badalciúmine , nm Definizione remiarzu, muntone de barduletes, de carramatzinas, de istrepos Sinonimi e contrari bascaràmene Etimo srd.
badalèdha , nf Definizione nau de fémina, prus che àteru giòvona, picioca, chi est unu pagu conchilébia, rundhella, istat tropu in giru chentza fàere faina Frasi unu zòvanu, po s'irviolare chin cussas badaledhas, est menzus a ch'èssere assecurau chin su cojuviu!
badalocàe, badalocài badabocài
badalocaméntu , nm Definizione su badalocare; cosa nada a brulla, a giogu, chentza cabu, a s'afaiu Sinonimi e contrari badalocu Etimo srd.
badalocàre badabocài
badalochímini , nm Sinonimi e contrari badalocu Etimo srd.
badalócu , nm Definizione cosa nada a brulla, a giogu, chentza cabu, a s'afaiu; persona leada a befa; bacanu e avolotu, boghes e tzarra Sinonimi e contrari badalocamentu, brúglia / avarioni, dellíriu, ibbarione, istentériu / badharocu, carralzu Frasi at lassadu pèrdere sos badalocos de sa bidha 2. boches e prantu prenabant su bichinau: fit unu badalocu mannu! ◊ sas sorres fint totu pranghendhe e isse at artziau sa boche pro fàchere sessare su badalocu ◊ si fint pesaos a una boche fachendhe unu badalocu chi no si cumprendhiat su babbu chin su fizu Etimo srd.
badalogàre, badalucài, badalucàre badabocài
badangiàre badagnàe
badàngiu badàgnu
badàngiu 1 , nm: balanzu 1,
baràngiu,
guadàngiu 1* Definizione
linna de ias, genia de linna chi faet a cannàile e si che artzat a is matas: portat is fògias longhitas chi ue essint de su cambu (a duas impare in su matessi nodu) funt betadas a unu e portant sa punta atundhada, is frorighedhos chi faet, a matzitedhos, in is puntas funt finedhedhos e longos, coment'e a tubbu apertu in punta; a logos dhi narant erba cràbina, de cannedhus, de coronas, linna de pipas, ocru malu
Sinonimi e contrari
bidebbianca,
erbagràbina,
ligadorja 1,
mamaechessa,
mamaesida,
mamasilva,
mammelinna,
sfundhabingiadas
/
cdh. vitiola
Terminologia scientifica
rbl, Lonicera implexa
Traduzioni
Francese
chèvrefeuille
Inglese
honeysuckle
Spagnolo
madreselva
Italiano
madresélva,
caprifòglio
Tedesco
eine Jelängerjeliebersorte.
badanzàre badagnàe
badànzu badàgnu
badèscia, badèssa , nf Definizione sa superiora in su cunventu de is mòngias Sinonimi e contrari abbadessa*.
badhàda , nf Definizione su badhare; fintzes furriada de istradas, de orrugas Sinonimi e contrari carronada, furriada Etimo srd.
badhadòre , nm Definizione madixedha groga Sinonimi e contrari coetaggroga Terminologia scientifica pzn Etimo srd.
badhadòri , agt, nm: badharoi,
balladore 1,
balladori,
ballatore Definizione
chi o chie ballat; chi girat (che a chie ballat); chi est in tàntaris o no est bene firmu; spigoni o ferru de porta, o de portone, chi postu in su tacu (o rana) dhos lassat girare e apèrrere cun facilidade / balladore de su lumbu (itl. tèsta del fèmore)= sa conca de s'ossu de sa cossa (su murudhale) ue intrat in s'ossu de su lumbu, e fintzas sa calanca de custu
Sinonimi e contrari
badharinu,
ballarianu
/
arrodedha 1,
càncara 1,
grifone,
rodighedha,
ruédhula
Frasi
is badhadoris formant is cópias apasaus a duus a duus
2.
naradhi chi arrangit s'isprigu balladori!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
danseur,
pivot
Inglese
dancer,
pin
Spagnolo
bailarino,
inestable
Italiano
ballerino,
pèrno
Tedesco
wackelnd,
Zapfen.
badhadróxu , nm Definizione
faendho unu camminu o un'istrada, s'úrtimu tretu, inue si fúrriat po torrare agoa a fàere sa torrada
Sinonimi e contrari
furriadolzu
Traduzioni
Francese
terminal
Inglese
terminus
Spagnolo
terminal
Italiano
capolìnea
Tedesco
Endstation.
badhadrúfa , nf Definizione
genia de giogu: unu bículu de linna trebballau a bisura de pira, cun sa punta de ferru, chi si faet girare betandhodha in terra (a sa parte de sa punta) ma poderandho su càbudu de una codriola (imbolicantinu) imbodhigada totu a inghíriu e a manera chi s'ispodhichet a cropu (s'àteru càbudu est líbberu)
Sinonimi e contrari
badharóculu,
badrufa,
baudha,
crócua,
marrócula
Terminologia scientifica
ggs
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
toupie
Inglese
spinning top
Spagnolo
peonza,
trompo
Italiano
tròttola
Tedesco
Kreisel.
badhài , vrb: badhari,
ballae,
ballai,
ballare Definizione
mòvere cun crabbu a sonu de sonete o de boghe, a dillu, po divertimentu; nau de s'ària, fàere coment'e a tremidura de su sole forte, o nau de cosa chi iat a dèpere istare firma, mòvere a tremidura, èssere pagu firma, a su move move
Sinonimi e contrari
dansai,
istripizare,
trinchitare
/
mòere,
trèmere
Modi di dire
csn:
ballare a sa tzivile = b. su ballu furisteri, chi est a cópias afranzadas (su ballu sardu est ballu tundhu, fintzas si si ballat a cópias puru, sos chi intrant a mesu); badhai che bagadius in festa = a piaghere, a cusséssia; fàghere b. sa perigoldina = donai un surra de si ndi arregordai; ballàresi in punta de agu = no ischire inue ndhe istare de sa cuntentesa; isse si cantat e isse si bàllada = fait totu cussu, scartedhu e cadinu (nadu mescamente de chie si cret unu pagu tropu o no cheret a neune); istare a su balla balla = a su moe moe, pagu frimmu; badhau mesunoti = comente passat mesanote, coladu mesanote
Frasi
in sa festa, in pratza, dhoi agatas genti badhendi ◊ fortza, piciocu: andeus a badhai! ◊ comenti fuant ballendi est passau su cummunigae, ma nemus si est imbanugau e sighiu ant a ballae
2.
s'àghera si biet ballandhe: ite calore chi b'at! ◊ li ballat su terrinu in pes, de cantu est bella ◊ de su fritu li ballant sas dentes ◊ custa mesa ballat: depet zúghere unu pè in bóidu ◊ su tauladu ballat unu pagu
Etimo
ltn.
ballare
Traduzioni
Francese
danser
Inglese
to dance
Spagnolo
bailar
Italiano
ballare
Tedesco
tanzen.