Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

boiràtzu , nm, agt: boreatzu Definitzione népide a meda / ari boiratza = aera cun pagas nues artas Sinònimos e contràrios abboeru, bòrona, nébida, néula Terminologia iscientìfica tpm Ètimu ctl. boyrassa Tradutziones Frantzesu brouillard épais Ingresu thick fog Ispagnolu niebla Italianu nebbióne Tedescu dichter Nebel.

incalcàre , vrb: incarcare, incascare, inchircare, incracai, incracare Definitzione ispínghere de parte de pitzu una cosa, fàere pesu in pitzu, ma fintzes istrínghere, fàere fortza; fàere cracu o fintzes bufare (o papare) meda, coment'e a istichidura, faendho prus cracu, tibbiu Sinònimos e contràrios abbarrigare, abbaticare, apretigare, calcai, crichiri, istibbire, pretare Frases s'at incalcadu sa berrita in conca ◊ si abbutonat su capoto e s'incascat su bonete in conca ◊ su gatu mi pigat su didu in buca, mússiat ma no incracat 2. comente at torradu a pròere, sos cunzados, sos pasciales, sos mandriolos si sunt torrados a incarcare d'erva ◊ chijinatas umbras s'incascant subra de sos nódidos montes (G.Fiori) 3. de binu si ndh'incarcat cantu piús podet ◊ candho sunt tirendhe gàrriga manna, sos boes incascant in tuju Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu presser, s'épaissir Ingresu to press, to thicken Ispagnolu apretar Italianu prèmere, addensarsi, infittire Tedescu drucken, sich verdichten, dichter werden.

incrispàe, incrispài, incrispàre , vrb: incrispiai, incrispiare Definitzione fàere crispu, cràdiu, pigare fortza, fàere prus lestru, de prus, prus istrintu; primmare, ofèndhere arrennegare; in cobertantza, fintzes annuare nau de s'aera Sinònimos e contràrios acadriare, afortiai, apretai, incribidai, infruscare, scrispiari / acristai, inchigiare, incilliri, increstare | ctr. abbacai, abblandai Maneras de nàrrere csn: incrispiai su passu = caminare prus impresse; aeras incrispadas = chelu annuadu; incrispiare su guresi = fàgherelu essire prus afissu, intipiu Frases sempre piús incríspiat su bentu cun bírridos de abba e nie frita (N.Cucureddu)◊ un'ispuntorzada a sos boitos lis faghet incrispiare su passu ◊ su bentu, s'àcua, su fogu funt incrispiendi ◊ est malu su bentu candu incríspiat: trocit truncu e isperdit su cinixu de dónnia fogu (P.Alcioni)◊ incrispat is passus e ponit sa fua Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu épaissir, intensifier Ingresu to intesify, to thicken Ispagnolu intensificar Italianu raffittire, intensificare Tedescu dichter machen, verstärken.

infolcàre , vrb: infulcare Definitzione fàere o essire de prus, prus crispu; atzitzare, pònnere is unos contra a is àteros Sinònimos e contràrios acadriare, incrispai / ifurconare, impuntzonare Frases est pioindhe e bi at perígulu chi s'infolchet s'abba ◊ in custa chida infolcat su basolu 2. istat semper infulchendhe sos àteros a si vindicare Tradutziones Frantzesu épaissir Ingresu to thicken Ispagnolu espesar, azuzar Italianu raffittire Tedescu dichter machen.

intibbíri , vrb: intipie, intipire, intipiri Definitzione essire o fàere cracu, istrintu, prènnere a isticu, tzatzare puru; fintzes tupare, a logos serrare (ma no deunudotu) un'apertura, o apèrrere unu pagu Sinònimos e contràrios istibbire, stibbai / apabaglionare, impipai, tapire, tipiri / tupai | ctr. illascare Frases su logu est intibbendudedhu de bellesa ◊ su tziu si at intipiu sa bértula de ebra ◊ is nuis s'intipint e calat s'iscuriu ◊ su sacu de sa palla cica de dhu intipiri 2. est unu boscu intipiu ◊ unu chelu est intipiu de istedhos 3. intipiri un'istampu me in su muru Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu épaissir, devenir touffu, taller Ingresu to thicken, to tiller Ispagnolu entupir Italianu infittire, infoltire, tallire Tedescu dichter machen, dicht werden.

líta , nf, nm: litu 1, litzu 1 Definitzione logu de linna meda, de tupas e matas Sinònimos e contràrios crachi, linnari, mateda, padente, tuparzu, tupedu Maneras de nàrrere csn: litu pedrosu = padente de àteras eras geológicas furriadu a pedra; una lita de ruo, de letítera = donnaghe de rú, unu ruarzu, unu logu totu carrarzadu de letítera Frases forsis sonniaias chelu craru, càntigos, frinas tébias e litos già fozidos (M.S.Cocco)◊ disdiciada, cun dolore torresit a su litu atupadu ue pechesit tzega de amore ◊ sos litos sunt a carvone, cun totu custos fogos Ètimu srdn. Tradutziones Frantzesu bois épais Ingresu thick forest Ispagnolu bosque espeso Italianu bòsco fitto Tedescu dichter Wald.

poèta , nm: poete Definitzione chie tenet su donu de sa poesia e si pentzat, iscriet o cantat a poesia / min. poetedhu, poetighedhu (mescamente a disprétziu) Sinònimos e contràrios cantadore Frases isse est poeta e bi at cantadu in isposos, batiares, tundhinzos e in tzilleris ◊ su poeta est sempri una persona de grandu coru ◊ su andhare a cantare no est richesa, ma su chi cantat za cheret poeta! (Piras) Sambenados e Provèrbios smb: Poeta, Poete Tradutziones Frantzesu poète Ingresu poet Ispagnolu poeta Italianu poèta Tedescu Dichter.

«« Torra a chircare