oldinzàre , vrb: ordingiai,
ordinzare Definition
cricare de fàere ccn. cosa, de pònnere apostu, de pònnere impare cosas o gente (fintzes a ingannu) po un'iscopu; odringiai a logos dhu narant po ordire / ordingiai su cuadhu = parai su cuadhu, pònniri is aderetzus a su cuadhu a dhu cuncordai po èssiri prontu a sètziri
Synonyms e antonyms
abrontai,
altimizare,
aprontai,
archimingiai,
arminzare,
cossiminzare,
cuncodrai,
imminzare,
ordimignare
Sentences
e cantas catzas oldinzaiat in cussas costeras s'allegra gioventura!…◊ mi ant tentadu in ora adata, sendhe in chéjia preghendhe: sunt istados ordinzendhe finas chi mi l'ant fata! (C.Marruncheddu)◊ cue si cuaiat s'inimigu pro ordinzare sa note orrore e morte
2.
is féminas craminànt, filànt, odringiànt e tessiant
Etymon
ltn.
*ordiniare
Translations
French
concevoir,
organiser
English
to organize,
to draw up plans
Spanish
proyectar,
maquinar
Italian
architettare,
organizzare
German
sich ausdenken,
ersinnen,
schmieden.
oldiòla , nf Definition parte de su telàrgiu Synonyms e antonyms insúbbiu, insúliu, istrugu, ónsulu, sdrúbiu, sólbiu Scientific Terminology ts Etymon srd.
oldíu , nm: ordidu,
ordiu Definition
su filau chi s'isterret de unu ixubru a s'àteru in su telàrgiu (tramítidu in is litzas) po fàere su tessíngiu
Synonyms e antonyms
odríngiu
Scientific Terminology
ts
Translations
French
chaîne,
ensemble des fils parallèles disposés dans le sens de la longueur d'un tissu
English
warp
Spanish
urdimbre
Italian
ordito
German
Kette,
Zettel.
òlfanu , agt, nm: òrfanu,
òrfonu,
òrfunu Definition
chi o chie a minore abbarrat chentza babbu e/o chentza mama
Idioms
csn:
fagheresindhe che poledhu, che bitellu o. de ccn. cosa = papaindi meda, satzaisindi; casidhu òrfanu = chentza s'abe reina
Sentences
sa bódia brente che bitellu òrfanu s'at fatu, su Patriarca, chi no si discódiat in locu de recatu ◊ seus tres òrfonus e andaus a sa giorronada po bivi ◊ òrfanu mamma mia mi at lassau
Translations
French
orphelin
English
orphan
Spanish
huérfano
Italian
òrfano
German
Waise.
olfàtu , nm Definition
sa capacidade de pigare is fragos, de fragare, cosa chi si faet cun su nasu
Synonyms e antonyms
nuscu
Translations
French
odorat
English
smell
Spanish
olfato
Italian
odorato
German
Geruchssinn.
òlganu , nm: òrganu 2, òrgunu Definition (si narat fintzes pl., òrganos): istrumentu musicale a sulu; genia de pische (trigla lyra), nau deosi ca fora de s'abba faet unu sonu / partes de un'ò.: su teclau o tastiera, is registrus, is cannonis, is fodhis o màncias, is pedalis, su crobecu Synonyms e antonyms armóniu Sentences s'organistu pichiendi is òrganus fadiat sonu de incantu 2. ammisturu prupu, sépia cun pagellu, gallinetas, vacas, òrgunus… una bella cassola! Scientific Terminology sjl, psc Etymon itl. organo.
olgèras oghèras
olgiàuna , nf Definition fógliu, pígiu fine de metallu, prus che àteru de ferru istangiau Synonyms e antonyms allàinu, gliàuna*, lama, lamiera.
olgiaunéri , nm: launeri* Synonyms e antonyms aconcialabiolus, aconcimu, arramanaju, cadhaxaju, cardareri.
olgiólu , nm: algiolu,
orgiolu,
orjolu Definition
guronedhu chi essit in s'oru de is prabaristas
Synonyms e antonyms
abruzone,
braxolu,
elmizolu,
frommizolu,
mammurgiolu,
momorgiolu,
trummunzolu
Scientific Terminology
mld
Etymon
ltn.
hordeolum
Translations
French
orgelet
English
sty
Spanish
orzuelo
Italian
orzaiòlo
German
Gerstenkorn.
ólgiu óciu 1
olgiustíncinu , nm: ollustinci Definition ógiu de lestincu Synonyms e antonyms ollestíncini*.
olía obía
oliadòlza , nf Synonyms e antonyms aligadorza*, campanedhas, ilaila, leadorza, malamida, marmida, mimira Scientific Terminology rba.
oliadòre, oliadòri , nm Definition
istugighedhu cun ógiu fatu adatu po ndhe pònnere a ingranàgios, istampighedhos o àteru deasi
Synonyms e antonyms
oliera,
ozeri,
pipeta
/
cdh. ucialoru
Scientific Terminology
stz.
Translations
French
graisseur
English
oilcan
Spanish
engrasador
Italian
oliatóre
German
Ölkännchen,
Öler.
oliàdu , pps, agt Definition de oliare; chi dhi ant postu is ògios santos ca est malàidu o fintzes morindhosi / o. che colora = in cobertantza, infelloniu, arrinnegau meda Synonyms e antonyms ozusantadu 2. Fulanu est fintzas oliadu, de cantu est grave.
oliài, oliàre , vrb Definition
giare o pònnere is ògios santos a su malàidu, mescamente a su grave morindhosi; fintzes cundhire cun ógiu; rfl. in cobertantza, arrennegare meda
Synonyms e antonyms
estremuntziai,
ozusantare,
pernuliai
Sentences
su preíderu fit oliendhe unu betzu in letu ◊ príderu Nurra, curzat ca mi óliat sa fémina ca est morzendhe! ◊ cuss'ómini est morendisí, dh'ant oliau puru!◊ mi seo immalaidada meda e s'arretore mi at oliau
Etymon
ctl.
oliar
Translations
French
donner l'extrème-onction
English
to give the extreme unction
Spanish
olear
Italian
dare l'estrèma unzióne
German
die letzte Ölung geben.
oliàrgiu, oliàriu, oliàrzu, oliàzu , nm: livàriu,
olibare,
olibari,
olibarju,
olivare,
olivàriu,
olivarju,
olivarzu,
uliàriu Definition
logu prantau a olias, logu de olias
Sentences
ca as oliàriu, ite ispazas si de su chi produit no ndhe assazas? ◊ che lu ant bogadu dae s'oliarzu e dae sas binzas ◊ aviat vinza, íscia e olivarju ◊ s'acogliera de s'olia in sos oliazos mannos como si faghet a màchina
Etymon
spn., ctl.
olivario
Translations
French
olivaie
English
olive grove
Spanish
olivar
Italian
olivéto
German
Olivenhain.
olíba obía