badalciúmine , nm Definition remiarzu, muntone de barduletes, de carramatzinas, de istrepos Synonyms e antonyms bascaràmene Etymon srd.
badalèdha , nf Definition nau de fémina, prus che àteru giòvona, picioca, chi est unu pagu conchilébia, rundhella, istat tropu in giru chentza fàere faina Sentences unu zòvanu, po s'irviolare chin cussas badaledhas, est menzus a ch'èssere assecurau chin su cojuviu!
badalocàe, badalocài badabocài
badalocaméntu , nm Definition su badalocare; cosa nada a brulla, a giogu, chentza cabu, a s'afaiu Synonyms e antonyms badalocu Etymon srd.
badalocàre badabocài
badalochímini , nm Synonyms e antonyms badalocu Etymon srd.
badalócu , nm Definition cosa nada a brulla, a giogu, chentza cabu, a s'afaiu; persona leada a befa; bacanu e avolotu, boghes e tzarra Synonyms e antonyms badalocamentu, brúglia / avarioni, dellíriu, ibbarione, istentériu / badharocu, carralzu Sentences at lassadu pèrdere sos badalocos de sa bidha 2. boches e prantu prenabant su bichinau: fit unu badalocu mannu! ◊ sas sorres fint totu pranghendhe e isse at artziau sa boche pro fàchere sessare su badalocu ◊ si fint pesaos a una boche fachendhe unu badalocu chi no si cumprendhiat su babbu chin su fizu Etymon srd.
badalogàre, badalucài, badalucàre badabocài
badangiàre badagnàe
badàngiu badàgnu
badàngiu 1 , nm: balanzu 1,
baràngiu,
guadàngiu 1* Definition
linna de ias, genia de linna chi faet a cannàile e si che artzat a is matas: portat is fògias longhitas chi ue essint de su cambu (a duas impare in su matessi nodu) funt betadas a unu e portant sa punta atundhada, is frorighedhos chi faet, a matzitedhos, in is puntas funt finedhedhos e longos, coment'e a tubbu apertu in punta; a logos dhi narant erba cràbina, de cannedhus, de coronas, linna de pipas, ocru malu
Synonyms e antonyms
bidebbianca,
erbagràbina,
ligadorja 1,
mamaechessa,
mamaesida,
mamasilva,
mammelinna,
sfundhabingiadas
/
cdh. vitiola
Scientific Terminology
rbl, Lonicera implexa
Translations
French
chèvrefeuille
English
honeysuckle
Spanish
madreselva
Italian
madresélva,
caprifòglio
German
eine Jelängerjeliebersorte.
badanzàre badagnàe
badànzu badàgnu
badèscia, badèssa , nf Definition sa superiora in su cunventu de is mòngias Synonyms e antonyms abbadessa*.
badhàda , nf Definition su badhare; fintzes furriada de istradas, de orrugas Synonyms e antonyms carronada, furriada Etymon srd.
badhadòre , nm Definition madixedha groga Synonyms e antonyms coetaggroga Scientific Terminology pzn Etymon srd.
badhadòri , agt, nm: badharoi,
balladore 1,
balladori,
ballatore Definition
chi o chie ballat; chi girat (che a chie ballat); chi est in tàntaris o no est bene firmu; spigoni o ferru de porta, o de portone, chi postu in su tacu (o rana) dhos lassat girare e apèrrere cun facilidade / balladore de su lumbu (itl. tèsta del fèmore)= sa conca de s'ossu de sa cossa (su murudhale) ue intrat in s'ossu de su lumbu, e fintzas sa calanca de custu
Synonyms e antonyms
badharinu,
ballarianu
/
arrodedha 1,
càncara 1,
grifone,
rodighedha,
ruédhula
Sentences
is badhadoris formant is cópias apasaus a duus a duus
2.
naradhi chi arrangit s'isprigu balladori!
Etymon
srd.
Translations
French
danseur,
pivot
English
dancer,
pin
Spanish
bailarino,
inestable
Italian
ballerino,
pèrno
German
wackelnd,
Zapfen.
badhadróxu , nm Definition
faendho unu camminu o un'istrada, s'úrtimu tretu, inue si fúrriat po torrare agoa a fàere sa torrada
Synonyms e antonyms
furriadolzu
Translations
French
terminal
English
terminus
Spanish
terminal
Italian
capolìnea
German
Endstation.
badhadrúfa , nf Definition
genia de giogu: unu bículu de linna trebballau a bisura de pira, cun sa punta de ferru, chi si faet girare betandhodha in terra (a sa parte de sa punta) ma poderandho su càbudu de una codriola (imbolicantinu) imbodhigada totu a inghíriu e a manera chi s'ispodhichet a cropu (s'àteru càbudu est líbberu)
Synonyms e antonyms
badharóculu,
badrufa,
baudha,
crócua,
marrócula
Scientific Terminology
ggs
Etymon
srd.
Translations
French
toupie
English
spinning top
Spanish
peonza,
trompo
Italian
tròttola
German
Kreisel.
badhài , vrb: badhari,
ballae,
ballai,
ballare Definition
mòvere cun crabbu a sonu de sonete o de boghe, a dillu, po divertimentu; nau de s'ària, fàere coment'e a tremidura de su sole forte, o nau de cosa chi iat a dèpere istare firma, mòvere a tremidura, èssere pagu firma, a su move move
Synonyms e antonyms
dansai,
istripizare,
trinchitare
/
mòere,
trèmere
Idioms
csn:
ballare a sa tzivile = b. su ballu furisteri, chi est a cópias afranzadas (su ballu sardu est ballu tundhu, fintzas si si ballat a cópias puru, sos chi intrant a mesu); badhai che bagadius in festa = a piaghere, a cusséssia; fàghere b. sa perigoldina = donai un surra de si ndi arregordai; ballàresi in punta de agu = no ischire inue ndhe istare de sa cuntentesa; isse si cantat e isse si bàllada = fait totu cussu, scartedhu e cadinu (nadu mescamente de chie si cret unu pagu tropu o no cheret a neune); istare a su balla balla = a su moe moe, pagu frimmu; badhau mesunoti = comente passat mesanote, coladu mesanote
Sentences
in sa festa, in pratza, dhoi agatas genti badhendi ◊ fortza, piciocu: andeus a badhai! ◊ comenti fuant ballendi est passau su cummunigae, ma nemus si est imbanugau e sighiu ant a ballae
2.
s'àghera si biet ballandhe: ite calore chi b'at! ◊ li ballat su terrinu in pes, de cantu est bella ◊ de su fritu li ballant sas dentes ◊ custa mesa ballat: depet zúghere unu pè in bóidu ◊ su tauladu ballat unu pagu
Etymon
ltn.
ballare
Translations
French
danser
English
to dance
Spanish
bailar
Italian
ballare
German
tanzen.