abbuculàu , agt Definizione chi portat is pilos anedhaos, fintzes allorigaos apostadamente Sinonimi e contrari arrullau, frisau, pilianedhadu Frasi sa serbidora essit totu abbuculada mellus de sa meri Etimo srd.
abbudàdu , pps, agt Definizione de abbudare Sinonimi e contrari abbudhatu.
abbudagàre , vrb: abbudegare,
abbudescare,
abbudragare,
abbudregare,
abbutegare Definizione
tzacare in ragas, betare a bentre, papare meda
Sinonimi e contrari
abbentrare,
abbidhiai,
abbiscarzare,
abbudhai,
abbuselcare,
abbuzare,
aelcare,
atatamacare,
imbrentai,
irvudhare,
sgagliubbai,
tzèrghere
Frasi
ti abbudegas che sacaju ◊ su cane de su padronu, abbudegadu, bidu su cane meu, si pesaiat reu totu pili astriadu! (G.A.Cossu)◊ in su tzilleri si est abbudescadu de tzichetes
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
bourrer,
gaver
Inglese
to stuff
Spagnolo
atiborrar,
llenar
Italiano
rimpinzare
Tedesco
vollstopfen.
abbudàre , vrb Definizione
crèschere meda, tropu cracu, nau de erbas e matas
Sinonimi e contrari
abbudatzare,
acambare,
afasciai,
incimiri
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
devenir touffu
Inglese
to thicken
Spagnolo
tupir,
espesar
Italiano
infoltire
Tedesco
dicht werden.
abbudatzàre , vrb Definizione nau pruschetotu de sa pértiga noa chi bogat sa bide, crèschere a tropu, a cracu, fàere cambos a meda e guastare puru ca deasi mantenet prus s'umidore Sinonimi e contrari abbudare, apabaglionare, impampinai, incimiri Frasi sa bide si ch'est abbudatzada, ca est chentza irmamada Etimo srd.
abbudegàre abbudagàre
abbudhàda , nf Definizione satzadura a meda; cropu a punghidura a lepa o cun àtera aina a punta Sinonimi e contrari abbentrada, abbrentosicada, abburbudhu, afraschedhada, atatamacada, atatina, imporrada, isbuserigada / apugnalada, infrissida, issacada, istocada Etimo srd.
abbudhàdu , pps, agt Definizione
de abbudhare; chi at papau meda; chi dh'ant puntu; chi est pirmau (mau de s'aera, annuada)
Sinonimi e contrari
mascadu,
satzau
/
puntu 2
/
cdh. riadhatu
/
abbudhonadu
Frasi
ndh'at avassadu puru, mih, candho s'est bene abbudhadu!
2.
arratza de zente abbudhada, chi no cheret prus minestrone! ◊ sos batos no ant chérfidu macarrones: abbudhados sunt!
3.
su sole si ch'est frantu a crista bàscia: in s'aera abbudhada e tempestosa si respirat s'alenu de sa dilgràscia
Traduzioni
Francese
rassasié
Inglese
satiated
Spagnolo
lleno,
harto
Italiano
satóllo
Tedesco
satt.
abbudhadúra , nf Definizione su abbudhai, -are.
abbudhài, abbudhàre , vrb Definizione
tzatzare a meda, a tropu (e mescamente nau cun tzacu); púnghere cun calecuna cosa; pèrdere su bonumore / abbudhaisí de sonnu = drommire meda
Sinonimi e contrari
abbentrare,
abbentruscare,
abbidhiai,
abbiscarzare,
abbudagare,
abbudhescare,
abbuzare,
aelcare,
imbrentai,
intrudhiri
/
istocagiare
/
abbudhonadu,
annicare,
pirmare
Frasi
si ndhe fit abbudhadu tantu chi su giagadu in su labiolu che fit faladu piús de unu prammu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
se bourrer
Inglese
to stuff oneself
Spagnolo
atiborrar,
llenar
Italiano
rimpinzare
Tedesco
vollstopfen.
abbudhàtu , agt Sinonimi e contrari abbudadu, abbudatzadu.
abbudhescàre , vrb Sinonimi e contrari abbentrare, abberchedhare, abbidhiai, abbiscarzare, abbrentosicare, abbudagare, abbuzare, afraschedhare, atatamacare, imbrentai, intrudhiri, satzai Etimo srd.
abbudhídu , nm Definizione sa petza cota a budhiu Sinonimi e contrari abbudhu Frasi agabbau su tundhinzu, Pílimu at tentau s'abbudhidu chin sa patata e su sàmbene ◊ manicavat s'abbudhidu sa dumínica Etimo srd.
abbudhonàdu , agt Definizione tristu, ma nau pruschetotu de s'aera candho est totu ammontada de nues Sinonimi e contrari ammurrau, annuadu / imbrumbonadu Frasi no ch'est proindhe ma s'aera est tota die abbudhonada, no s'est bidu su sole mancu iscuta! Etimo srd.
abbudhonadúra , nf Definizione su si abbudhonare, su si pirmare Sinonimi e contrari annuadura, ofiadura Frasi sa die si che l'at colada a abbudhonadura, s'aera 2. a ndhe tenes de abbudhonadura!… Etimo srd.
abbudhonàre , vrb Definizione
nau pruschetotu de su chelu chi si ammontat de nues e de sa cara de unu chi perdet su bonumore; papare tropu
Sinonimi e contrari
annuai 1,
incuculare
/
abbudhai,
satzai
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
obscurcir,
assombrir
Inglese
to darken
Spagnolo
obscurecer
Italiano
rabbuiare,
rannuvolarsi
Tedesco
bewölken,
sich verfinstern.
abbudhónzu , nm Definizione su si abbudhare, tzatzare a meda, papare a allurpidura.
abbúdhu , nm Definizione cosa cota o de còere a budhiu Frasi sos coghidores de s'abbudhu fint cotos issos prima de s'ustu (S.Murgia).
abbúdhu 1 , nm Definizione tzatzadura, nau fintzes po soddisfatzione, cuntentu 2. comente mai su re at detzisu chi s'ispiju meu benzat segadu, forsis pro dare abbudhu a cudha fémina malaita? (T.Pinna)◊ no ti dao s'abbudhu mancu de ti rispòndhere! ◊ no bi seo mancu pensandhe de li dare s'abbudhu de bínchere issu!
abbudragàre, abbudregàre abbudagàre