perótigos , nm, nf pl: perrótigas Definition
is arràndhulas o néulas chi bogant sa salia
Synonyms e antonyms
viulas
Scientific Terminology
crn
Etymon
ctl.
paròtiga
Translations
French
parotides
English
parotids
Spanish
parótidas
Italian
paròtidi
German
Parotis,
Ohrspeicheldrüse.
perótu , nm Synonyms e antonyms limontzianu, lumia Scientific Terminology frt, Citrus x aurantifolia.
peròu parò
perpendiculàre, perpendiculàri , agt Definition
chi pendhet a prumu, chi faet un'àngulu de noranta grados postu apare cun àtera línia o pianu
Translations
French
perpendiculaire
English
perpendicular
Spanish
perpendicular
Italian
perpendicolare
German
senkrecht.
perpendículu , avb: prapandicu Definition falare, èssere a p. = a prumu, de fàere un'àngulu de noranta grados postu apare cun àtera línia o pianu Sentences sos rajos de su sole falant a perpendículu totu s'annu in s'ecuatore.
pèrpere , avb, agt: pérperu Definition
chi est de totunu andhare, de sa matessi grussària, mannària, colore o àteru, totu pínnigu cracu; chi est meda, si narat fintzes in su sensu de sa firmesa de unu fàere (postu in forma de agt.)
Synonyms e antonyms
paramiche,
parinzu,
parívile,
perale
| ctr.
diferente,
méschiu
Sentences
cussu logu fit su rennu pèrpere de sa chessa ◊ su cras, semper pèrpere, gruspit benenu ◊ sicu pèrpere chi ti acatent! ◊ su pitzinnu fit fascau totu pèrpere ◊ su nibe fit pèrpere ◊ s'erba fit naschindhe pèrpere totube ◊ sa cosa bi la dades pèrpere a su muru, pro no bi sumire abba
2.
fint tempos de gherra e de bisonzu pérperu
Etymon
ltn.
perpere
Translations
French
uniforme,
homogène,
complètement
English
uniform,
completely
Spanish
unifome,
homogéneo,
completamente
Italian
unifórme,
omogèneo,
completaménte
German
gleichförmig,
einheitlich,
vollständig,
völlig,
ganz.
perperèche , nm: bebbereche* 1 Definition pigione chi abbitat meda in Sardigna e faet sa cria fintzes duas bortas in s'annu Synonyms e antonyms cancàrau 1, cícuri, pasparau, scuacioni, trepodrè Scientific Terminology pzn, coturnix coturnix.
perperínu , avb Definition istare, pònneresi a p. = apispirinadu, apipiredhau, abbasciau e coment'e ciciu in carrones.
pérperu pèrpere
perpetuèlla , nf Definition genia de erba chi faet a cannàile, po bellesa Scientific Terminology rba, Dolichos lablab.
perpignànu , nm Definition una genia de orrobba fata de lana Scientific Terminology ts Etymon itl. perpignano.
perpirinàre , vrb: aperperinare* Definition su si abbasciare coment’e cicindhosi in pitzu de is carrones, apipiredhaos Synonyms e antonyms abbibbirinai, abribidhai, apatai, apimpirinare.
pèrra , nf: pérria Definition
nau de css. cosa chi si podet cunsiderare fata de duas metades paríviles, donniuna de is duas; nau pl., sèmpere sa parte de aintru de is còscias, is còscias etotu; a logos fintzes bandha, leada, àteru logu / min. perrichedha; genias de perra: de bértula, de pane (fresa), de gianna, de bracone, de nughe, de chiu, de landhe, de manu, de conca, de caltzones, de annu
Synonyms e antonyms
mesidade
/
ala,
cabone,
cherru,
parte
/
còscia
Idioms
csn:
frades, sorres de p., sos perras = cróbinos, nàschidos paris de sa matessi bentre; perra ’e bértula (nau de ccn.) = furuncu, isterzari; perri cónchinu = conchedha; perra de téula, perra de gavessa (nadu de ccn.) = pagu sàbiu, machisonzu, chi zughet pagu zudíssiu; pònniri sa bia in perras = leàresi su caminu, andhare; a perras de mesanote = intro ’e note, a oras de mesanote; segare o fàghere perra perra = segai in mesu in mesu, a metadi giustu, in prenu; segare a perras = in duus arrogus, ma fintzas a arrogus matucus; faedhare a arrogu perra = chena finesa, a crabistoninu; èssere a perr'apari = nadu de duas propiedades, a muru in mesu; èssere perrisicu (nau de linna, truncu)= a perr'e sicu, metadi o in parti sicau e in parti friscu; p. de manu = su tantu de cosa chi cabet in d-una manu (a logos est fintzas sa manada)
Sentences
ispinghesit una perra de su poltone e lu muntenzesit abbeltu ◊ dhui est giai una perra de annu ◊ at bidu sa mama in perra de gianna ◊ so in d-una gherra chi mi partit su coro perra perra ◊ dhoi at fatu duas dis e perra ◊ sas zannas de mesu si faghent a una perra, sas de fora a duas ◊ at fatu sa cartzofa in ischissionera cun patata a perras ◊ custa fae est a perras, no est cota!
2.
si sedet e si ponet su moju in perras a lu muntènnere ◊ s'oríghine si che tzacat in sas pérrias caldas de s'animale ◊ cuss'animalatzu mi che tzacat sa conca in mesu de perras e mi ndhe pesat in dallàllari ◊ finas isse che istupeit a coa missa in perras! ◊ in custa pérria est dae paritzu chi no si bidet unu baroniesu
3.
arguai a portai carrúcius a perr’e sicu po su forru: depit èssi sicau e mancu purdiau ◊ bellu perra 'e gavessa ti che ses lendhe a cojare!…
4.
cust'innotzente angheledhu ch'est rutu e t'ispacat su coro perra perra! (Sozu)
Surnames and Proverbs
smb:
Perra, Perras
Etymon
ltn.
perna
Translations
French
moitié
English
half
Spanish
mitad
Italian
metà
German
Hälfte.
pèrra 1 , nf Definition
su pecu de is trotos, malos a adduire fintzes candho est craru chi no tenent arrexone
Synonyms e antonyms
abbétia,
aputa,
cotilesa,
perronia,
tostorrímine
Idioms
csn:
leare sa p. = essire tostorrudu, fàere su tostorrudu; sa p. de s'àinu = su màssimu de sa tostorrudéntzia; perra ’e gavessa = fiadu dortu, pessone metzana
Sentences
candu pigat sa perra no dhu fúrriat mancu sa balla!
Etymon
spn.
perra
Translations
French
entêtement
English
stubborness
Spanish
testarudez,
terquedad
Italian
testardàggine
German
Dickköpfigkeit,
Starrköpfigkeit.
perrabèrra , avb Definition giustu giustu a metade, in prenu Synonyms e antonyms mesumesu Sentences tenia trint'annos e s'umbra de restare fiudu mi truncaiat perra perra su coro.
perracànna , avb Definition zúghere sas dentes a p. = lascas.
perràciu , nm Definition perra, parte de truncu isperrau coment'essit a orrugos lados e longos Synonyms e antonyms perrone Etymon srd.
perràda , nf Definition su tanti de cosa chi cabet in d-una manu sola posta coment'e a istrégiu (sa metade de una giunta) Etymon srd.
perradèdha , nf Definition min. de perrada (de manu): su tantighedhu de cosa chi cabet in d-una manu.
perrài , agt Synonyms e antonyms pedrale* Idioms csn: béciu p. = béciu perdali; cucu perrai = su cucu, zenia de puzone