Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

ammatutzàre , vrb Definition fàere a mata, nau de matedu; bogare o segare is tupas aprontandho sa terra po dh'arare Synonyms e antonyms immatai, innetiare, irrascare, ismatutzare, ispatare, matai, scrachirai Etymon srd. Translations French déboiser, dégarnir un terrain des buissons English to take bushs off Spanish podar, desbrozar Italian decespugliare German Gestrüpp entfernen.

annicrínu , agt, nm: annighinu, annigrinu, annixinu, anníxinu Definition terra crua, nau de unu terrenu, chi o su chi est de meda (ma fintzes solu calecunu annu) chentza trebballau, chentza prenu, terrenu incruau; nau de animales, mescamente is boes, chi tenent un'annu Synonyms e antonyms annicrarju, crodina, cudrivu, rodiu Sentences no tenzo boza de assulcare tancas annijinas ◊ sa terra in s'annighinu ndh'essit a làbidas, arendhe Etymon srd. Translations French friche, terrain inculte English uncultivated land Spanish baldío, erial Italian terréno a ripòso, incólto German Ödland.

àra 1 , nf Definition su semenadu Synonyms e antonyms aracioni Sentences s'ara de cust'annu est andhada bene Etymon srd. Translations French terrain semé English sown land Spanish sembrado Italian seminato German Saatland.

carcinàrxu , nm Definition genia de terramíngiu chi paret crachina de cantu est biancu, ca dhue at càlciu meda, carcàriu Scientific Terminology slg Etymon srd. Translations French terrain calcaire English calcareous ground Spanish tierrablanca, blanquizar Italian terréno calcàreo German Kalkboden.

codinàrzu , nm: cudinarju, cudinarzu, cutinàgliu Definition logu de codina, inue si bogat codina Synonyms e antonyms rocàgliu Sentences in cussos cudinarzos de terra sútile in maju sos orzos sont zai cambiandhe colore Scientific Terminology slg Etymon srd. Translations French terrain caillouteux English stony ground Spanish suelo pedregoso Italian terréno sassóso, di arenària German steiniger Boden.

coilàrza, coilàtza , nf, nm: cubilarja, cuilàglia, cuilàrgia, cuilarza, cuilarzu, cuilarxa, cuilarxu, cuilatza, cuilaxa, curiatza Definition tretu, logu inue totu a fúrriu si dhue faet o ant fatu acorru po bestiàmene, passiale, cuile, e fintzes sa mindha ue si ponet su cuile; logu alladamingiau, grassu ca dhue fut su cuile; coilarza est fintzes sa tana de su lèpere / fàghere cuilarza = pònnere bestiàmene a pàschere, a crocare, po ingrassare sa terra Synonyms e antonyms coibi, pastoritzale Sentences cue est logu de pastoriu e de cuilarzos ◊ nche colaiat su tempus pulindhe sa cubilarja ◊ no t'ispundas atesu de cuilarxa ca cussu ti bolit ispitzulai! ◊ eus fatu s'abbisita de is cuilarxus de sa cussòrgia Scientific Terminology pst Etymon srd. Translations French terrain où il y a des enceintes pour les animaux English corral Spanish terreno donde hay apriscos Italian terréno dóve insistono i recinti per il bestiame German Viehpferch.

crastàrvu, crastàrzu , nm Definition logu totu crastos, totu pedra Synonyms e antonyms crastatza, pedraghe, pedraju, pedredu, pedrera, pedriaxu, praicàrgiu, razile, talloraxu Scientific Terminology slg Etymon srd. Translations French terrain pierreux English stony ground Spanish pedregal Italian terréno pietróso German steiniges Gelände.

egàdu , agt Definition nau de unu terrenu, chi est de annos meda chentza prenu, chentza trebballau Synonyms e antonyms annicrinu, rodiu Translations French terrain inculte English uncultivated land Spanish yermo Italian terréno incólto German ungepflegtes oder unbebautes Grundstück.

frascàrzu , nm Definition logu prenu de matas, de matedu cracu (tupas e matas) in su logu; genia de fasche de naes arraspiosas mannas acapiadas in sa parte grussa po carrare cosa a tragadura Synonyms e antonyms crachi, crachiredhu, craxili, fratale, lita, mateda, stovina, tuparzu, tupedu / trazu Sentences ch'essit e chircat a cúcuru bàsciu intro de sa tanca, in mesu a su frascarzu, in donzi irrocadorzu e ispinarzu (G.Sini) 2. sos massajos carrarzaiant su sèmene cun su frascarzu e solovraiant sas últimas chérvias Scientific Terminology slg Etymon srd. Translations French terrain couvert d'arbres et de buissons English scrub-land Spanish hojarasca Italian frasconàia German Gezweig.

ispatàre , vrb: ispatzare 1 Definition illimpiare sa terra segandhondhe totu su matedu po dha prènnere, o fintzes segandhondhe s'erba; illimpiare, frobbire Synonyms e antonyms ammatutzare, ilbratare, immatai, irrascare, isputzucrare, matai, scrachirai Sentences su terrinu cheret ispatadu ca sa malesa no lassat crèschere àteru ◊ comintzeit a bogare coighina ispatendhe majas de chessa ◊ za mi est costadu ispatendhe rú e tetinosu pro pesare sos ozastros!…◊ tocat de ispatzare sos oros de s'irriu ◊ no mandhant un'operaju po ispatzare s'erba chi ch'est! 2. ispatare sa corte de sa linna ◊ dàemi su frebbeucu a l'ispatare su nasu a su ninnu! Translations French déboiser, dégarnir un terrain des buissons English to clean, to clear of the trees (bushes) Spanish rozar Italian sbrattare, disboscare, decespugliare German abräumen, abholzen.

ispatónzu , nm: ispatzóngiu Definition su ispatzare, illimpiamentu de una terra Synonyms e antonyms ilmatadura, innetionzu, ispatadura, ispatzinzu, isputzucronzu, limpióngiu, matadura Sentences in austu faia s'ispatzóngiu e in cabidanni su carríngiu (A.Barra) Etymon srd. Translations French action de dégarnir un terrain des buisson English clearing of the bushes Spanish desmonte Italian decespugliaménto German Gestrüppentfernung.

pedràghe , nm, nf: pedriaghe, perdaghe, predache, predaghe Definition logu totu pedra; pràdiche o pedra lada po cassare animales (margianes, pigiones, lèperes)/ parare unu p. pro tènnere puzones Synonyms e antonyms crastarzu, pedrera, pedriaxu, praicàrgiu, razile, talloraxu / altana, peàdiga 1, pradera Sentences dogni ómine o fera, mavele o marraghe, dae dogni pedraghe, gridat sa protesta ◊ ruent che puzone in sa predache Etymon srd. Translations French terrain pierreux, traquenard en pierre English stony ground, stone trap Spanish pedrisco, losa Italian pietràia, schiàccia, tràppola di piètra German steiniges Gelände, Falle aus Steinen.

pedràju , nm: pedralzu, pedràrgiu, pedrarju, pedrarzu, predarju, prediàrgiu, pretàgliu, pretarju Definition logu totu pedra Synonyms e antonyms crastarzu, mogolàrgiu, pedraghe, pedriaxu, praicàrgiu, predàili, razile, talloraxu Sentences in cussos pedrajos bi at mudeju, ozastros, figumorisca ◊ in sos pedrarjos bi creschet sa tiria ◊ si l'ant àpita dae sa sicagna, ma sont paschenne in sos pretàglios Etymon srd. Translations French terrain rocheux, terrain pierreux English stony ground Spanish pedregal Italian terréno roccióso, pietràia German steiniges Gelände.

pedriàxu , nm: perdiarzu, perdiaxu, perdigàrgiu, petriarju Definition logu totu perda, fintzes de orroca; perda etotu / acarrigiai perdiaxu = carrare pedra Synonyms e antonyms brechilaxu, mogolàrgiu, pedraghe, pedraju*, pedralla, pedredu, pedrera, predàili, taparatzu Sentences at semingiau su trigu in su perdiaxu ma calincunu granu est arrutu in terrenu bonu ◊ in custu perdiaxu no nci crescit nudha 2. s'alluvioni nci at tirau is domus e is chi at lassau dhas at prenas de àcua, ludu e pedriaxu portau de monti Translations French terrain pierreux English stony ground Spanish pedregal Italian pietràia German steiniges Gelände, Steinhaufen.

praicàrgiu, praicàrzu , nm: praigarzu Definition logu totu pràicas, totu pedras ladas Synonyms e antonyms crastarzu, pedraju, razile, talloraxu Scientific Terminology slg Etymon srd. Translations French terrain pierreux English stony ground Spanish pedregal Italian pietràia German steiniges Gelände.

rodíu , nm, agt: rotiu, rudiu, rúdiu, rutiu Definition terra crua, annigrina, de annos meda chentza trebballada Synonyms e antonyms annicrinu, arestadu, arrudiau, egadu Sentences fint faedhendhe de rodiu e de bidustu ◊ in sos golleis be sont sos rudios e in sos sétiles sas terras araas (L.Loi)◊ sa Sardigna tandho fit coment'e una terra vírgine, o rutia ◊ custu terrinu fit rudiu ot'annos, ma ocannu l'apo prenu 2. custas sunt terras rodias ◊ fizu meu fit beranilendhe sa terra rotia, preparendhe sas tulas pro s'atunzu ◊ che massaju chi, rutiu e lanzu barvatu at bortuladu a die intreu, de su sole bramaiat s'ocasu 3. rutias torrant d'atunzu sas malinconias (T.Rubattu) Surnames and Proverbs prb: a terra rutia sèmenala a su chi bi essit Etymon srd. Translations French terrain inculte English waste land Spanish terreno inculto, erial Italian terréno incólto German unbebautes Grundstück.

sàssu 1 , nm Definition pedra lisa de erriu, de terramíngios fatos de inundhamentos; terra sàssina, codina, totu pedrighedha Synonyms e antonyms renatzu Sentences su sabbateri donat tres arrepicus de martedhu a sa sola e unu a sa perda ’e sassu chi tenit in coa coment'e un'incúdina Etymon ltn. saxum Translations French sablon, terrain alluvial English sandy soil, coarse sand Spanish sablón, terreno de aluvión Italian sabbióne, terréno alluvionale German Geröll, Schwemmlandboden.

semenéri , nm: semenériu, semmenériu, siminériu Definition logu o terrenu a semenare laores (a logos fintzes su tempus de semenare)/ ammanitzare su semenériu = dolare sas terras de agrile dai su restuju, dai su matedu, limpiai sa terra po èssiri pronta a dh'arai torra Synonyms e antonyms semenedu Sentences a líminas de semenériu ammaniaiant un'andhàina de deghe metres de terra neta a manera de pòdere narvonare totu su logu chene perígulu Etymon itl.p semineri Translations French terrain semé English sowable land Spanish sembradío Italian seminativo German Saatland.

tènta , nf Definition tanti de terrenu, de largària parívile, chi si pigat trebballandho (es. marrandho o arandho, arregollendho olia, messandho e àteru): a logos, fintzes possessu, orrugu de terrenu a bisura longa (corria de terra) Synonyms e antonyms ràglia, teneca, tula Idioms csn: leare sa t. = comintzare unu tretu largu cantu podet bastare pro unu o cantos sunt triballendhe a fiancu de pare; truncare sa t. = andhàreche a sa tenta de s'àteru a costazu; segadore de t. = messadore a manu de intro, a s'ala de su laore chentza messadu, su chi sestat sa tenta; fàghere una cosa a t. = totu pínniga, a pínnigu, chentza ndhe lassare nudha; bogai sa t. = fàghereche totu su tretu comintzadu; andai a tenta dereta = deretos, chentza fàghere a biraorba, ne a s'andhetorra; pigai, messai totu a una t. = leandho totu sa largúria de su trebballu; t. de orbaci = pannu, telu de o. comente essit de su telàrgiu a bisura de tenta Sentences no les sa tenta tropu larga, tzapendhe, ca petzi càtigas su chi faghes! ◊ apenas cumentzàt a orbesci seminàt sa tenta e atacàt a marrai ◊ is ispigadrixis depiant bodhiri s'ispiga e passai s'àcua a is messadoris in sa tenta ◊ si funt in medas sa tenta dha pigant prus larga 2. nci seu artziau a monti a tenta dereta ◊ cussa narat una fàula infatu de s'àtera, nosu faeus biri ca dha creeus e issa sighit a tenta dereta ◊ s'abe si leat s'idatone a tenta chirchendhe sas àrbures Etymon srd. Translations French bande de terrain qu’on peut travailler English rope walk Spanish porción de terreno que se trabaja Italian andana German Schwaden.

terrénu , agt, nm: terrinu, tirrinu Definition de sa Terra; chi est o istat in terra, a paris a terra; tretu largu e longu de terra, terra de propiedade no tanti manna distinta cun làcanas, nau fintzes solu in su sensu de ispàtziu, logu coment'e pígiu de fora, de pitzu, de sa Terra Synonyms e antonyms terranzu / terra / cdh. tarrenu Idioms csn: (nadu de cosa) esserebbei a terrinu cobertu = a meda, de che cuguzare su terrinu; ingulliresichelu su terrinu = isparèssiri de no dhu pòdiri agatai; terrinu friscu = terra russa in logu ue bi sumit abba, benatzu; terrinu de bogare = logu dortu de bogare a ràllia pro lu pòdere triballare Sentences sigomente est ómine terrenu, binchet o perdet, segundhu comente ◊ tra totu meses si pesat màgiu solu fioridu, mese su prus favoridu de sa terrina bellesa ◊ cun boghe prus che terrina cantemus in allegria! 2. est un'aposentedhu terrenu ◊ Cristos est nàschidu in d-un'istalla terrena ◊ nosu tenestis domus terrenas 3. est unu terrenu bonu po seminai a lori ◊ creit fostei ca is terrenus dhus iant a pagai po su chi ballint? ◊ alvatendhe so istadu cun bitelledhos in terrinos cruos ◊ cantu fiocat faghet bene ca intrat abba a su terrinu 4. bi fit s'olia in terra a terrinu cobertu ◊ no lu podent agatare in logu: paret chi si che l'at ingullidu su terrinu… Etymon itl. Translations French terrain, pièce de terre English land Spanish terreno, terreno, campo pequeño Italian terréno, appezzaménto di tèrra, suòlo German Boden, Grundstück.