airàdu , pps, agt: airatu,
airau Definitzione
de airare; avb: a s’airada = a meda, a ira
Sinònimos e contràrios
fuliosu,
spiotau
/
arrennegadu
2.
mi das a bídere àbbidos de santu sendhe chi ses a sa vida airada ◊ est mortu suta de su pè de su cadhu airadu ◊ su trenu est coladu catzendhe fogu e fumu che airadu ◊ su cane de su padronu si pesaiat reu mossighendhe airadu (G.A.Cossu)◊ su mare est airadu chi ndhe tremo che canna
3.
s'ómine areste benit masedu ca timet chi airadu est su Segnore ◊ dormi, sa prendha mia, no istes airada!
Tradutziones
Frantzesu
impétueux
Ingresu
violent,
raging
Ispagnolu
impetuoso
Italianu
impetuóso,
irruènte
Tedescu
heftig.
arrebbatàre , vrb: arrebbetare Definitzione
leare sa cosa a s'àteru cun sa fortza, a poderiu e de mala manera
Sinònimos e contràrios
afrapare,
arrancai,
illatzare,
iscrúfere,
isculpire,
isfrapare,
istratzare
Ètimu
spn.
Tradutziones
Frantzesu
arracher
Ingresu
to tear (up)
Ispagnolu
arrebatar
Italianu
strappare violenteménte
Tedescu
heftig reißen.
botósu , agt Definitzione
nau de ccn. (prus che àteru pipiu, piciochedhu), chi portat botu, chi istat sèmpere tocandho totu, faendho e istrobbandho; chi portat atza e no si lassat pònnere apalas, si faet logu, foedhat chentza bregúngia fintzes si àteros no dhu bolent lassare foedhare
Sinònimos e contràrios
assudu,
atzilosu,
faciudu,
fatériu,
mauchedhu
Frases
custu est unu pisedhu botosu: no abbarrat un'iscuta frimmu
2.
botosa comente est, cussa, bae chi no ti la catzas gai, no! ◊ inoghe, chi che at zente meda, cola tue addainanti ca ses prus botosa!
Terminologia iscientìfica
ntl
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
impétueux
Ingresu
raging
Ispagnolu
impetuoso
Italianu
irruènte
Tedescu
heftig.
fuliósu , agt: furiosu,
furriosu Definitzione
chi si movet lestru meda, cun fúrria e fuliesa, mescamente po sa fortza chi giughet / èssere o intrare che male furiosu = cummentzai ccn. cosa acoment'e chi si ndi bollat isciusciai su mundu, de sa ganas de fai, e apustis firmaisí e no fai prus nudha
Sinònimos e contràrios
airadu,
fruscu 1,
fúliu,
furianu,
fúrridu,
infrusau,
toleatzu
| ctr.
asiosu,
immajonadu,
lenu
Frases
su bentu est fuliosu ◊ su pitzinnu at tímiu ca at bistu sa curridura furiosa de sa béstia ◊ at isboetadu s'ebba e si est móida furiosa ◊ sa dessisione furiosa naschet travessa ◊ s'àcua de s'arriu est furriosa candu ndi calat de is montis
2.
a isse l'intrat che male furiosu e assafines lassat totu ◊ no sias che male furiosu: aispeta!
Sambenados e Provèrbios
prb:
cuadhu furiosu no cumprit arringu ◊ male furiosu coitat a passare
Ètimu
itl.
furioso
Tradutziones
Frantzesu
rapide,
impétueux
Ingresu
speedy,
violent
Ispagnolu
rápido,
impetuoso
Italianu
velóce,
impetuóso,
irruènte
Tedescu
schnell,
heftig,
ungestüm.
impidósu , agt Definitzione
nau de ccn., chi portat ímpidu
Sinònimos e contràrios
focosu,
fuliosu
Frases
impidosu che bentu mi che torras insegus in su tempus! ◊ isse, impidosu, betesit su cane a s'archibbusu e dae tandho no bi so giuada mai piús (P.Pisurzi)◊ is manus tuas insanguentaras ant isciacuau in s'arriu impidosu de sa vira!
Tradutziones
Frantzesu
impétueux
Ingresu
forceful
Ispagnolu
impetuoso
Italianu
impetuóso
Tedescu
heftig.
infrusàu , pps, agt Definitzione
de infrusai
Sinònimos e contràrios
fuliosu,
fruscu 1
2.
ge ses unu sodraedhu infrusau!…
Tradutziones
Frantzesu
impétueux
Ingresu
forceful
Ispagnolu
impetuoso
Italianu
impetuóso
Tedescu
heftig.
rebbéstu , agt: ribbestu Definitzione
chi o chie est trotu, malu e fogosu puru faendho male
Sinònimos e contràrios
arrebbecu,
rebbéchinu,
rebelde,
rebessu
/
cdh. fultzadori
Frases
siat mavele dogni fera rebbesta! (P.Casu)◊ posca de un'ora sas intragnas li creschent dae nou e su tzibbu rebbestu podet ingollopare a gustu sou ◊ cussu est falsu, ereze, rebbestu, prummonosu e triuladore! ◊ s'ànimu rebbestu at presse a si mascare de su dolore anzenu
2.
ch'essit, cunzat sa gianna, piús non pasat, andhat che upa in sa note rebbesta (S.Casu)
Ètimu
itl.
rubesto
Tradutziones
Frantzesu
violent
Ingresu
violent
Ispagnolu
violento
Italianu
violènto
Tedescu
gewalttätig,
heftig.
spitiolài , vrb Definitzione
sonare su pitiolu, sa sonàgia
Sinònimos e contràrios
pitiolai
Frases
is tallus spitiolant beulendi in is tancas ◊ seu spitiolendi is crais
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
carillonner
Ingresu
to ring long and loudly
Ispagnolu
tocar fuerte el timbre
Italianu
scampanellare
Tedescu
lang und heftig läuten.
truminàre , vrb rfl Definitzione
su si mòvere a cropu coment'e po assíchidu; carrigare contras a unu, cracare
Sinònimos e contràrios
fritire,
suncai
/
afarcai,
lòmpere,
trubare
Frases
a sa bénnida de sos canes sas arveghes si sunt totu truminadas
2.
daghi l'at bidu si est truminadu pro li dare a subra
3.
fia sempre nervosu, truminadu, chena poder tènnere paghe
Tradutziones
Frantzesu
s'agiter
Ingresu
to be agitated
Ispagnolu
agitarse
Italianu
agitarsi
Tedescu
sich heftig bewegen.