A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

abbudronàda , nf: abburdonada Definitzione su fàere a gurdone, su pònnere impare Sinònimos e contràrios abbudronamentu Ètimu srd.

abbudronàdu , pps, agt: abburdonau Definitzione de abbudronare; chi est fatu a gurdone cracu Sinònimos e contràrios abbrutunatu, aggurdonau.

abbudronaméntu , nm Definitzione su aggurdonare, su pònnere cosa impare a us'e gurdone Sinònimos e contràrios abbudronada Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu regroupement Ingresu group Ispagnolu agrupación Italianu raggruppaménto Tedescu Gruppierung.

abbudronàre, abbudruài , vrb: abburdonare Definitzione fàere a gurdone, fàere a unu muntone, a chedha; dhu narant fintzes de una genia de ufrore, candho si formant coment'e gurones unu acanta a s'àteru Sinònimos e contràrios acedhae, afollare, aggrustare, aggurdonai, apubulare, arretolare, atrepillai, atropare, atrumare, atutinare | ctr. ispàlghere, ispartzinai Frases sa bama de sas berbeghes si fit abbudronada costoendhe sa conca una suta de s'àtera ◊ sa chessa lompet lestínchinu niedhu abbudronadu Terminologia iscientìfica pst Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu grouper Ingresu to group, to assemble Ispagnolu agrupar Italianu raggruppare Tedescu gruppieren.

abbudulàre , vrb Definitzione nau de s'arau, arrèschere in su tropu fenu, arandho Sinònimos e contràrios incadamassai Terminologia iscientìfica msg. Ètimu srd.

abbuèra abboéru

abbueradàtzu , agt Definitzione nau de s'aera, annuau, chi dhue at nues, annuandhosi Sinònimos e contràrios abbudhonadu, annuiladu, cugurrosu, incuculatu, innuvilau Ètimu srd.

abbueràdu , pps, agt: abbuoradu Definitzione de abbuerare; chi est ammontau de népide, de fumu, de nues; nau de ccn. in cobertantza, chi est pirmau, tristu, in malumore Sinònimos e contràrios neuladu, annuadu 2. est una die mesu abbuerada e tra sas nues si biet una lughe ◊ framas de ira pigant a s'aera tota abbuorada dae su fumu (M.Nikodimovich)◊ s'atunzu falat abbuoradu, tristu 3. mi cunfortas s'ànima abbuorada de piantu ◊ sa muzere l'at connotu deretu ca est abbuerau.

abbueràe, abbuerài, abbueràre abboerài

abbueredhàre , vrb Definitzione nau de s'aera, ammontare, carragiare de nues Sinònimos e contràrios abboerai, annuai 1, incuculare, incumbuxae Ètimu srd.

abbufàre , vrb Definitzione prènnere de búfidu, de ària; nau de ccn., fàere su pageri Sinònimos e contràrios bufai 1, imbufare / abantai Ètimu srd.

abbufiàre , vrb Definitzione artzare sa boghe, nàrrere cosa a unu Sinònimos e contràrios abbucaciai, abbucai, certai, irmurrare, iscancamurrare Ètimu itl. rabbuffare.

abbufulitàu , agt Definitzione coment'e imbufau, ufrau, ma nau in su sensu de grassitu, prenu Frases portiat sa manighedha abbufulitada e bianca chei su nie Ètimu srd.

abbúgna , avb Definitzione èssere a b. = a modhi, totu sciustu Ètimu srd.

abbugnàdu , agt Definitzione de abbugnare; chi dh'ant o est isciustu Sinònimos e contràrios ifustu, inciustu Ètimu srd.

abbugnadúra , nf: abbungiadura, bugnadura Definitzione su abbugnai, ma mescamente una genia de fossu o giúmburu chi abbarrat po cropu, orruta o àteru, prus che àteru in istrègios de làuna Sinònimos e contràrios abburrutonada, ammaciugadura, buglione, bumburusone, burrugnone, ciumbone, cocoroi 1, incalcadura, inciacu, magugliadura, tofedhada, tzulumbone Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu bosse Ingresu compression, dent Ispagnolu abolladura, magulladura Italianu ammaccatura Tedescu Beule.

abbugnài , vrb: abbungiai, abbunzai, bugnai Definitzione fàere giúmburos, pistaduras a una cosa, a unu trastu, prènnere de giúmburos, de nodos, de pistaduras, nau fintzes de frutuàriu Sinònimos e contràrios abburrutonare, aggatare, agiumbare, ammacigai, aporcai 1, atzumbarare, atzumbighedhare, atzumbonare, catulare, pistae, tofedhare Frases su pipiu est arrutu e si est abbungiau a conca Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu cabosser Ingresu to dent, to crush Ispagnolu abollar Italianu ammaccare Tedescu verbeulen.

abbugnàre abbagnàre

abbugnàre 1 , vrb Definitzione acorrare o fàere intrare is abes a su casidhu Sinònimos e contràrios abiare, imbugnare Ètimu srd.

abbugnàre 2 , vrb Definitzione pigare o aferrare betandho o ponendho cosa a inghiriadura, coment'e acapiandho Sinònimos e contràrios achintare, inchintare, inchínghere Frases sa tenatza fit gai manna e abberta chi acantu l'abbugnaiat a una manu ◊ sa pala si abbugnat goi, su picu si tratat gai ◊ deghe manadas, abbugnadas cun s'istula de sa sede etotu, cumponent su mannuju ◊ pro abbugnare su truncu de cuss'àrvure bi cherent duos ómines ◊ sa chintorza mi abbugnat su chintu (G.Addis) Ètimu srd.