abbúgnu , nm Definition su abbugnare 2 Synonyms e antonyms afiagnu, inchinghidura Sentences ebbia s'abbugnu sicu de sa terra est su santu chi ti dat ala in corte (G.Addis) Etymon srd.
abbugonài , vrb Definition fàere su bugone, s'ispia, a cuncórdia apare cun àtere po fàere cosa de malu Sentences seis abbugonaus barracellus, carabbineris, pastoris e totus is tiaus chi s'ant ingenerau! 2. sa cosa prus giusta est de bíviri onestamenti, sena si privai de su chi si tenit ma puru sena si abbugonai e ni isperditziai Etymon srd.
abbugonàu , pps, agt Definition de abbugonai; chi faet su bugone, chi est totu a un'origa cun chie faet s’aporridore 2. castiedhu, sempri abbugonau e pichetendi cun cussus canis mannus!
abbuidài , vrb: buidai Definition
fàere buidu, su ndhe pigare cosa, andharesindhe sa gente lassandho unu buidu, su logu chentza nudha
Synonyms e antonyms
ibboidare,
illichidare
| ctr.
prenare,
preni
Sentences
toca, isciolli sa chistioni: abbuidandi is serchetus! ◊ acabbada sa missa, sa crésia s'abbuidat e sa genti torrat a domu ◊ mamma, aparit su canistedhu ca depu abbuidai custu sachitedhu!
Etymon
srd.
Translations
French
vider
English
to empty
Spanish
vaciar
Italian
svuotare
German
entleeren.
abbujàdu , pps Definition
de abbujare
Synonyms e antonyms
alluntzinau
Translations
French
assombri
English
dimmed
Spanish
ofuscado
Italian
offuscato
German
verdüstert.
abbujàre , vrb rfl Definition
fàere iscurosu, nau prus che àteru de sa bisura de chie s'intristat
Synonyms e antonyms
abbutzare,
annapai,
annozare,
imbujare
Sentences
si abbujat s'orizonte, lampos e tronos fúlminat s'aera ◊ si est abbujadu in cara ca si fiat acatau chi su paperi fiat fatu cun ingannu
Etymon
itl.
abbuiare
Translations
French
s'assombrir,
obscurcir,
offusquer
English
to dim
Spanish
ensombrecerse
Italian
offuscare,
rabbuiarsi
German
verdüstern,
sich verdüstern.
abbúla , avb Definition èssere a bula de… = tenni cosa cantu si ndi bollit, aici meda de dh'arrosci, de ndi lassai Synonyms e antonyms meda, révudu Sentences abbula de pane, de linna, de erba, semus!…◊ abbula de males, semus!… ◊ abbula de lu bídere, de bi andhare Etymon srd.
abbulfàre , vrb Definition ammodhigare, aciuvai, intrare una cosa a s'abba o in àteru deasi Synonyms e antonyms aciufae.
abbuligiàda , nf Definition su abbuligiai 1 Etymon srd.
abbuligiài abboligiài
abbuligiài 1 , vrb: abbulizare,
abbulurtzare,
abbulunzare,
abbulutzare,
abbulutziare,
abbuluzare,
bolizare Definition
pònnere bulúgiu, avolotu; murigare e imbrutare, bullugiare, nau pruschetotu foedhandho de abba o cosas deasi, fintzes intrare a s'abba, fichire a modhe, ammesturare apare
Synonyms e antonyms
abbolojare,
abbussiare,
agiotulare 1,
intruai,
istriulare,
sciambullai,
trubulare,
trullare,
trumbugliai
/
abbaunzare,
ammisturai
Idioms
csn:
abbulizare faes e basolos = ammisturai totu, fuedhendi, ghetai totu a unu cosas chi no cuncordant apari; abbulizare a ccn. in carchi chistione = betarechelu in mesu de una chistione
2.
su logu fit pàschidu e abbulutzadu
3.
bi fint cudhos chi a sa chistione bi aiant abbulutziatu sa pulítica ◊ su pitzinnu fit a gherra chin d-una espressione abbulutziata che ruvàgliu ◊ fit chin sos pilos totu abbulutziatos ◊ su ricu no si abbulizat cun sos pòveros (P.Casu)
Etymon
srd.
Translations
French
mélanger,
bouleverser
English
to mix,
to upset
Spanish
mezclar,
revolver
Italian
mescolare,
sconvòlgere
German
mischen,
durcheinanderwerfen.
abbulizàdu , pps, agt Definition de abbulizare; chi est trullu, betau apare Synonyms e antonyms ammoroscadu, avolotadu, bolluzadu, tróbulu, trúgliu, trumbullau | ctr. asseliau, lúchidu, netu, pasadu.
abbulizàre abbuligiài 1
abbulízu , nm: bulígiu Definition su abbulizare; cosa bullugiada, trulla, murigamentu de cosa, de gente e fintzes su carraxu chi s'intendhet / cosa abbulizu a… = betada apare, a méschiu cun àtera Synonyms e antonyms abbatúliu, abbuluzu, agiolotu, baraundha, pilissu, sciumbullu, stragambullu, subuzu, trambullu, tregollu Etymon srd.
abbullinàre , vrb Definition sestare sa pasta a bullinos, a cannedhos longhitos e fines Sentences at cumintzau a abbullinare sa pasta Etymon srd.
abbullissiàre , vrb: bullissiare Definition pònnere trumbullu, avolotu, fàere carraxu, bullíssiu Synonyms e antonyms atrepillai, bolizare, isordulare, trumbugliai.
abbullitàe, abbullitàre , vrb: bullitare* Synonyms e antonyms acioae, imbullitare.
abbullitinài , vrb Definition fàere a bubburuchedhas (comente podet fàere su pane coendho o fintzes una passada de tinta in is muros) Synonyms e antonyms abbobbolloncare, abbullucai.
abbullonàre , vrb Definition fàere totu a bullones, abbugnai a cropos, pistare; pònnere o avitare bullones Synonyms e antonyms abbuciconai, acatzotai, apunzare / acatare 2, aggatare, cerfai, ischerfare, istercare / abbugnai, atzumbarare, atzumbonare Etymon srd.