A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

abbuculàu , agt Definitzione chi portat is pilos anedhaos, fintzes allorigaos apostadamente Sinònimos e contràrios arrullau, frisau, pilianedhadu Frases sa serbidora essit totu abbuculada mellus de sa meri Ètimu srd.

abbudàdu , pps, agt Definitzione de abbudare Sinònimos e contràrios abbudhatu.

abbudagàre , vrb: abbudegare, abbudescare, abbudragare, abbudregare, abbutegare Definitzione tzacare in ragas, betare a bentre, papare meda Sinònimos e contràrios abbentrare, abbidhiai, abbiscarzare, abbudhai, abbuselcare, abbuzare, aelcare, atatamacare, imbrentai, irvudhare, sgagliubbai, tzèrghere Frases ti abbudegas che sacaju ◊ su cane de su padronu, abbudegadu, bidu su cane meu, si pesaiat reu totu pili astriadu! (G.A.Cossu)◊ in su tzilleri si est abbudescadu de tzichetes Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu bourrer, gaver Ingresu to stuff Ispagnolu atiborrar, llenar Italianu rimpinzare Tedescu vollstopfen.

abbudàre , vrb Definitzione crèschere meda, tropu cracu, nau de erbas e matas Sinònimos e contràrios abbudatzare, acambare, afasciai, incimiri Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu devenir touffu Ingresu to thicken Ispagnolu tupir, espesar Italianu infoltire Tedescu dicht werden.

abbudatzàre , vrb Definitzione nau pruschetotu de sa pértiga noa chi bogat sa bide, crèschere a tropu, a cracu, fàere cambos a meda e guastare puru ca deasi mantenet prus s'umidore Sinònimos e contràrios abbudare, apabaglionare, impampinai, incimiri Frases sa bide si ch'est abbudatzada, ca est chentza irmamada Ètimu srd.

abbudegàre abbudagàre

abbudhàda , nf Definitzione satzadura a meda; cropu a punghidura a lepa o cun àtera aina a punta Sinònimos e contràrios abbentrada, abbrentosicada, abburbudhu, afraschedhada, atatamacada, atatina, imporrada, isbuserigada / apugnalada, infrissida, issacada, istocada Ètimu srd.

abbudhàdu , pps, agt Definitzione de abbudhare; chi at papau meda; chi dh'ant puntu; chi est pirmau (mau de s'aera, annuada) Sinònimos e contràrios mascadu, satzau / puntu 2 / cdh. riadhatu / abbudhonadu Frases ndh'at avassadu puru, mih, candho s'est bene abbudhadu! 2. arratza de zente abbudhada, chi no cheret prus minestrone! ◊ sos batos no ant chérfidu macarrones: abbudhados sunt! 3. su sole si ch'est frantu a crista bàscia: in s'aera abbudhada e tempestosa si respirat s'alenu de sa dilgràscia Tradutziones Frantzesu rassasié Ingresu satiated Ispagnolu lleno, harto Italianu satóllo Tedescu satt.

abbudhadúra , nf Definitzione su abbudhai, -are.

abbudhài, abbudhàre , vrb Definitzione tzatzare a meda, a tropu (e mescamente nau cun tzacu); púnghere cun calecuna cosa; pèrdere su bonumore / abbudhaisí de sonnu = drommire meda Sinònimos e contràrios abbentrare, abbentruscare, abbidhiai, abbiscarzare, abbudagare, abbudhescare, abbuzare, aelcare, imbrentai, intrudhiri / istocagiare / abbudhonadu, annicare, pirmare Frases si ndhe fit abbudhadu tantu chi su giagadu in su labiolu che fit faladu piús de unu prammu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu se bourrer Ingresu to stuff oneself Ispagnolu atiborrar, llenar Italianu rimpinzare Tedescu vollstopfen.

abbudhàtu , agt Sinònimos e contràrios abbudadu, abbudatzadu.

abbudhescàre , vrb Sinònimos e contràrios abbentrare, abberchedhare, abbidhiai, abbiscarzare, abbrentosicare, abbudagare, abbuzare, afraschedhare, atatamacare, imbrentai, intrudhiri, satzai Ètimu srd.

abbudhídu , nm Definitzione sa petza cota a budhiu Sinònimos e contràrios abbudhu Frases agabbau su tundhinzu, Pílimu at tentau s'abbudhidu chin sa patata e su sàmbene ◊ manicavat s'abbudhidu sa dumínica Ètimu srd.

abbudhonàdu , agt Definitzione tristu, ma nau pruschetotu de s'aera candho est totu ammontada de nues Sinònimos e contràrios ammurrau, annuadu / imbrumbonadu Frases no ch'est proindhe ma s'aera est tota die abbudhonada, no s'est bidu su sole mancu iscuta! Ètimu srd.

abbudhonadúra , nf Definitzione su si abbudhonare, su si pirmare Sinònimos e contràrios annuadura, ofiadura Frases sa die si che l'at colada a abbudhonadura, s'aera 2. a ndhe tenes de abbudhonadura!… Ètimu srd.

abbudhonàre , vrb Definitzione nau pruschetotu de su chelu chi si ammontat de nues e de sa cara de unu chi perdet su bonumore; papare tropu Sinònimos e contràrios annuai 1, incuculare / abbudhai, satzai Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu obscurcir, assombrir Ingresu to darken Ispagnolu obscurecer Italianu rabbuiare, rannuvolarsi Tedescu bewölken, sich verfinstern.

abbudhónzu , nm Definitzione su si abbudhare, tzatzare a meda, papare a allurpidura.

abbúdhu , nm Definitzione cosa cota o de còere a budhiu Frases sos coghidores de s'abbudhu fint cotos issos prima de s'ustu (S.Murgia).

abbúdhu 1 , nm Definitzione tzatzadura, nau fintzes po soddisfatzione, cuntentu 2. comente mai su re at detzisu chi s'ispiju meu benzat segadu, forsis pro dare abbudhu a cudha fémina malaita? (T.Pinna)◊ no ti dao s'abbudhu mancu de ti rispòndhere! ◊ no bi seo mancu pensandhe de li dare s'abbudhu de bínchere issu!

abbudragàre, abbudregàre abbudagàre