A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Abbreviations Legenda | Symbols Legend

latarína , nf: laterina Definition genia de pischighedhu; una calidade, l. de mari biu Synonyms e antonyms lesi, muscione, segretu 1, tzudhitedhu Scientific Terminology psc, atherina hepsetus Etymon itl. Translations French petits poissons du genre Atherina English caspian-sand smelt Spanish chucleto Italian latterino German Ährenfisch.

latarína 1 , nf Definition ludu, ludàciu Synonyms e antonyms ladrau Etymon itl. latrina.

lataròla , nf Definition is arraighinas prus fines de is matas, is puntas de is arraighinas Sentences latarolas cansidas istofendhe in sa luzana, in disisperu, apretadas, un'utiu pedint a sas benas (N.Fois) Scientific Terminology rbr Etymon srd.

latarraméri, latarranéri, latarronéri , nm Synonyms e antonyms aconcialabiolus, aconcimu, arramanaju, cadhaxaju, cardareri Sentences dhoi at maistus de linna, maistus de muru, latarraneris e aconciacóssius Etymon srd.

latàtza , nf Definition orroca lada a pígiu de pitzu, in sa terra Synonyms e antonyms talloraxu Etymon srd.

lataxédu , nm Definition late tocau a càgiu ma no fatu a casu (fintzes po dhu papare deasi) Synonyms e antonyms cagiau, cagliadedhu, frua, pieta Etymon srd.

làte , nm: lati Definition genia de lícuidu de colore biancu chi faent is titas de is animales mammíferos fémina: est su primu e de is alimentos méngius e prus erricos po is sustàntzias chi portat, necessàriu a su fedu apenas naschiu o ancora piticu, ma bonu e impreau in css. edade; genia de súciu biancu che late chi bogant unas cantu erbas o linnas ue si segat su corgiolu (mescamente sa figu, sa lua)/ min. latighedhu, latedhu; lati corostau = colostra, su primu late comente naschit su fedu Idioms csn: bogare, múrghere, caentare, budhire, acragare o mòrrere su l., fàghere su l. a casu, a zodhu, sbutirai su l.; pizu de l. = sa parte prus rassa chi cazat subra comente su late ifritat; zenias de l.: l. de petus = de fémina, l. berbeghinu, cràbinu, bàchinu, de àinu; crezes de l.: cracau (callau), durche, bíschidu; su primu l. (addaghi naschet su fedu) = colostra; l. síncheru o spirrulitu = su late apustis finida sa colostra; late de tita = lati callenti coment'e candu dhu mullint; èssere late late, latis latis (nadu de cosas de manigare)= tébiu che late (obu cotu latis latis = cotu a modhe); l. acicau = late de fémina chi at tentu assuconu, salarzu malu, chi si est ritiradu; l. brutu = late de fémina allatendhe ma torra ràida; l. apedradu = zenia de tumore a sa tita, de late abbarradu; l. mússidu = late de fiadu malàidu de mudridura o piaritu; intrare late (a sas titas)= fai lati, preni sa tita de lati; muntènnere su late (nadu de animales de múrghere)= chi sighint a bogare late, chi no si che sicant; l. pàganu o pudhinu = late de animale o fémina chi no at fizoladu; l. de carchina = carchina sorta in abba meda pro illatare muros; l. catúligu = su suci biancu chi bogat sa lua; víere l. = tastai cosa bona meda (nau in cobertantza, pigai corpus o àteru chi no praxit); su primu l. = itl. timo, ràndhula prummonata chi sa carena de su cristianu zughet in daisegus de s'ossu de mesu de petorras, in artu, tra s'ossu e sa bula, e chi si che sicat azummai deunudotu candho sa carena at fatu s'irvilupu; l. primarzu = carrisàbida, primu late, una ràndhula manna apalas de s'istògomo, itl. pàncreas; pèrdiri lati e cardaxu = pèrderendhe totu Sentences in beranu sa robba bogat late meda ca s'erba bundhat ◊ tenia su late in su fogu e pigadu mi ch'est, chentza bi dare tentu! ◊ sa mama a sos isposos: Ti siat beneitu su late chi ti apo dau! ◊ sa fae a sas berbeghes lis intrat late meda 2. arràntzati, vae! vae chi ti vies late!… 3. dèu passu lati a sa domu ◊ su lati de sa figu fait a iscrafíngiu Surnames and Proverbs smb: Latte, Lattes, Latti Scientific Terminology mng Etymon ltn. lacte Translations French lait English milk Spanish leche, látex Italian latte, làtice German Milch.

latelàte , avb: latilati, latillatis Definition caente che late; suciosu, nau de cosa de papare, cotu chentza che dhu fàere asciutu, cotu a modhe, mesu cotu / ou cotu l. = cotu a modhe (frn. à la coque) Synonyms e antonyms tébidu / suciosu Sentences sa petza lassadha latilati! Etymon srd. Translations French à demie cuisson English soft-boiled Spanish sancocho Italian bazzòtto German weichgekocht.

latèra , nf: allatera* Definition mama de tita, fémina chi giaet a súere a unu pipiedhu angenu; a logos, istrégiu de làuna piticu, de unu o duos litros, po late Synonyms e antonyms allatarza, dida, mammedita, tadàgia / portallate 2. babbu e fillu funt torrendi de medau, ant apena múlliu e portant sa latera (M.L.Serpi).

latería , nf Definition butega inue si bendhet late.

laterína latarína

làti làte

làtia , nf: làtua Definition genia de erba chi si prantat po insalada, a fògias ladas, mannas, prus longas chi no largas segundhu sa calidade; dhue at calidades chi faent acupadas, a bisura de bòcia, a fògias cracas Synonyms e antonyms acupeta, cupetone, lantuca Sentences apu dépiu lassai is giogus po andai a s'ortu po castiai s'àcua candu arribbàt a fundu de sa cora de s'àpiu o de sa làtia ◊ mi ant portau finugu, gureu e làtia Scientific Terminology rbzc, Lactuca serriola Translations French laitue English lattuce Spanish lechuga Italian lattuga German Lattich, grüner Salat.

latiabrócina , nf Definition genia de latuca areste, latucalatuca, velenosa; dhu narant fintzes a una genia de cicória, a frorighedhu asulu, bona a papare: erba fintzes a pràngiu o gicória de procus, latiedha procedhina Scientific Terminology rba Etymon srd.

latiamaríni , nf Definition una genia de erba chi faet in mare Synonyms e antonyms caulatzu, luponi Scientific Terminology rba, Ulva lactuca Etymon srd.

làticu , nm: làtigu Definition genia de nérbiu fatu po iscúdere, po atzitzare su cuadhu Synonyms e antonyms aciota, passillu, tziraónia Sentences mi che cravant s'isprone fin'a renes, mi súlciant cun su làtigu su colzu Scientific Terminology ans Etymon spn. làtigo Translations French cravache English whip Spanish fusta Italian frustino German Reitpeitsche.

latièra , nf Definition istrégiu largu po pònnere minestra de brodu cota, a dha pònnere in sa mesa Synonyms e antonyms supera Sentences su chi bi cheret po fàere su prenimentu de sos culurzones si ponet totu e si amméschiat in sa latiera ◊ a s'arzola si portiant latieras prenas de macarrones Etymon itl. insalatiera.

latièra 1 , nf Definition logu e impiantu a ue portant e inue trebballant su late Synonyms e antonyms casaja, casifíciu.

làtiga , nf Definition cunnu de mari, genia de animale de mare, coment'e unu tzintzigorru chentza corgiolu, chi faet unu fragu légiu e abbruxore a dhu tocare Synonyms e antonyms cunnemari, orticata 1 Scientific Terminology anb.

làtigu làticu