àrdia àdria
ardianàre , vrb Definition istare a bàrdia, giaendho atentzione, custodiandho calecuna cosa, portare a ogu Synonyms e antonyms castiai, tentare Sentences su comporadore istaiat de unu logu a s'àteru pro ardianare sos arteris: lis batiat colores, pinzellos e telas (M.Bua).
ardiàre aldàre
ardibbàre , vrb Synonyms e antonyms addobbai, atripai, isciúdere Sentences sas paràulas de su connatu li ardibbant sa conca coment'e unu martedhu (T.Cherchi)◊ paret chi a su vinu li aggradat a brullare, ma in su menzus ardibbat de donni manera! Etymon srd.
ardídu , agt: ardiu Definition
chi portat ardore (nau de cosas de bufare cun àrculu); nau de gente, chi portat atza, àrchidos, coràgiu o àteru de forte
Synonyms e antonyms
aconcaditu,
aconcadore,
aconcau,
arriscadu,
assudu,
atreviu,
atrividitu,
atzilosu,
conchedha,
prontudu,
sconcau
Scientific Terminology
ntl
Etymon
itl.
Translations
French
hardi
English
bold
Spanish
ardiente,
audaz
Italian
ardito
German
tapfer.
ardíle , nm Synonyms e antonyms ànimu, ardera, atrevimentu, coragi Sentences no aiat s'ardile de torrare a domo pro no contare su dannu a sa muzere.
ardilósu , agt Definition nau de ccn., chi tenet ardile, coràgiu Synonyms e antonyms atreviu, atzurridu Etymon srd.
ardimintzàre altimizàre
ardíu ardídu
ardòre, ardòri , nm Definition nau de cosa de bufare, chi est forte, chi portat àrculu meda: caente forte, budhidore, fortza; nau de gente, artóriu / a. de callentura = su budhidore de sa frebba Synonyms e antonyms ardória Sentences lampu s'ardore chi zughet cussu licore: tropu àrculu bi as postu! ◊ custu binu est lenu, no ndhe zughet de ardore 2. in s'atonzu su sole perdet s'ardore.
ardubbiàncu aldubbiàncu
ardubinzòne , nm: ardulinzone,
bardumingione Definition
baldu bunzone, minzone o bardu pinzone, e fintzas bardu anzoninu, genia de erba (est una làtia areste), bona a papare, unu pagu marigosa po su latighedhu chi bogat ue si segat
Synonyms e antonyms
acamingioni,
alminzone,
latosa 1,
limpora,
pinzone,
simingioni 1
/
cdh. alduminzoni,
aldumirizoni,
ttrs. carduminzoni
Scientific Terminology
rbz, Sonchus oleraceus
Etymon
srd.
Translations
French
lait de lièvre,
salade aux lièvres,
laitue de lièvre
English
hare's colewort
Spanish
cerraja
Italian
allattalèpre
German
Kohl-Gänsedistel,
Gemüse-Gänsedistel.
ardupíntos , nm Definition una genia de cardu Scientific Terminology rba, Galactites elegans.
ardúra , nf Definition su abbruxare, su fàere a pistidhore, nau fintzes de ideas, chistiones e arregodos chi si sentint meda Synonyms e antonyms ardore, brusiore 2. sa domu istemperàt is arduras, ispuntàt is atzas a dónnia cosa.
ardúriu , nm: ardurzu,
artória,
artóriu,
artúriu Definition
sa fortza, mescamente in sa carena, chi unu si paret de tènnere e chi tenet de fàere cosa, o fintzes su coràgiu, sa face; arremu de sa carena, sa carena etotu
Synonyms e antonyms
abbrétiu,
ardura,
balia,
bidória,
fiamore
/
ardile
/
melmu
Sentences
li est dófidu cussu corpu, li at leadu totu sos artórios ◊ sa morte de sa muzere li at leadu totu sos artúrios ◊ so chentza artúrios nudha de cantu so débbile ◊ si si fit cojada si aiat catzadu cuss'ardurzu!
2.
no aiat ardúrios de escire pro no èssere arrestadu ◊ no aiat ardúrios de ndhe artziare sos ojos dai sa birgonza
3.
s'animalatzu mi abbaidaiat cun ogros de fiamas e sa rúnzida chi li essiat dai corpus mi atraessaiat sos artúrios (G.Ruju)
Translations
French
vigueur,
ardeur
English
ardour
Spanish
vigor
Italian
vigóre,
ardóre
German
Kraft,
Leidenschaft.
ardurósu arderósu
ardúrzu ardúriu
ardúzu , nm Definition genia de disígiu o de gana unu pagu a imbérriu comente faent is pipios Sentences pitzinnos de sete e oto annos, no nos ascieit s'arduzu de nos tucare peibei.