abbúgnu , nm Definizione su abbugnare 2 Sinonimi e contrari afiagnu, inchinghidura Frasi ebbia s'abbugnu sicu de sa terra est su santu chi ti dat ala in corte (G.Addis) Etimo srd.
abbugonài , vrb Definizione fàere su bugone, s'ispia, a cuncórdia apare cun àtere po fàere cosa de malu Frasi seis abbugonaus barracellus, carabbineris, pastoris e totus is tiaus chi s'ant ingenerau! 2. sa cosa prus giusta est de bíviri onestamenti, sena si privai de su chi si tenit ma puru sena si abbugonai e ni isperditziai Etimo srd.
abbugonàu , pps, agt Definizione de abbugonai; chi faet su bugone, chi est totu a un'origa cun chie faet s’aporridore 2. castiedhu, sempri abbugonau e pichetendi cun cussus canis mannus!
abbuidài , vrb: buidai Definizione
fàere buidu, su ndhe pigare cosa, andharesindhe sa gente lassandho unu buidu, su logu chentza nudha
Sinonimi e contrari
ibboidare,
illichidare
| ctr.
prenare,
preni
Frasi
toca, isciolli sa chistioni: abbuidandi is serchetus! ◊ acabbada sa missa, sa crésia s'abbuidat e sa genti torrat a domu ◊ mamma, aparit su canistedhu ca depu abbuidai custu sachitedhu!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
vider
Inglese
to empty
Spagnolo
vaciar
Italiano
svuotare
Tedesco
entleeren.
abbujàdu , pps Definizione
de abbujare
Sinonimi e contrari
alluntzinau
Traduzioni
Francese
assombri
Inglese
dimmed
Spagnolo
ofuscado
Italiano
offuscato
Tedesco
verdüstert.
abbujàre , vrb rfl Definizione
fàere iscurosu, nau prus che àteru de sa bisura de chie s'intristat
Sinonimi e contrari
abbutzare,
annapai,
annozare,
imbujare
Frasi
si abbujat s'orizonte, lampos e tronos fúlminat s'aera ◊ si est abbujadu in cara ca si fiat acatau chi su paperi fiat fatu cun ingannu
Etimo
itl.
abbuiare
Traduzioni
Francese
s'assombrir,
obscurcir,
offusquer
Inglese
to dim
Spagnolo
ensombrecerse
Italiano
offuscare,
rabbuiarsi
Tedesco
verdüstern,
sich verdüstern.
abbúla , avb Definizione èssere a bula de… = tenni cosa cantu si ndi bollit, aici meda de dh'arrosci, de ndi lassai Sinonimi e contrari meda, révudu Frasi abbula de pane, de linna, de erba, semus!…◊ abbula de males, semus!… ◊ abbula de lu bídere, de bi andhare Etimo srd.
abbulfàre , vrb Definizione ammodhigare, aciuvai, intrare una cosa a s'abba o in àteru deasi Sinonimi e contrari aciufae.
abbuligiàda , nf Definizione su abbuligiai 1 Etimo srd.
abbuligiài abboligiài
abbuligiài 1 , vrb: abbulizare,
abbulurtzare,
abbulunzare,
abbulutzare,
abbulutziare,
abbuluzare,
bolizare Definizione
pònnere bulúgiu, avolotu; murigare e imbrutare, bullugiare, nau pruschetotu foedhandho de abba o cosas deasi, fintzes intrare a s'abba, fichire a modhe, ammesturare apare
Sinonimi e contrari
abbolojare,
abbussiare,
agiotulare 1,
intruai,
istriulare,
sciambullai,
trubulare,
trullare,
trumbugliai
/
abbaunzare,
ammisturai
Modi di dire
csn:
abbulizare faes e basolos = ammisturai totu, fuedhendi, ghetai totu a unu cosas chi no cuncordant apari; abbulizare a ccn. in carchi chistione = betarechelu in mesu de una chistione
2.
su logu fit pàschidu e abbulutzadu
3.
bi fint cudhos chi a sa chistione bi aiant abbulutziatu sa pulítica ◊ su pitzinnu fit a gherra chin d-una espressione abbulutziata che ruvàgliu ◊ fit chin sos pilos totu abbulutziatos ◊ su ricu no si abbulizat cun sos pòveros (P.Casu)
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
mélanger,
bouleverser
Inglese
to mix,
to upset
Spagnolo
mezclar,
revolver
Italiano
mescolare,
sconvòlgere
Tedesco
mischen,
durcheinanderwerfen.
abbulizàdu , pps, agt Definizione de abbulizare; chi est trullu, betau apare Sinonimi e contrari ammoroscadu, avolotadu, bolluzadu, tróbulu, trúgliu, trumbullau | ctr. asseliau, lúchidu, netu, pasadu.
abbulizàre abbuligiài 1
abbulízu , nm: bulígiu Definizione su abbulizare; cosa bullugiada, trulla, murigamentu de cosa, de gente e fintzes su carraxu chi s'intendhet / cosa abbulizu a… = betada apare, a méschiu cun àtera Sinonimi e contrari abbatúliu, abbuluzu, agiolotu, baraundha, pilissu, sciumbullu, stragambullu, subuzu, trambullu, tregollu Etimo srd.
abbullinàre , vrb Definizione sestare sa pasta a bullinos, a cannedhos longhitos e fines Frasi at cumintzau a abbullinare sa pasta Etimo srd.
abbullissiàre , vrb: bullissiare Definizione pònnere trumbullu, avolotu, fàere carraxu, bullíssiu Sinonimi e contrari atrepillai, bolizare, isordulare, trumbugliai.
abbullitàe, abbullitàre , vrb: bullitare* Sinonimi e contrari acioae, imbullitare.
abbullitinài , vrb Definizione fàere a bubburuchedhas (comente podet fàere su pane coendho o fintzes una passada de tinta in is muros) Sinonimi e contrari abbobbolloncare, abbullucai.
abbullonàre , vrb Definizione fàere totu a bullones, abbugnai a cropos, pistare; pònnere o avitare bullones Sinonimi e contrari abbuciconai, acatzotai, apunzare / acatare 2, aggatare, cerfai, ischerfare, istercare / abbugnai, atzumbarare, atzumbonare Etimo srd.