arrenéscia , nf: (ar-re-né-sci-a)
renéscia* Definitzione
su arrennèscere, su andhare o bènnere a fine de is cosas, de unu trebballu o àteru, nau mescamente in su sensu de andhare bene (ma podet fintzes andhare male)
Sinònimos e contràrios
reséssida,
revéntida
Tradutziones
Frantzesu
réussite
Ingresu
outcome
Ispagnolu
éxito,
resultado
Italianu
riuscita
Tedescu
Erfolg.
costàdu , pps, agt, nm Definitzione
de costare (po s'ispesa, su trebballu, sa pelea) e de -are 1 (acontèssere)
Sinònimos e contràrios
acontéssiu
Frases
za nos est costadu a ndhe carrare totu cussa preda!…◊ nos est costadu su suore de s'ogru a fàghere cussa faina ◊ mi est costau a che dhu cumbínchere!
2.
si mi est costadu una borta a fàghere cussu irballu no mi at a costare sa de duas! ◊ it'est chi vostè li at natu pro bi èssere costatu tantu disaocu? ◊ it'errore costau, già che so urrutu in mesu! ◊ pro chi bene adates sos mutos a su costadu, asculta chi su contadu ti fato in manera ispícia (Limbudu)
Tradutziones
Frantzesu
côuté,
arrivé
Ingresu
cost,
happened
Ispagnolu
costado,
ocurrido
Italianu
costato,
succèsso
Tedescu
gekostet,
Erfolg.
foltúna , nf: fortuna,
fultuna,
furtuna Definitzione
bona sorte, totu su chi ndhe podet bènnere in bonu de su destinu, totu su chi andhat in bonu; paperedhu chi bendhent cun iscritura chi antibitzat cosas de bonu, comente dhu sèberat in mesu a tantos unu pigione (papagallu)
Sinònimos e contràrios
adderetura,
dícia
/
fortunellu
| ctr.
irfortuna,
mabasorti
Maneras de nàrrere
csn:
tènnere o àere f. de carchi cosa = andhare in bene, àere sa cosa comente l'ant disizada; po f. chi… = mancu male chi… ; pro incomintzu de f. = po cummentzai bèni; aici f.!, cheria f.! = zenia de zuramentu (aici tenga fortuna comenti est berus su chi seu nendi); sa fortuna de tzia Annaleni… ca nci dh'iant papau su colu is topis!; bènnere in bàscia f. = andhare male, in fallimentu (nadu de negussiantes)
Frases
andhe fortuna sa chi at tentu!…◊ sa fortuna est irmenticandhe sos àteros e garrigandhe a mimme! ◊ baxi in bona sorti: chi Deus si geat fortuna! ◊ s'orroda de sa fortuna girat a sa tzega ◊ est andhadu in América e at fatu fortuna ◊ bona foltuna e fatueretu! ◊ a ti connòschere coronada de fortuna!
2.
paret cudha zínghera chi colat bendhendhe sa fortuna! ◊ in sa festa bi sont sos lotrajos, sos de sa fortuna, tirassegnos ◊ at comporadu sa fortuna, a bídere ite narat
3.
de fizos no ndhe at tentu fortuna: cojada tantos annos ma fizos nudha ◊ a m'intendher cantendhe in poesia no ndh'at tentu foltuna, mamma mia (Piras)
4.
su babbu de su cojuadu nou dat una doda pro su primu istabbilimentu de sa família e pro incomintzu de fortuna
5.
sa chistioni est acomenti apu contau dèu: aici fortuna! ◊ cheria fortuna, bidu cun sos ogros mios l'apo!
Sambenados e Provèrbios
smb:
Fortuna
/
prb:
fortuna curret e no cadhu ◊ no ghetes mai curpa a sa furtuna: sempre filu bi at de falta tua!
Ètimu
ltn.
fortuna
Tradutziones
Frantzesu
chance,
succès
Ingresu
luck,
success
Ispagnolu
suerte,
éxito
Italianu
fortuna,
succèsso
Tedescu
Glück,
Erfolg.
incispíre , vrb Definitzione
coment'e mandhare o bogare cispa, ischintídhias, catzare fogu, nau in cobertantza de una manera de fàere fogosa, forte, airada
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
flamboyer,
faire fureur
Ingresu
to blaze,
to be the rage (all)
Ispagnolu
chispear
Italianu
fiammeggiare,
furoreggiare
Tedescu
aufflammen,
großen Erfolg haben.
resessída, reséssida , nf: resissita Definitzione
su resèssere, s'arresurtau / fàghere sa r. de s'ainedhu, de su pudhérigu de s'àinu = fàghere frundha mala, essire nudha prus de àinu etotu!
Sinònimos e contràrios
arrenéscia,
revéntida
Frases
dae pisedhos fint pronoltigados chi tiant fàghere culta resessida! ◊ no si devet mai presumire che àbbile chi bolat in alturas chie alas at postu ’e pisinatu, ca faghet una mala resessida ◊ apo pintatu custas ideas e soe cuntenta de sa resissita
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
réussite
Ingresu
outcome
Ispagnolu
resultado,
logro
Italianu
riuscita
Tedescu
Gelingen,
Erfolg.
revéntida , nf Definitzione
su revèntere, su giare arresurtaos bonos
Sinònimos e contràrios
arrenéscia,
arresultada,
resessida,
resida
Frases
bella revéntida at fatu custa màchina: in tantos annos chi la tenzo no mi at mai fatu guastu ◊ revéntida bona at fatu cussu zòvanu: abbistu in totu e de manos bonas est!
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
réussite,
issue
Ingresu
success
Ispagnolu
éxito,
resultado,
logro
Italianu
riuscita
Tedescu
Gelingen,
Erfolg.