Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

bistentósu , agt Definitzione chi si la leat a istentare, chi no tenet coidau Sinònimos e contràrios cagallente, mandrone | ctr. coidosu Frases animalatzu bistentosu, no ponet a mandhigare e cudha crebendhe de su fámine! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu paresseux, fainéant Ingresu lazy Ispagnolu perezoso Italianu pigro Tedescu faul.

chighinéri , agt: chijineri, chiniseri, chisineri Definitzione chi istat sèmpere in su chinisu, acanta a su fogu, in sa forredha, chentza trebballare Sinònimos e contràrios chinisaju, fochilarju, mandrone, praitzosu Frases est che bídere in campu su leone cun batu chijineri e trisinadu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu paresseux Ingresu lazy Ispagnolu perezoso Italianu neghittóso Tedescu träge.

chinisàju, chinisàrzu , agt, nm: chisinarzu, chixinàgiu, chixinalzu, chixinarzu, chixinaxu, cinisàrgiu Definitzione chi no faet àteru che istare sèmpere acanta a su fogu, in sa forredha; logu inue fúliant o ammuntonant su chinisu Sinònimos e contràrios chighinarzu, chighineri, fochilarju, mandrone, praitzosu Terminologia iscientìfica ntl Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu paresseux, indolent Ingresu lazy Ispagnolu perezoso Italianu neghittóso, poltróne Tedescu faul.

codiàlzu , agt: codiarzu Definitzione nau de ccn., chi istat o abbarrat a códias, chi lassat istare (o faet male sa cosa) po mandronia o cricat de no ndhe fàere; chi portat códias, trassas Sinònimos e contràrios coilongu, filísigu, ilvioladu, iscuidadu, mandronàciu, praitzosu / trasseri | ctr. apensamentau, penciamentosu 2. cussu est codialzu che unu matzone! Terminologia iscientìfica ntl Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu fainéant Ingresu slothful, shirker Ispagnolu perezoso, holgazán Italianu neghittóso, scansafatiche, lavativo Tedescu faul.

filisigósu , agt: filosigosu Definitzione chi abbarrat a su mighirimíghiri faendho is cosas, dhas faet cun tropu lentesa, coment'e chie no ndhe tenet gana Sinònimos e contràrios adasiau, cagallente, cojanesu, fiacosu, fracómudu, frasselenu, immajonadu, prodhincu Terminologia iscientìfica ntl Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu paresseux, lambin Ingresu lazy, slowcoach Ispagnolu perezoso, pachorrudo Italianu pigro, posapiano Tedescu faul.

ingurdósu , agt Definitzione nau de ccn., chi istat o abbarrat sèmpere chentza fàere, ammandronau, chentza gana de fàere nudha Sinònimos e contràrios arremàsigu, gudrebi / arreulau, cracaratzu, filísigu, mandronàciu, oreri, praitzosu Frases est unu pagu ingurdosa, cracaratza: dhi praxit sa domu mundada, su pani fatu, ma abarrat sétzia totu sa dí Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu fainéant, réticent Ingresu slothful, reluctant Ispagnolu perezoso Italianu infingardo, riluttante Tedescu träg, widerstrebend.

isandhalàdu , agt Definitzione chi andhat o istat tropu abbellu faendho sa cosa Sinònimos e contràrios cagallente, cojanesu, dasianu, immajonadu, présiru, trajanu | ctr. coidadosu, lestru Tradutziones Frantzesu paresseux, lent Ingresu lazy, slow Ispagnolu perezoso, lento Italianu pigro, tardo, lènto Tedescu faul, träg, langsam.

mandronàciu, mandronàssu, mandronàtzu , agt, nm Definitzione mandrone, ma nau cun arrennegu e a disprétziu Sinònimos e contràrios arreulau, filísigu, oreri, praitzosu Frases mandronatzu, dae manzanu a sero istat fuliadu chentza fàghere nudha! ◊ bai a trabballai, mandronàciu!◊ sos Sardos non los poto lissentziare ca mi rendhent a tres bortas de sos mandronatzos chi mi ant mandhadu! Ètimu srd. ac Tradutziones Frantzesu paresseux, fainéant Ingresu lazy Ispagnolu perezoso Italianu poltróne, accidióso, poltronésco Tedescu faul, müßig, träge, Faulpelz, Faulenzer.

mandròne, mandròni , agt, nm Definitzione chi o chie tenet pagu gana de trebballare, chi no est amantiosu de su trebballu, chi dhu tirat a ingurru, chi no trebballat Sinònimos e contràrios abbaredhau, chighineri, chinisaju, cojanesu, fochilarju, gradhiosu, mandruxu | ctr. faineri, marasadore, trabagliadore, trabagliante Maneras de nàrrere csn: su viazu de su m. = càrrigu tropu mannu, e po cussu istrobbosu o assentau mali, po sa mandronia de no pigai sa cosa in prus bortas; mandroni che cani = mandrone mannu, meda, a s'úrtimu etzessu Frases si sas muntagnas fint de macarrones e ite vida sa de sos mandrones!…(G.Zicconi Tanchis)◊ chirca tribàgliu, mandrone, chi est sa menzus meighina! ◊ in cussa famíglia is fillus funt managus e mandronis, dh'ant pigau paura a trabballai in su sartu! ◊ mandronedhu est… si aiat ischidu chie at inventadu su tribàgliu l'aiat mortu!◊ custu fut unu piciochedhu mandroni e abbetiosu, no agiudàt mai a nemus Sambenados e Provèrbios prb: su mandrone sa chijina si adorat Terminologia iscientìfica ntl Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu paresseux, fainéant Ingresu idle Ispagnolu perezoso, poltrón Italianu poltróne Tedescu müßig, Müßiggänger, Taugenichts.

praitzósu , agt, nm: preiciosu, preitigosu, preitiosu, preissosu, preitosu, preitzosu, pretiosu 1, prisciosu, pritiosu Definitzione chi o chie est pigau de sa preítzia e no bollet fàere nudha po abbitúdine o naturale suo Sinònimos e contràrios arreulau, cracaratzu, filísigu, ingurdosu, mandronàciu, oreri / cdh. sdórriu, pritzosu | ctr. contipizosu, marasadore, trabagliante Frases su preitzosu bollit puntu, no solingau! ◊ cussu preitosu istat in su pinnetu che gatu in sa chisina ◊ sos preitiosos sunt chensciosos cun totu ◊ ge at a fai un'acabbu cussu pritzosu arreulau!…◊ deo pro iscríere so prisciosu ◊ seo immidiosu ca medas bortas su preiciosu tenet siendha lumenada!◊ a sa pessona pritiosa no li aggradat a trivagliare Terminologia iscientìfica ntl Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu paresseux, fainéant Ingresu lazy Ispagnolu perezoso Italianu pigro, pelandróne, neghittóso, accidióso Tedescu faul, träge, Nichtstuer.