Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

abbéllu , avb: abbellabbellu, abbelledhedhu Definitzione a bellu: nau sèmpere de sa manera de fàere sa cosa, podet bòllere nàrrere sentza de sàdhidos, sentza de iscútulos, sentza de si fàere intèndere, a boghe bàscia, sentza de fàere tropu fortza, a pagu a pagu (fintzes de unu tanti), a sàgamu a sàgamu, sentza de presse o airu / ist'abbellu si… = abarra abbellu si…, bieus immoi si…, ista a bídere si… Sinònimos e contràrios adàsiu, allentu, allenu 1, apianu, mighirimíghiri, piotibioti, sagamusàgamu Frases mòedi abbellu no ti che ruat totu a terra ◊ bai abbellu po coitai! ◊ sa navi si moviat abbellu ◊ mancari abbellu, su tempus fit colandhe ◊ ist'abbellu si como ti ndhe impipas, cun sa 'meighina' chi ti faghimus! 2. sa frebbe abbellu abbellu mi che l'est mandhighendhe! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu lentement Ingresu slowly Ispagnolu despacio Italianu lentaménte, pian piano Tedescu langsam, leis.

adasiài , vrb: addajare, addasiai, addasiare Definitzione fàere is cosas abbellu, pigaresidha chentza presse, fàere prus abbellu, cun prus pagu lestresa, abbrandhare unu fàere Sinònimos e contràrios biltentare, illesinare, istentae, tricare | ctr. acoidai Frases tónchinos de betzesa addajant s'andhera 2. erribbau a padente iat addasiau su passu poite is matas furint intipias Ètimu itl. adagiare Tradutziones Frantzesu tarder Ingresu to delay Ispagnolu tardar Italianu indugiare Tedescu langsam machen.

adasiàu , pps, agt: addaxadu, addasiau Definitzione de adasiai; nau de ccn., chi si dha leat tropu addàsiu, abbellu, chentza presse nudha; chi est fàcile o bonu a fàere, chi no ponet presse o pentzamentos / a s'addasiada = abbellu, in manera pàsida Sinònimos e contràrios cagallente, dasianu, immajonadu | ctr. coidadosu, fúliu, impressidu, lestru 2. candu proit totu adasiau parit chi no prengat is piscinas ◊ no s'intendhet piús s'addajadu passu de su tzapu ◊ sa tzonca fit cantendhe addasiada su lamentu sou ◊ fiat caminendu cun passu lébiu, aguali, addasiau 3. innoghe za si faghet vida addasiada! 4. mi seu acostiau a su torradroxu a s’addasiada po no trumbullai su bestiàmini Terminologia iscientìfica ntl Tradutziones Frantzesu lent Ingresu slow Ispagnolu tardado, lento, tardo Italianu indugiato, lènto, pòco sollécito Tedescu sich verbreitet, langsam.

addàju , avb, nm: addàsiu Definitzione (narant fintzes adhaju) chentza presse; abbitúdine, manera de fàere is cosas chentza presse Sinònimos e contràrios abbellu / apódhiu, dasiore, immajonu Frases su massaju recuit istracu, addaju addaju 2. fai sa faina cun addàsiu Sambenados e Provèrbios prb: chini errat po pressi si pentit bèni addàsiu Ètimu itl. Tradutziones Frantzesu lentement Ingresu slowly Ispagnolu despacio Italianu adàgio Tedescu langsam.

alléntu , avb Definitzione chentza presse, in manera pàsida Sinònimos e contràrios abbellu, allente, allenu 1 | ctr. impresse Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu lentement Ingresu slowly Ispagnolu despacio Italianu lentaménte Tedescu langsam.

allénu 1 , avb Definitzione chentza presse, in manera pàsida Sinònimos e contràrios abbellu, allentu | ctr. impresse Frases andhade allenu cun sas màchinas! ◊ a úrtimos de nadale sas dies allenu allenu comintzant a illongare Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu lentement Ingresu slowly Ispagnolu despacio Italianu lentaménte Tedescu langsam.

asiàsiu , avb Definitzione cun àsiu, chentza presse Sinònimos e contràrios abbellu, addàsiu | ctr. debressi Frases sa giustítzia fait che su priogu, andat asiàsiu e aundi si abarrat ndi tirat s'arrogu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu lentement Ingresu slowly Ispagnolu despacio Italianu lentaménte Tedescu langsam.

brainubbràinu , avb Definitzione andhandho abbellu meda de no si fàere a bíere e ne a intèndhere Sinònimos e contràrios fratinavràtina, iscudiscudi, piotibioti, pitoubitou Frases una note mariane fit bénnitu abberu: brainubbràinu, fit colatu serente a su muru ◊ l'aiat sichitu brainubbràinu e si fit impostatu in palas de unu crastu pro l'uchídere Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu en tapinois, en catimini, sournoisement Ingresu very quietly Ispagnolu agazapado Italianu quatton quattóni Tedescu leise und langsam.

chessighéssi , avb: chetzighetzi Definitzione manera de andhare o fintzes de si parare o istare (a sa muda, citios) Frases si ndi funt torraus a andai chetzighetzi ◊ ca gei torrat, chetzighetzi! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu tout tranquillement, penaud Ingresu very slowly Ispagnolu despacio Italianu lèmme lèmme, mògio Tedescu langsam, schlapp.

coàinu , agt, avb: coanu, coinu, cuàinu, cuainu Definitzione chi istat a coa, chi benit a úrtimu, a trigadiu, chi istentat / gàrrigu coanu = postu tropu apalas (in mezu chi portat arrodas in mesu) Sinònimos e contràrios coaxu, redadiu, sagotzianu, tricadibu, taldiu / immajonadu, cojanesu | ctr. cabidraxu, premediu Frases andat a missa resada a ora coàina ◊ cussu est pillonedhu cuàinu ◊ su cíxiri e sa gentilla dhus séminant prus coàinus 2. s'àxina ocannu coit a cuainu Sambenados e Provèrbios smb: Coinu, Coino, Cuinu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu lent, tardif Ingresu slow Ispagnolu atrasado Italianu tardo, lènto, tardivo Tedescu langsam, spät.

cojanésu , agt Definitzione chi costumat a tirare agoa, a ibertare, a lassare a pustis pruschetotu po mandronia Sinònimos e contràrios cagallente, coizosu, dasianu, immajonadu, isandhaladu, mandrone Terminologia iscientìfica ntl Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu lent, paresseux Ingresu slow, lazy Ispagnolu atrasado Italianu tardo, lènto, poltróne, procrastinatóre Tedescu träg, langsam, faul.

conigóni , avb Definitzione nau de sa manera de betare unu lícuidu de un'istrégiu, a iscolomadura, abbellu a manera de no intrullare sa cosa e de lassare su fundhurúgiu Tradutziones Frantzesu doucement, lentement Ingresu slowly Ispagnolu despacio Italianu adàgio, sènza scòsse, piano Tedescu langsam.

isandhalàdu , agt Definitzione chi andhat o istat tropu abbellu faendho sa cosa Sinònimos e contràrios cagallente, cojanesu, dasianu, immajonadu, présiru, trajanu | ctr. coidadosu, lestru Tradutziones Frantzesu paresseux, lent Ingresu lazy, slow Ispagnolu perezoso, lento Italianu pigro, tardo, lènto Tedescu faul, träg, langsam.

piànu 1 , agt Definitzione nau sèmpere de movimentu, chi si faet chentza de brínchidos, chentza iscutuladas o trémias, chentza dhue pònnere tropu fortza / a pianu, a pianedhu = abbellu; andhare a passos pianos = abbellu Sinònimos e contràrios glianu, pàsidu, pràtinu Tradutziones Frantzesu doux, léger Ingresu gently Ispagnolu suave Italianu piano, blando Tedescu langsam, sacht.

sagamusàgamu , avb Sinònimos e contràrios abbellu, adàsiu, allentu, allenu 1, apianu, mighirimíghiri, piotibioti Tradutziones Frantzesu lentement, doucement Ingresu slowly Ispagnolu despacio Italianu lentaménte, pian piano Tedescu langsam.

«« Torra a chircare