A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Abbreviations Legenda | Symbols Legend

lillía lílla 2

lilliràre , vrb: lilliriare Definition trèmere de su fritu; su si mòvere po si ndhe bogare su fritu Synonyms e antonyms aciuciudhae, altudhire, assunciudhai, aturtudhire, atzultzudhare, tiritare Etymon srd.

lílliri , nm Definition genia de maniposa; bobboi chi ponet a is trastos de orrobba, fintzes sa cria de su bobboi chi si papat su trigu chistiu; cosa díliga meda Synonyms e antonyms seisei / lanasta Scientific Terminology crp Etymon srd.

lilliriàre lilliràre

lillixédhu , nm Definition min. de lillu; prus che àteru, duas genias de erba chi faent coment'e una chibudhita asuta Scientific Terminology rba, Ornithogalum exscapum, Prospero autumnale.

lillòra , nf Definition chistionu a boghe arta in cosas de pagu contu, tanti po istare foedhandho Synonyms e antonyms bàdula, ciaramedha, ciarra, lúlluru, paraleta Sentences no s'intendhet prus nudha, totu mudos che croca, tzelà totu sa lillora chi at ispassiau s'impudhilada (P.Pireddu).

líllos , prn Definition li + los: lios, bi los, si dhos/dhus Sentences sos pitzinnos lillos passizat, los zocat, los ballat e candho si ndhe irfadat los zuchet a sa tzia.

lillósu , agt Definition coment'e prenu de lígios, fatu bellu, ma nau de ccn. in su sensu de alligru (de lilla bona) e fintzes de su contràriu (arrennegau, chi arrespondhet chentza crabbu, ufrau, de mala ispétzia o lilla mala) Synonyms e antonyms pregiau 2. gei ant a èssiri pagu lillosus, is propietàrius, candu ant a isciri de cust'àtera tàcia!◊ tanti gei ndi torrat lillosu de su sartu, sempri fadiau! Etymon srd.

líllu lígiu

líllu 1 , prn Definition li + lu: liu, bi lu, si dhu Sentences s'errore lillu iferchiant in conca sos mastros de ferru candho andhabant a ferrare sos boes.

lilluasúlu , nm Definition lillu de muru, genia de lígiu Scientific Terminology rba, Iris germanica.

lillubbúrdu , nm Definition lillixedhu de castangiola o asulu, una genia de erba chi faet asuta che una chibudhita de sa mannària de una castangedha; àtera calidade de erba chi faet a chibudhita asuta Synonyms e antonyms castangiola 1 Scientific Terminology rba, Moraea sisyrinchium, Allium nigrum Etymon srd.

lillusía , nf Definition linnighedha fine asciuta o orrughedhos po allúere fogu Synonyms e antonyms chimuza, ischimuza, pampuzia Sentences ndhe at batidu una nae, lillusia pro alluminzu ◊ s'allominzu est sa linna fine, lillusia.

lilluspósu , nm Definition frori de spadoni, erba chi naschet in mesu de is laores e faet frores orrúbios Synonyms e antonyms spadixedha, spadoni, spàdula Scientific Terminology rba, Gladiolus italicus Etymon srd. Translations French glaïeul English sword-lily Spanish estoque Italian gladìolo dei campi German Gartensiegwurz.

líma , nf: limma Definition genia de matighedha e de frutu che a su limone, mannu, a prupa ispungiosa e súciu marigosu, corgiolu grussu Sentences duas limixedhas cruas dhas segu e pòngiu in pratu…◊ tui no cuntratas ni limma e ni limoni! Scientific Terminology frt, Citrus maxima Etymon spn. lima Translations French pamplemousse, pamplemoussier English shaddock Spanish pomelo, toronja Italian pomelano German Pampelmuse.

líma 1 , nf: limma 1 Definition aina de atzàrgiu po pulire o acutzare a arrasigadura ferru o àteros metallos / genias de lima: a tres, a cuatru puntas (o atzas), a coa de topi, a gortedhu; lima surda (nau de unu) = riu mudu, mudurcu, chi no daet a bídere su chi o chie est, chi faghet totu suta suta Sentences candho sa fiama de sa resorza est bene tirada, si trabàgliat chin sa lima pro l’isgrussare e pro li dare una fromma galana Scientific Terminology ans Translations French lime English file Spanish lima Italian lima German Feile.

limadòre , nm Definition chie limat.

limadúra , nf Definition su limare; s'arrasigadura de ferru o de àteru metallu chi si faet limandho Translations French limage, limaille English filing Spanish limado, limadura, limadura Italian limatura German Feilen, Feilstaub.

limàgiu , nm Synonyms e antonyms limatzu, limmu.

limài, limàre , vrb Definition ifinigare, pulire, arrasigare, acutzare a lima; trebballare calecuna cosa (fintzes iscritura) in fine, cun incuru, fàere méngius unu trebballu / l. ferru = fàghere arrennegare, primmàresi Translations French limer English to file Spanish limar Italian limare German feilen, ausfeilen.