A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Abbreviations Legenda | Symbols Legend

noantàmas , cng: nointamas, nointames, nointàmene, nontamus, notammis Definition (cng. cuncessiva) genia de foedhu chi giaet un'idea de cosa contrària: cun totu cussu…, no solu de…, no solu no…; po giare prus fortza a su chi si narat, s'impreat coment'e po repitire unu foedhu / noantamas de... antzis = no de..., no solu… antzis, fintzas Synonyms e antonyms tamen*, mancumale, prusaprestu / cdh. nointamu Sentences nointamas sas cosas sunt andhadas a su revessu (G.Ruju)◊ si est cugudhadu in cara che batia frisca, nointamas l'ant connotu ◊ no apo mai crétidu in cussos contos, nointamas in su pessamentu mi prammizaia totu sas naravellas intesas dai sos mannos 2. nointamas at faedhadu male de me, ma de tota s'eréntzia ◊ nointames de sere a cadhu a sa nuda, no rezo mancu in sedha! ◊ nointamen de mi frimmare, devia andhare piús lestru ◊ notammis a no torrare a nàrrere nudha, ma fut issu etotu a andhare in agiudu a chie ndhe teniat bisóngiu 3. no solis ant bidu sa pupa de s'ómine, ma l'ant finas connotu, nointamas! Translations French cependant, malgré, néanmoins English in spite of, however Spanish sin embargo, a pesar de Italian tuttavìa, nonostante, nondiméno German auch wenn, obwohl, trotzdem.

nòba nòa

nobàdile noàdile

nobàle noàle

nobànta , agt, nm: nonanta, noranta Definition su tanti de noe bortas deghe (in números àrabbos 90, in números romanos XC) Sentences cumpridu at deris nonanta ses annos però gràscias a Deu ancora est forte ◊ po noranta ses annos chi tenet est de bonu sensu!◊ tziu Antiogu s'est mortu candho at crómpiu noranta duos annos 2. su noranta semus bénnidos a istare a inoghe ◊ babbai at lómpidu sos naranta Etymon ltn. nonaginta Translations French quatre-vingt-dix English ninety Spanish noventa Italian novanta German neunzig.

nobantésimu , agt Definition cussu de noranta.

nobantína , nf Definition unu tanti a giru de noranta, ccn. de prus, ccn. de mancu Etymon itl. Translations French à peu près quatre-vingt-dix English about ninety Spanish unos noventa Italian novantina German etwa neunzig.

nóbbile , agt, nm: nóbbili, núbbile Definition nau de cosa e pruschetotu de sentidu e manera de fàere o de fata, chi est de grandhe valore, de arrespetare meda po su chi tenet de giustu, de bonu e de bellu; nau de gente, chi o chie aparteniat a famíglia potente, chi cumandhàt / conca nóbbile = in cobertantza, conca mesu maca, pessone irzudissiada Synonyms e antonyms pretziadu, valoradu Sentences est núbbile sa vida e su rispetu (A.Marceddu) 2. is nóbbilis sardus teniant su "don"◊ su nóbbile marchesu Franchiscu Urru fut connotu cun su paralúmene de Múrtinu Mannu Translations French noble English noble (man) Spanish noble Italian nòbile German adlig, edel, Adlige.

nobbilèsa , nf: nubbilesa Definition su èssere nóbbile; is nóbbiles Sentences su truncu chi l'aiat generadu teniat nobbilesa a fundhamentu 2. nerimí, tot'is piciochedhus de sa nobbilesa faint iscola de cantu? Translations French noblesse English nobility Spanish nobleza Italian nobiltà German Adel.

nóbbili nóbbile

nobbilía , nf, nm: nobbiliu Definition is nóbbiles Sentences irrocat a sa nobbilia ca at torrau a sant'Andria dae mere a pedidore ◊ a cumandhare cumandhavant cussizeris e nobbilia, chi fint sa matessi zente Etymon srd.

nobbilitài, nobbilitàre , vrb Definition essire o fàere nóbbile, giare nobbilesa.

nobbilíu nobbilía

nòbe , agt, nm: noe, noi, nove Definition su númeru intremesu de oto e deghe, s'unidade contada una borta de mancu de is pódhighes de is duas manos pigaos impare (in números àrabbos 9, in números romanos IX); nau a solu cun art. pl. e fatu a nf., oràriu, is noe oras Sentences in cussa famíllia fint noe frades ◊ semus andhados in noe a fàghere sa faina ◊ aundi funt is atrus noi? ◊ sa mama istat nove meses cun su fizu in sinu aspetandhe a naschire 2. che sunt sas noe de sero ◊ a is noi oras de mengianu fut torrau a sa pratza Etymon ltn. novem Translations French neuf English nine Spanish nueve Italian nòve German neun

nobédhu , agt, nm: noedhu, noellu, novedhu, nubedhu, nuedhu Definition chi est nou, essiu de pagu o fatu a nou; vitellu de unu a tres o bàtoro annos Synonyms e antonyms noale, noàdile, nobu 1, noiciolu, núvulu | ctr. béciu Idioms csn: bíngia noedha = pàstinu, binza bogada a nou, pastinada de pagos annos; is noedhus (faedhendhe de pische) = muscionalla, pischighedhu de naschidorzu Sentences fiat sempri prontu a narri fuedhus pitziosus a is bagadias e a is isposas nuedhas ◊ peri pro custu sufrides sa pena de chie una domo at fabbricadu e dae noedha sorte cumandhadu la lassat pro andhare a terr'anzena (A.Casula)◊ custa bíngia portat sempri frutu meda ca est noedha 2. a s'arvorinu, candho si nch'est ischidadu, bi mancaiat una cropa de noedhos ◊ nuedhos rudes in tanca ndhe apas unu milione! Etymon ltn . novellus Translations French nouveau English spring Spanish recién hecho, novillo Italian novèllo German neu, jung, frisch.

nobèna , nf: nobina, noena, noina, novena, nughina, nuina, nuvina Definition pregadoria chi si faet noe dies aifatu de pare po devotzione a unu santu, a Nostra Segnora, po Paschighedha; pregadoria longa, su istare a su prega prega a ccn. chi no bolet intèndhere, chistione longa / èssere/istare in su mundhu una nobena = pagas dies Synonyms e antonyms precadoria Sentences sos mannos nostros faghiant nuinas pro bídere sa fine de sa sicagna ◊ fàghere depo noina a calchi santu chi acanse su disizu de ti mirare 2. za bi ndhe cheret de nuinas pro ti fagher mòere!…◊ custa novina, tandho, paret prus longa de su chi crediamus totus finas a oe! 3. in custu mundhu bi semus una nobena e no zusta! Etymon itl. Translations French neuvaine English novena Spanish novena Italian novèna German Novene.

nobenànte , nm: noinante, novenante, nughinante, nuinante Definition chie andhat a nuinare, a is festas Synonyms e antonyms noineri Sentences che fiant sas nuinantes andhàntiles, chi andhànt, faiant sa funtzione e si che torrànt Etymon srd.

nobenàre , vrb: nobinare, noinare, nughinare, nuinare Definition fàere is nuinas; istare a su prega prega aifatu de ccn. de malintesa, chi no bolet iscurtare Etymon srd. Translations French faire une neuvaine English to pray novenas Spanish hacer novenas Italian fare le novène German die Novene beten.

nobenaría , nf: novenaria Definition su nuinare, su istare nuinandho Synonyms e antonyms nuinonzu Etymon srd.

nobergàles , nm pl Definition noe reales, bíndhighi centésimos de unu francu sardu Sentences est zubilandhe chi no bazo nobergales ◊ corjolu de arantzu ndh'apo comporau nobergales ◊ su late si bendhiat a nobergales su litru Etymon srd.