màscala , nf: màscula Definition apertura (un'isperrada) chi si faet in sa gunnedha, prus che àteru a destra ma a parte de ananti, po intrare sa manu a sa busciaca (chi is féminas ponent acapiada in chintzu asuta de sa gunnedha) Synonyms e antonyms foltighesa Sentences no fit semper chi sa mama o su babbu fint lestros a ghetare sa manu a sa màscula pro bocare dinare dae buzaca ◊ si compudat sa màscula si zuchiat sa corona Etymon srdn.
mascamènte, mascamènti , avb: mascamenti,
mescalimente,
mescamente,
mescamenta,
mescomente Definition
prus che àteru, bolet nàrrere po su prus, su prus de is bortas
Synonyms e antonyms
assimas,
mascas,
prusatotu
Sentences
sos cadhos, sos boes, mescamente in s'istiu, si moent meda ca sa musca no los dassat in pasu ◊ no sunt totus de un'idea ebbia, mescalimente cudhos coturones chi ant preparadu sos binos noos
Translations
French
surtout,
spécialement
English
especially
Spanish
sobre todo,
en especial
Italian
soprattutto,
massimaménte,
specialménte
German
vor allem.
mascangànnu , nm: maschinganna,
maschingannu Definition
mascu de ingannu, genia de mostru (pegus naschiu istrupiau), su dimóniu; fintzes una genia de móvia o chinnida chi trampat a chie est in crica de aciapare a un'àteru
Synonyms e antonyms
immostre,
mastringannu,
mostre
/
demóniu
Idioms
csn:
leare a unu a maschingannu = trampare, leare s'àteru cun iscusas a ingannu; maschinganna (morisca) = marighedha de carrúciu, morisca créschida in mesu de sa tàula
Sentences
abba e aera sunt pienos de àligas e ferenos, essint maladias noas, sos pegos aultint o anzant mascangannos ◊ unu pastore una note at biu una grannu colunna altzannosi de terra e at pentzau ca cussu fiat Maschinganna ◊ su maschinganna essit in figura de mascu de brebè, de boe niedhu…
Translations
French
trompeur
English
deceiver,
deceiving move,
dribbling
Spanish
engañador,
movimiento engañador
Italian
ingannatóre,
mòssa ingannatrice
German
Betrüger,
Finte.
mascàra , nf Definition su chi abbarrat de s'abbruxadura, genia de cosa niedha chi faet su fumu; genia de tinta a frigare in prabaristas is féminas po bellesa Synonyms e antonyms fodhine, fumàdigu, sintziedhu, titibedhu Sentences tocat a ndi bogai sa mascara de su fumajolu, chi no pighit fogu ◊ sa fumiada de sa funderia est imbrutendi su celu cun sa mascara Etymon ctl. mascara.
màscara , nf: màschera Definition
persona carotada a carrasegare, mascarandho; sa faciola chi si ponent in divertera; genia de amparu de pònnere a nasu e buca po no lassare passare gasos toscosos (m. antiggàs) o àteru chi noghet, o fintzes po badrare is ogos sardandho / genias de màscara: brutas o butudos (totu iscorriadas, cun corros, intzintziedhadas, bestias cun pedhes de animale e a bisura de animales); límpias (carotadas ma chentza pàrrere cosa mala); màscara de cadhu (nau de unu) = isfaciu; mascaredha = fintzes marioleta, buratinu
Synonyms e antonyms
trusu
/
bisera,
caratza,
carota
Sentences
los at pretzetaos a ballare chin àteras màscheras, no a solos ◊ si bestit de màscara cun is bestiris de sa mulleri ◊ at bénnidu màscaras a domo, ma no si sunt iscaratzadas a las connòschere ◊ is màscaras bestias de mamutzones, cun casidhos corrudos, càrrigas de sonàgias, faiant fuire su fedighedhu
2.
eandhe màscara de cadhu, cussu!
Etymon
spn.
Translations
French
masque
English
mask,
maschera
Spanish
máscara,
disfraz
Italian
persóna mascherata,
màschera
German
Maske,
Verkleidung,
Kostüm,
Larve,
Maske,
Larve.
mascaràda , nf Definition
su mascarare
Synonyms e antonyms
carotada,
maimonada,
trusada
Sentences
issu no mancat a nisciuna mascarada, de sa prima a s'úrtima
Etymon
srd.
Translations
French
mascarade
English
masquerade
Spanish
mascarada
Italian
mascherata
German
Maskerade.
mascaràdu , pps, agt: mascaratu Definition
de mascarare; chi portat o dhi ant postu sa caratza, sa faciola, o est bestiu a màscara; chi dh'ant pigau a befa
Synonyms e antonyms
caratzadu,
carotadu,
faciolau
2.
su mascaradu mannu, aite a ti mandhare, a tie, chi ti leant a befe totugantos?!
Translations
French
masqué
English
masked
Spanish
disfrazado
Italian
mascherato
German
maskiert,
verkleidet.
mascaradúra , nf Synonyms e antonyms
afacioladura
Etymon
srd.
Translations
French
masquage
English
masking
Spanish
enmascaramiento
Italian
mascheratura
German
Maskierung.
mascaràre , vrb: ammascherai,
mascherai Definition
bistire a màscara, pònnere sa faciola prus che àteru po ispàssiu
Synonyms e antonyms
carotare,
trusare
Sentences
che sunt mascarendhe, sunt essidos a sos ballos ◊ a bi mascarades ocannu?
Etymon
srd.
Translations
French
masquer,
se masquer,
se déguiser en (travestirsi da)
English
to mask
Spanish
disfrazarse
Italian
mascherare
German
maskieren,
verkleidern.
mascaràtu mascaràdu
mascàre , vrb Definition
papare, bufare, o giare a papare, a bufare, fintzes a candho si ndhe tenet gana, fintzes a s'intèndhere prenos, fintzes a èssere a istògomo prenu: si podet nàrrere fintzes de àteru, in su sensu de orròschere, de no ndhe tènnere prus gana o bisóngiu, de no ndhe padire prus, de calecuna cosa; podet bòllere nàrrere fintzes a cricare o provare de fàere ccn. cosa, isceberare s'ora ibballiada, ch'istrobbat is àteros; a logos dhu narant po chistire, pònnere abbandha, pigare e bogare de mesu, apartare / mascare s'ogru a ccn. = pàrrere bellu, bonu
Synonyms e antonyms
assevare,
atatare,
atzibbare,
inciuciare,
satzai
/
assansiare
/
istransire,
trancire,
tròtzere
| ctr.
irfamigare
Sentences
su giú si est mascadu de pira ◊ candho sa robba si est mascada si est corcada ◊ apo drommidu própiu bene, mi so mascadu de sonnu!
2.
si ti ponzo manu a fuste ti ndhe masco! ◊ si est mascadu de sonnu ca at drommidu tota note ◊ sa terra, de cantu est mascada de abba, est boghendhe fintzas sos benos
3.
mih no ti masches de intrare a domo, no! ◊ già si l'at mascada s'ora de bènnere a domo, a mesanote!…◊ za bi l’at mascadu s’ogru cussa zòvana!…
4.
apu mascau su casu in sa búgia (R.Sardella)◊ Antonieta at mascau su pane de saba in su frigoríferu ◊ su chi abbarrat in custa pàgina atibbat ancora o est de mascare?
Translations
French
rassasier
English
to sate
Spanish
saciar
Italian
saziare,
satollare,
saturare
German
sättigen.
mascaríglia , nf Definition
faciola, cosa chi si ponet po no lassare bíere sa cara: a logos, fintzes fachile po su molente, fatu cun duos istampos po dhu bestire in is origas de s'animale; ispediente po no adduire
Synonyms e antonyms
màscara
/
fachile
Sentences
fit feu che cane: - Malevadadu, naraiat sa zente pibiosa, arratza de mascaríglia chi li at postu sa mama! ◊ bos apo a pònnere una mascaríglia chi azis a pàrrere màscheras de befe!
2.
pro annórios ti apo sevadu in s'aficu de un'abboju, ma onzi die fit noa sa mascaríglia
Etymon
spn.
mascarilla
Translations
French
masque
English
mask
Spanish
máscara
Italian
màschera
German
Maske.
mascarína , nf, nm: mascarinu Definition
s'ala de ananti de un'iscarpa, sa chi ammontat sa punta de su pei, e mescamente tira de pedhe in pitzu de su bruncale o impena
Synonyms e antonyms
bruncale,
impena,
puntera,
runcale,
tígia
Etymon
itl.t
mascherina
Translations
French
paton
English
toe cap
Spanish
empeine
Italian
spuntèrbo
German
Vorderkappe.
mascarinàre , vrb Definition aconciare, torrare a fàere su mascarinu Etymon srd.
mascarínu mascarína
mascarónzu , nm Definition
su mascarare, su essire mascaraos
Synonyms e antonyms
ammascheramentu,
mascarada
Etymon
srd.
Translations
French
déguisement
English
masquerade
Spanish
mascarada
Italian
mascheraménto
German
Verkleidung.
mascarósu , agt Definition
prenu de tzintziedhu, de fumàdigu, chi est totu mascara
Synonyms e antonyms
fodhinosu,
fumadigosu,
titibedhosu,
tzintzidhosu
Etymon
ctl.
mascarós
Translations
French
fuligineux
English
sooty
Spanish
fuliginoso
Italian
fuligginóso
German
rußig.
mascaróti , nm Definition prus che àteru, persona afaciolada, mamutzone Synonyms e antonyms màscara Sentences li ant dau su "Frimma!" duos mascarotis in bervechina chin sas socas a ambucodhu e sos lovros in manos.
mascartzòne , agt, nm: mascatzone Definition chi o chie est un'arga, persona de pigare a disprétziu, chie si cumportat male meda Synonyms e antonyms argamile, ascamile, farabbutu Etymon itl. mascalzone.
màscas , avb: amesche, mesca, mesche, mesches, meschi Definition prus che àteru, prus a totu Synonyms e antonyms assimas, mascamente, prusatotu Sentences in custu no mi as dadu dispiaghere, mesches ca mai ti desi unu disgustu ◊ àteros pitzinnos, mesca sos prus mannos, zocaiant a fúbbalu ◊ mesche su fizu già est rébula bona! ◊ peschi li do sa benénnida, mesche pro su chi mi at fatu?!… Etymon ctl. més que més.