Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

abbolojàre , vrb: abbolozare, bolojare Definitzione murigare e avolotare pruschetotu s'abba e cosas deasi; fintzes fàere a gana lègia, murigare s'istògomo Sinònimos e contràrios abborotai, abbuligiai 1, bugliare, istriulare, sciambullai 2. at próidu meda e s'abba de su riu est totu abbolozada Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu troubler Ingresu to make turbid Ispagnolu enturbiar Italianu intorbidire, sconvòlgere Tedescu trüben, erschüttern.

abbolortzàre, abbolotài , vrb: abbolotare, abbulotare, abbulutare, arbolotare, arbulotare Definitzione pònnere in avolotu, murigare a forte, fàere mòvere; fàere a gana lègia / abbolotare s'abba, su sàmbene Sinònimos e contràrios abbolojare, aggolotare, avalotai | ctr. assebiai Frases tia Mintó, si vos arbolotades goi vos picat intracoro a vois puru! 2. geo so abbolotadu Tradutziones Frantzesu bouleverser Ingresu to upset Ispagnolu alborotar Italianu sconvòlgere, perturbare Tedescu trüben, durcheinanderbringen.

abbuligiài 1 , vrb: abbulizare, abbulurtzare, abbulunzare, abbulutzare, abbulutziare, abbuluzare, bolizare Definitzione pònnere bulúgiu, avolotu; murigare e imbrutare, bullugiare, nau pruschetotu foedhandho de abba o cosas deasi, fintzes intrare a s'abba, fichire a modhe, ammesturare apare Sinònimos e contràrios abbolojare, abbussiare, agiotulare 1, intruai, istriulare, sciambullai, trubulare, trullare, trumbugliai / abbaunzare, ammisturai Maneras de nàrrere csn: abbulizare faes e basolos = ammisturai totu, fuedhendi, ghetai totu a unu cosas chi no cuncordant apari; abbulizare a ccn. in carchi chistione = betarechelu in mesu de una chistione 2. su logu fit pàschidu e abbulutzadu 3. bi fint cudhos chi a sa chistione bi aiant abbulutziatu sa pulítica ◊ su pitzinnu fit a gherra chin d-una espressione abbulutziata che ruvàgliu ◊ fit chin sos pilos totu abbulutziatos ◊ su ricu no si abbulizat cun sos pòveros (P.Casu) Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu mélanger, bouleverser Ingresu to mix, to upset Ispagnolu mezclar, revolver Italianu mescolare, sconvòlgere Tedescu mischen, durcheinanderwerfen.

atrepillài , vrb: atropegliai, atropegliare, atropelliai, atropelliare, atropigliai, atropillare, atropogliare, atrupegliare, atrupelliai, tripogliare Definitzione betare apare, pònnere sa cosa a dónnia manera chentza critériu, cunfúndhere totu; immarrire a meda, giare o pigare múngia, matana, pistare, catzigare, pònnere agiàgaru, arreolu, learesidha a pentzamentu / atropegliai is leis = andhare contra a sa leze, fàghere pagu o nudha contu de sas lezes a menisprésiu Sinònimos e contràrios agiolotare, scambillai, stragamullai, trumbugliai, trumentai / atrobodhare, imbogiare, intrebedhai, trabojare, trobodhicai, trobullai | ctr. assebiai Frases tui bivis atrepillendi is cosas craras! ◊ cussu gei no si at a atropelliai, no dhi at a tropedhai sa língua! ◊ tui mi atropéllias dugna arrexonamentu ◊ mi atropògliat su narre, mi cunfundhet (A.Spanu)◊ mi aciapo sa mente atropogliada ◊ sa Sardigna, cun tantu atropogliadu faghe faghe, est sempre in manos anzenas 2. tui ti atrupéllias po medas cosas, ma isceti una cosa est necessària ◊ fuit cun sa conca atropelliada de pistighinzos ◊ l'apo muntesu chentza l'atropellare, ca si su malàidu lu malústrias est peus 3. Bobbore e Melledha furint atrupegliaos de su disígiu de ndhe iscarragiare s'iscusórgiu ◊ oi seu totu atrupelliada po allichidí Ètimu spn. atropellar Tradutziones Frantzesu bouleverser Ingresu to upset Ispagnolu desarreglar, atropellar Italianu scompigliare, sconvòlgere Tedescu durcheinander bringen.

bugliàre , vrb: (bu-gli-a-re) buliare Definitzione murigare o mòvere a forte, pònnere a tréulu; bogare a fora Sinònimos e contràrios abbolojare, abborotai, abbuligiai 1, istriulare, sciumbullai / bulliare Frases su muntone de su trigu in s'azola si bugliaiat cun triutos pro lu bentulare ◊ nois buliamos s'abba de sas funtanas cun càlamos de ruo ◊ s'abba de su riu est buliada ◊ cantas renas bei at in sa marina, dólimas ti si potant buliare! (Cucca)◊ su bentu sighit a buliare donzi cosa ◊ s'impeleu mi búliat su sàmbene 2. nois buliamis sas ciàciaras a rios Tradutziones Frantzesu bouleverser Ingresu to upset Ispagnolu revolver Italianu sconvòlgere Tedescu erschüttern, durcheinenderbringen.

istrumbullài , vrb Definitzione pònnere trumbullu, avolotu, pentzamentu, fàere pentzare Sinònimos e contràrios istrevuzire, sciambullai, strumbuligai Frases dógnia borta m'istrumbullat su coru, candu dh'intendu, cussa pipia! ◊ Gesús dh'iat fatu fissu una castiada: Simoni si fiat inténdiu istrumbullendi cun sa violéntzia de una temporada ◊ nara, ma mi bois istrumbullai is figaus?!◊ de seguru est cussa canciofa de sa cena chi mi at istrumbullau s'istògumu! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu bouleverser Ingresu to disturb Ispagnolu trastornar Italianu sconvòlgere, turbare Tedescu erschüttern, verwirren.

pilisàe, pilisàre , vrb: pilissai, pilissare, pilisciare, pilixai, pilusare Definitzione murigare a pilisu, murigare de mala manera, pònnere a tréulu, in avolotu, istare a su crica crica murigandho e betandho apare totu; nau de persona, pònnere pilisu, in pentzamentu, fàere pèrdere sa trancullidade / pilisàresi a unu = pigare a boghes male arrennegaos Sinònimos e contràrios chiriolare, istriulare, moricare, trogomingiai, trumbugliai | ctr. assebiai Frases at preparau sos pilisos pro pilisare su late cracau de fàchere a casu ◊ su mare est totu pilisau dae su bentu ◊ a iscutinare s'olia a mazadorza pilisat sas àrbures a tropu ◊ a s'istribitu sa robba si pilisat e si fachet a unu bubburustu ◊ ite nachi li pilisas a cussu minestrone: est bonu totu su chi bi est! ◊ si pilisat su re assirianu contr'a sos fizos de Gerusalè ◊ su bentu forte at pilisadu sas àrbures e ndhe lis at betadu foza e frutu ◊ sos carabbineris ant pilusadu totue a fine a fine, ponindhe totu a bórtulu 2. fit pilisada dae su nannicadorju de su cabadhu ◊ po su chi mi abarrat de campai no ndi balit sa pena de mi pilisai meda meda! ◊ fia cuntenta fintzas chi no ses ghirau tue a mi pilisare sa conca! ◊ bi at àteras gherras chi pilisant s'esisténtzia Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu mélanger, bouleverser, troubler Ingresu to mix, to upset Ispagnolu mezclar, remover, revolver Italianu mescolare, sconvòlgere, turbare Tedescu vermengen, durcheinanderbringen, durcheinanderwerfen, verwirren.

surrulài , vrb: surrullai Sinònimos e contràrios mòere, salargiare, trambuscare, trumbugliai Frases andu anch'est Arrosica a mi dha surrullai bèni bèni: oi dhi cantu s'alleluja! ◊ custus óminis funt surrullendi sa citadi ◊ nadendu surrullat s'àcua prus a lestru ◊ surrulit is brebeis! ◊ at agatau totu su logu infoxau e surrulau Tradutziones Frantzesu troubler, bouleverser Ingresu to shake Ispagnolu agitar, revolver Italianu agitare, sconvòlgere Tedescu erregen, verwirren.

trumbugliài , vrb: trumbullai, trumbuxai Definitzione nau de abba o cosas deasi (ma fintzes de su tempus) mòvere a iscutuladura forte a manera de pònnere in avolotu sa cosa faendhodha mòvere, pesare su fundhurúgiu, su búdhidu, imbrutare: nau de gente (e fintzes de sa mente, de s'ànima), su dha pònnere in pentzamentu e avolotu po calecuna chistione de una manera chi no si cumprendhet comente podet acabbare; pesare burdellu, avolotu, pònnere in pentzamentu Sinònimos e contràrios abbuligiai 1, abbussiare, arrebbulliai, intrullai, istriulare, sciambullai / agiolotare, atrepillai, scambillai, stragamullai, studugai, trogomingiai, trumuinare | ctr. assantai, pasai Frases tzia Anna ndi portat su matzamedhu trumbullau ◊ callentamí unu tzichedhu de gafei, ca mi ses fendi trumbullai s'istògumu cun cussas chistionis ◊ sceti ca mi arragodat su sannori… mi trumbullat s'istògumu, mi trumbullat! (E.V.Melis) 2. chi sa cosa si trumbullat, gei si fatzu s'atzinnu dèu! ◊ sonnu trumbullau chei custu no nd'iu fatu ancora ◊ oi est totu trumbullau in custa terra nosta: sa família, sa bidha, su fuedhu ◊ chi dh'agatu gei mi dhu trumbullu dèu etotu, a sou a sou, a su sannori! Tradutziones Frantzesu troubler, bouleverser, agiter Ingresu to make turbid, to stir, to upset Ispagnolu enturbiar, alborotar Italianu intorbidare, sconvòlgere, agitare Tedescu trüben, stören, aufregen.

«« Torra a chircare