badhímene , nm Sinonimi e contrari badhinzu, tontedade, tontímine Frasi sa brebè ferta a badhímene si connoschet ca annat a contu suo, no sighit s'ifilada de is àteras Etimo srd.
badhíne, badhíni , nm: badhinu Definizione
maladia (aumentu de pressione) chi leat a conca pruschetotu a is brebès e dhas faet cúrrere coment'e macas; nau in cobertantza, idea maca, presse a tropu, cosa chi benit a conca, de fàere, ma cun pagu cunsideru
Sinonimi e contrari
badhinzu,
gadhine*,
imbadhinzu,
ingadheinzu,
loinu,
luinore,
mediori
/
cdh. vadhinu
/
bidhídhiri,
furighedha,
pistighíngiu
2.
dhi fiat intrau su badhini totu de una borta ◊ mi est pigadu su badhine de ti mandhare impriastedhos mios in prosa, si los lezes
Terminologia scientifica
mld
Traduzioni
Francese
tournis
Inglese
staggers
Spagnolo
nebladura
Italiano
capostórno
Tedesco
Drehkrankheit.
badhinósu , agt: vadhinosu Definizione
chi portat badhine in conca, chi no est tanti giustu de conca
Sinonimi e contrari
gadhighinosu,
gadhinosu,
irvaliotzau,
mériu,
tonconadu
/
machilloto,
machisóngiu
Frasi
sas berbeghes badhinosas no andhant cun sas àteras e si perdent puru
2.
so andhadu che ae badhinosa patendhe fàmine e sidis
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
loufoque
Inglese
looney
Spagnolo
chiflado,
destornillado
Italiano
pazzòide
Tedesco
verrückt.
badhínu badhíne
bàdhinu , agt Definizione nau de unu trastu, chi movet, ballat ca no cicit bene Sinonimi e contrari bàdhulu Etimo srd.
badhínzu , nm: gadhintzu Definizione
maladia a conca de is brebès (aumentu de pressione); idea maca
Sinonimi e contrari
badhímene,
badhine,
cadhighinzu,
gadhímini,
gadheghinzu*,
imbadhinzu,
ingadheinzu,
loinu,
luinore,
mediori
/
furighedha
/
ibbadhinamentu
/
machine
2.
ti lu catzat, su badhinzu, si tocas sa currente a manu límpia!…
Terminologia scientifica
mld
Traduzioni
Francese
tournis,
extravagance
Inglese
staggers,
strangeness
Spagnolo
cenurosis,
extravagancia
Italiano
cenuròsi cerebrale,
stravaganza
Tedesco
Drehkrankheit,
Extravaganz.
badhiròne, badhiròni badhidòni
badhíscru, badhíxu badhícru
badhócu , agt Definizione chi portat is origas longas, chi essint meda Sinonimi e contrari oriciudu.
badhòne , avb: Definizione badhone chi ses tue?!… = iscommito chi ses tue?!, as a èssere tue! Sinonimi e contrari badhu 1 Frasi badhone a chie tocat a mòere, como!
badhósu , agt Definizione chi est tostau, nau de petza o àteru deasi pagu cotu o malu a còere; nau de animale fémina, chi est malu a múrghere Sinonimi e contrari gadhosu.
bàdhu , nm: ballu Definizione
movimentu de sa carena a sonu de sonete o a boghe (dillu) po divertimentu: su ballu sardu est prus che àteru tundhu, fatu in medas chi si giaent sa manu e serrant a inghíriu, fintzes si faet a ballare a duos a duos, ómine e fémina chi intrant a mesu, e a bortas sa cadena si podet apèrrere a filera manna currendho e apustis si torrat a serrare a cricu / min. badhitu, ballitu / genias de ballu: sa bechirina, su chimbirinu, su durdurinu, fiura bagaria, su b. de su mucadori, su b. ’e carena, su b. ’e bogai, b. gabbillu, su b. obbrigau, spinellu, su passu torrau, su b. lepurinu, brichidhi nuoresu, mediana pipia, b. trincadu, b. strisciadu, b. cantadu, sa mamojadina, sa dantza de su duellu, su b. de su ferreri, b. macu, puntu de òrganu, su b. froriu, sa bagadiedha, s'arrosciada, b. travadu, b. topu / b. de s'imbarcatzioni = ballu chi, a logos, si costumàt a fàere ananti de sa crésia, acabbada sa missa; b. tzivile = ballu furisteri (nadu fintzas de sa mata apare), crétidu menzus, azummai coment'e chi su ballu sardu no siat tzivile
Sinonimi e contrari
dansa,
imballu,
istrepizu
Frasi
daghi intraiat in ballu, sas ancas li andhaiant cun d-una lestresa chi betaiat pore ◊ gei no mi ant a biri in su corru de su ballu, no! ◊ pro che istrampare sa gana nos fachimus unu ballu!
2.
a ti ndhe as fatu de ballu civile… ca fis avesa a tipu signorile a divagare de onzi manera! (A.Puddu)
Cognomi e Proverbi
prb:
is ballus de carnevali si prangint in Carésima
Terminologia scientifica
sntz
Etimo
itl.
Traduzioni
Francese
bal
Inglese
dance
Spagnolo
baile
Italiano
ballo
Tedesco
Tanz.
bàdhu 1 , iscl Definizione
foedhu chi donat s'idea de una duda, de una cosa chi s'iat a bòllere ischire = chini scit…, s'incapat…, fortzis…
Sinonimi e contrari
abbà!,
abbellabbatu,
acabore,
atamore,
badhone,
badhuveru,
chinnicoi,
chissae,
mentecoi,
mih!
Frasi
badhu ite pessat! ◊ badhu bidu nos at?! ◊ badhu ite si ndhe at fatu de cuss'ànima bona! ◊ badhu a chie at a tocare! ◊ badhu proite, mi so cumbintu chi carchi cosighedha l'at dassada! ◊ badhu candho bi torras a frorire, Sardigna mea!
2.
a sas primas badhu chi nono, ma abbellu abbellu zente za bi ndh'at a àere
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
qui sait…,
va,
aller savoir (fam)
Inglese
goodness knows
Spagnolo
quién sabe
Italiano
chissà
Tedesco
wer weiß.
bàdhu 2 , nm Definizione
corgiolu de lardu, de porcu o de sirbone; s'intostadura chi faet a tretos su primu pígiu de sa carre in manos a fortza de fàere trebballu pesante
Sinonimi e contrari
callu* 1,
corgiolu,
sidhu
2.
sos betzos si contant tribbulias mustrèndhesi sos badhos de sa manu
Traduzioni
Francese
couenne
Inglese
pigskin
Spagnolo
hoja de tocino,
témpano
Italiano
coténna
Tedesco
Schwarte.
badhulài , vrb Sinonimi e contrari brinchillai, ischeltiare.
bàdhulu , avb Definizione si narat de una cosa chi no est firma, chi est move move Sinonimi e contrari bàdhinu, pendhulipéndhuli, tzinchitzanchi / cdh. badhuloni.
badhuvéru , iscl Definizione badhuveru si…= chini iscít si?…, chie ndh'ischit si?… Sinonimi e contrari badhu 1, barta.
badiàre , vrb: abbadiai*,
baidare,
vadiare Definizione
castiare, girare is ogos po bíere sa cosa, giare atentzione, atèndhere una cosa o a unu; atèndhere a unu, custodiare sa cosa / badhu! = abbàida!, càstia!
Sinonimi e contrari
allutzare,
annotare,
apompiai,
badrare,
cadebai,
castiai,
isperare 1,
labai,
mirai
Frasi
bàdia si potes leare capu de custa cosa! ◊ vàdiat bene vene, si pómpiat a su tziu e torrat a badiare
2.
fipo badiandhe sas crapas ◊ su piciochedhu est badiando su bestiàmine e ligendo! ◊ in cussos chirros b'aiat pastores note e die badiandhe e cuberrandhe sa robba
Traduzioni
Francese
regarder,
garder
Inglese
to guard
Spagnolo
mirar,
guardar
Italiano
guardare,
custodire
Tedesco
ansehen,
anschauen,
bewachen.
badidòne badhidòni
bàdinu , nm Definizione badu minore Etimo srd.