A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Abbreviations Legenda | Symbols Legend

róncu , nm: arroncu* Definition su roncare, sa boghe o corrighinu de molente Synonyms e antonyms arroncadura, arroncamentu, arrónchidu, órriu Sentences che lis essiat roncos aininos e ronchendhe a mannu faghiant "Ihohn! ihohn!" ◊ li daet ifadu su roncu de s'àinu Scientific Terminology bga.

rondò , nm Definition genia de muru tundhu, in agrugadura o ingruxeri de is bias, i pratzas, coment'e po fàere unu tretu prus in artu fintzes inue faent gara poética, ballos Sentences Moi, insolenti provocas! Ma ti rispundu pei po pei, notesta, in custu rondò! (Frigau)

rondòni , avb: rundoni Definition de r. = totinduna, de un'improntu, de supetoni, desuncunas Etymon spn. rondón.

ropòni , nm Definition bestire de is varones chi faent s'iscravamentu sa chenàbara santa Etymon spn. ropón.

ròsa , nf: arrosa, orrosa Definition genia de linna ispinosa agiummai che a s'orruo (est una calidade), a tupighedha, chi si prantat e faet unu frore (a upighedhu cun fògias meda impare cracas cracas, istrintas) pretziau meda po sa bisura e po su fragu; calidade de àghina (triga, rosa); su granu de su moriscu crepau orrostindho; in cobertantza, e po delicadesa, si narat de una giovonedha bella, galana, de sa fémina istimada; nau de colore, chi est orrúbiu craru; si ponet coment'e paragone de bellesa e meda a númene de fémina: Rosa, Rosedha Idioms csn: r. ispinniada = isfollada, irfozida; butoni de r. = sa rosa candho no est galu isparta, candho est serrada, a portzedhu; r. canina o aresti = arrosa burda, rosa padedha, rú cràbinu; r. de monte, de Limbara = arrosa de margiani, de padenti, itl. peònia ròsa (Paeonia officinalis); rosa de murdegu = su frore de su mudrecu burdu o murdegu fémina (Cistus incanus) e fintzas su "Cytinus hypocistus" o caboniscu de murdegu; r. de priuchedhu = babaoi, papaule Sentences ses frisca che rosa ◊ a s'isposa li ant ghetau unu pratu de tricu cun fozas de rosa ◊ sos butones de sa rosa padedha si abberint in su ruo 4. connosco chi sas rosas de su mundhu, miradas cun atentu cunsideru, cuant su pecu e mustrant su veru 5. sa bellesa sua, che una lughe benindhe dae cussas lavras colore de rosa, lu fit incantandhe 6. una rosa ruxa li abberit tota sa petorra: l'ant mortu a balla! Surnames and Proverbs smb: (De)rosas, Rosa, Rosas Scientific Terminology frs, clr Etymon ltn. rosa Translations French rose English rose, pink Spanish rosa Italian ròsa German Rose.

ròsa 1 , nf: arrosa 1 Definition maladia apicigosa chi pigat prus che àteru a is piciochedhos e faet a essiduras orrúbias in cara e in totu sa carena, e a callentura Synonyms e antonyms ociada, pigone, rusete Scientific Terminology mld.

rosabeónia , nf Definition rosa de Limbara, de padenti o de monti, una genia de erba, de montes, chi faet unu bellu frore, paret un'orrosa Synonyms e antonyms arrosabiónica, peónica Scientific Terminology rba, Paeonia officinalis.

rosàda , nf Definition sa braxa ammuntonada in buca de forru Synonyms e antonyms bràgia, brusta, tzidha, tzipa 1.

rosàdu , agt: rosau Definition nau de colore, chi est orrúbiu craru craru, in colore de orrosa / àcua rosada, binu, meli rosau Scientific Terminology clr.

rosagadhína , nf Definition tupighedha de orruo cràbinu e frore chi faet Synonyms e antonyms arrolàriu, arrosabburda, badherinu, fusighitu, pibirillò, rosagràbina Etymon srd.

rosaganína , nf Definition su frore de s'orruo cràbinu, ma fintzes sa mata etotu Synonyms e antonyms arrolàriu, rosagadhina, rugràbinu Etymon srd.

rosagràbina , nf Definition rosa de ladhérighe, de margiani Synonyms e antonyms arrolàriu, arrosabburda, badherinu, fusighitu, pibirillò, rosagadhina, tutussi Scientific Terminology mt, Rosa canina Etymon srd.

rosamarína , nf Definition genia de frore chi faet in s'arena in oros de mare Scientific Terminology rba, Armeria pungens.

rosariàre , vrb: arrosariai*, orrosariai Definition nàrrere s'arrosàriu, resare orrosàrios a meda Sentences pregant su Segnore rosariendhe chin fide ◊ est sempre cun sa corona e a manos in giae rosariendhe.

rosàriu, rosàrju rojàru

rosàu rosàdu

ròsca , nf Definition farinedhu de calesiògiat cosa, fintzes s'areste de is ispigas Synonyms e antonyms arritzu 1, frosa, imbratu, pimpirida / cdh. rosca Sentences det bolare in milli roscas vanas cudhu chervedhu nóbbile (P.Casu)◊ annotas sa rosca in s'oju anzenu mentres no bides sa trae in s'oju tou (G.Sini)◊ su trigu at fatu bellas ispigas in colore de oro o cun sa rosca niedha.

roschidàre , vrb: ruschidare, ruscidare Definition fàere una genia de moida, de sonu a sorrogu in s'ogroena e in buca torrandho àlidu candho unu est dormiu Synonyms e antonyms arroncai, corroschiare, cosconare, currungiai, farroscai, sarrascare / rusciare Sentences drommendhe, roschidaiat coment'e unu porcu Etymon srd. Translations French ronfler English to snore Spanish roncar Italian russare German schnarchen.

rosédu , nm Definition giardinu de orrosas Synonyms e antonyms rosera Sentences sa chéxia fit piena che rosedu.

rosellíta , nf Definition granu de moriscu orrostiu, fatu a orrosa, tzacau, crepau Synonyms e antonyms panincedha, prudha.