trabentau peri sa gama! ◊ su riu che traventaiat totu candho si leaiat sas campuras 3. pone in motu sa màchina ca traventamus a Orune! 4. sos carabbineris li ant trabentau focu e li ant chimentau su bratzu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu jeter dans un rocher Ingresu to throw down Ispagnolu despeñar, precipitar Italianu dirupare Tedescu abstürzen.

«« Torra a chircare