poétu , nm Definition
pou, putzighedhu pitichedhedhu (in logu de fognas, de cundhutos e tubbos de abba)
Etymon
ctl.
pouet
Translations
French
petit puits,
fosse d'écoulement à l'égoût
English
well
Spanish
hoyo,
pozo
Italian
pozzétto
German
Abzugsgrube.
poltellítu , nm: portalitu,
portallitu,
portellitu,
portillitu Definition
portighedha pitica, parte de una genna manna o de una fentana po tupare is imbidros (fintzes sa tabedha de su lacu de sa mola)
Synonyms e antonyms
fonestu,
importoglitu,
isperàglia,
pantelitu,
portedhu,
portoritu
Sentences
sos poltellitos de su tauladu de su sostre ◊ fiat totu pesa e croca, castiendi me is isperraduras de su portallitu ◊ iat criau bèni su portellitu de s'enna ◊ su canariedhu si nci fiat fuiu ca iant lassau su portillitu de sa càbbia obertu
Etymon
spn.
portillito
Translations
French
petit volet,
porte
English
shutter
Spanish
postigo,
portillo
Italian
scurétto,
portéllo
German
Fensterladen,
kleine Tür.
pontíca , nf, nm: ponticra,
pontiga,
pontigra,
pontija,
pontixa,
pontrica,
pontricu,
pontriga Definition
in is errios, genia de pontighedhu, fintzes tàula, pedra o àteru, chi si ponet tanti de pònnere is peis e pòdere passare de una parte a s'àtera chentza s'isciúndhere, in tretos de pagu abba, fintzes tretu chi faet a passare; in cobertantza, css. cosa chi faet de ponte, chi agiudat a passare, a lòmpere
Synonyms e antonyms
giampadorzu,
pontíglia,
pontinu 2
Sentences
una pontica betza, unu traghinu addasiau, su murmutu de s'abba…◊ sa die fia passadu sa prima borta in sa pontriga subra de su riu
2.
tue ses sa pontica de sa bida ◊ alla cudhane, tra chercos e laros, sa pontixa de sa vida: a s'àter'ala in cue giampo? (A.M.Pinna)
Etymon
ltn.
pontic(u)la
Translations
French
petit pont,
passerelle
English
footbridge
Spanish
pasarela,
puente pequeño
Italian
ponticèllo,
passerèlla
German
Steg,
Laufsteg.
púpu , nm Definition
pipiedhu de naschidórgiu, ma fintzes de calecunu annu / min. pupitu
Synonyms e antonyms
creadura,
criatone,
fizaredhu,
pipiu
Sentences
passendhe tremulades s'ervutza e sa foza che carignu innotzente de pupu risulanu ◊ ant àpidu su pupu apenas nadu ◊ anninnia, pupu bellu, chi ses bellu chei s'oro!
Etymon
ltn.
pupus
Translations
French
petit enfant
English
baby,
child
Spanish
criatura,
niño
Italian
bimbo
German
Kind.
rezólu , nm: arrentzolu*,
irritzolu,
risolu,
ritzolu,
rizolu Definition
erriu pitichedhu
Synonyms e antonyms
arriixedhu,
ribitolu,
tàcinu
Sentences
cudhos límpios risolos de prata si sunt imbertos in tulungros (P.Delussu)◊ fit zona rica de ortos, de mulinos e de rezolos de abba bona
Scientific Terminology
slg
Translations
French
petit ruisseau
English
brook
Spanish
riachuelo,
arroyuelo
Italian
rigàgnolo
German
Bächlein.
ricordínu , nm Definition
immaginedha chi si faet e giaet, donu po arregodu prus che àteru de unu mortu a sa missa de su mese o de s'annale
Synonyms e antonyms
cdh. rigóldia
Translations
French
petit souvenir
English
souvenir
Spanish
regalo,
obsequio,
detalle
Italian
ricordino
German
Aufmerksamkeit.
rísida , nf Definition
su erríere, iscracaliada o pasta de errisu
Synonyms e antonyms
iscacagliada,
iscacàgliu,
iscacaratzu,
iscracanzu,
iscracaxu
/
cdh. risaredha
Sentences
est de una rísida ischifosa! ◊ li fruscieit in orijas una rísida manna
Etymon
srd.
Translations
French
éclat de rire,
petit rire
English
laughter,
small laugh
Spanish
risotada,
carcajada,
risilla,
risita
Italian
risata
German
Lachen,
unterdrücktes Lachen.
sàdhidu , nm: sàdhiu Definition
trémia, iscutulada, brínchidu chi si faet mescamente candho unu si assicat totinduna, a s'ingrundha / andai a sàdhidus = donai sédhidas, andhare a brincos che a su lèpere
Synonyms e antonyms
bótiu,
brinche,
brínchidu,
sadhimentu,
sàltidu,
scianchitu,
sédhida,
sídhidu
/
fritida,
trémida
/
atídhidu
Sentences
at fatu unu sàdhiru po s'acíchiru ◊ iscudet de sàdhiu e che brincat a cropas de su cadhu
Etymon
srd.
Translations
French
tressaillement,
petit saut
English
jump,
sudden fright
Spanish
sobresalto
Italian
trasaliménto,
saltèllo
German
Zusammenschrecken,
Hupfer.
serpellúcu , agt, nm: tzerpellucu Definition
cerpiu, bobboi, nau meda po piciochedhu ifadosu, unu pagu malu
Synonyms e antonyms
disatineri,
mauchedhu,
petziotu,
pigliete
Sentences
mangallu de piciochedhu, serpellucu malu, si at fatu unu trincu! ◊ serpellucu malu, bai ca babbu tuu ti dhu donat in costas su súcuru!
Translations
French
petit polisson
English
rascal
Spanish
pícaro,
golfillo
Italian
monèllo
German
Lausbube.
sorighítu , nm Definition
min. de sórighe, sórighe piticu, tonighedhu
Synonyms e antonyms
topixedhu
Translations
French
petit rat
English
small mouse
Spanish
ratoncito
Italian
topolino
German
Mäuschen.
surtidédhu , nm Definition
min. de súrtidu, dormia de pag'ora
Synonyms e antonyms
drommidedha,
surtighedhu
Translations
French
petit somme
English
doze
Spanish
siesta
Italian
sonnellino
German
Schläfchen.
tàca , nf, nm: tacu Definition
logu artu e in paris in pitzu, mescamente orroca sola, logu de orroca arta totu a inghíriu
Synonyms e antonyms
giara,
gollei,
ibba,
pranedha 1
/
tecu,
toneri,
texile
Sentences
sas abbas a bàsciu terra falant dae sos tacos de Diosa ◊ su tacu ainca funt is domus de gianas est unu pranu calcàriu assurcau de is errius
Scientific Terminology
slg
Etymon
srdn.
Translations
French
petit plateau rocheux
English
small rocky tableland
Spanish
pequeña meseta rocosa,
peña llana
Italian
tacco,
pìccolo tavolato roccióso
German
felsiges Tafelland.
tàcinu , nm Definition
logu a fossu inue curret abba, trainedhu; logu a badhigu
Synonyms e antonyms
arrentzolu,
arriixedhu
/
bacu
Sentences
cussu nci essit tàcinu tàcinu
Etymon
srdn.
Translations
French
petit ruisseau,
rigole
English
rivulet
Spanish
riachuelo
Italian
rigàgnolo
German
Rinnsal.
tímpanu , nm: trímpanu Definition
genia de tumborru, est un'umpedhu de ortigu (a bisura de casidhu, cilíndricu), tupau a una parte cun pedhe de cane istampada in mesu in mesu, cun d-una tricighedha de pilu de cuadhu in pitzu, istirada de unu costau a s'àteru de s'umpedhu: in s'istampu de sa pedhe si faet passare un'ispau, chi comente si tirat sonat frigandhodhu a pódhighes; parte de mesu de s'origa, aintru, tupada a parte e àtera cun d-unu pigighedhu fine fine e tundhitu de pedhe (ma si narat fintzes de custu etotu)
Synonyms e antonyms
túnchiu 1
Idioms
csn:
giúghere a unu che tímpanu in ballu = èssere sa befe de totugantos; portare a unu che trímpanu in festa = leare a corpos
Scientific Terminology
sjl, crn
Etymon
itl.
Translations
French
petit tambour,
tympan
English
eardrum,
kettledrum
Spanish
tímpano
Italian
tamburétto,
tìmpano
German
kleine Trommel.
trechínzu , nm: trichíngiu,
trichinzu,
trighignu,
trighinzu Definition
nau de bidha, bidhighedha, bidha pitica, medau de una pariga de domos o fintzes bighinau; chedha de animales / Sos Trighinzos = sa leada de Ispollatu, Su Burgu e Bótidha in Sa Costera
Synonyms e antonyms
bichinadu,
bidhichedha,
bidhiciolu,
bidrinzu,
furriadolzu,
leada,
madau
/
arbutzu,
assorte,
cedha,
fiotu,
grústiu,
tropedhu
Sentences
canno fut biu babbai, Désulu fut divisu in tres trighignos
2.
tenet unu trighinzu de erveghes
Etymon
ltn.
tricinius
Translations
French
quartier,
petit troupeau
English
neighbourhood,
little herd
Spanish
barrio,
rebaño pequeño
Italian
rióne,
pìccolo grégge
German
Statdviertel,
kleine Herde.
trillítu , nm Definition
sonàgia pitichedhedhu chi si ponet a unos cantu animales apicada a su tzugu mescamente a trintzilleri, a collana, po is festas
Synonyms e antonyms
caciolu,
dringhígliu,
ischíglia,
sonagiolu
Scientific Terminology
snl
Translations
French
petit grelot
English
little harness-bell
Spanish
cascabel,
campanilla
Italian
sonaglino
German
kleine Schelle.
trinnítu , nm Definition
sa sonàgia prus pitica chi si ponet a su bestiàmene (prus che àteru a is angiones)
Synonyms e antonyms
chícula,
tintinnu,
tríchili,
tringhitu,
trinnedhu
Scientific Terminology
snl
Etymon
srd.
Translations
French
petit grelot pour agneaux
English
lamb harness-bell
Spanish
esquila
Italian
sonaglino per agnèlli
German
kleine Schelle.
tumbarédhu , nm Definition
tumborru piticu; casidhu
Synonyms e antonyms
tumbarinu
Sentences
fit che cane presu e postu a isfamigare pro ndhe otènnere sa pedhe lanza pro fàghere tumbaredhos
Scientific Terminology
sjl
Translations
French
petit tambour
English
small drum
Spanish
tamboril
Italian
tamburétto
German
kleine Trommel.
turronète , nm Definition
turrone segau e imbodhigau a orrughedhos piticos
Synonyms e antonyms
turronedhu
Translations
French
petit nougat
English
small torrone
Spanish
trozos de turrón
Italian
torroncino
German
kleiner Nougat.
tzacarrète , agt, nm Definition
piciochedhu chi istat giaendho ifadu
Synonyms e antonyms
bagiariotu,
brisca,
petziotu,
pigliete,
serpellucu,
tribbuletu,
tzacarredhu
Sentences
unu tzacarrete fit apretandhe a corpos de frunzita unu fiotu de crabas essindhe a pàschere
Translations
French
petit polisson
English
rascal
Spanish
granujilla
Italian
monèllo
German
Spitzbube.