iscocài, iscocàre , vrb: iscrocai 1,
scocai Definition
istare abbandha abbaidandho o iscurtandho su chi faent is àteros, faendho finta de àteru, coment'e osservandho po bíere calecuna cosa
Synonyms e antonyms
afantanai,
crasteare,
iscuciare,
oretare,
orixedhai,
ospiare
Sentences
mi agatu girugirus, iscochendu tra matas e tra molas de arrú, ascurta ascurta (Gd.Piras)◊ est origas a sa porta de sa càmbara po iscocai sa filla ◊ sa mama est iscrochendi su piciochedhu po biri ita fait
Etymon
srd.
Translations
French
lorgner,
épier
English
to glance at,
to spy on
Spanish
espiar,
acechar,
atisbar
Italian
sbirciare,
spiare,
origliare
German
verstohlen betrachten,
spähen nach.
istrizídu , pps, agt Definition
de istrizire; chi ch'est unu pagu istesiau, móviu de tretu, ispostau
Synonyms e antonyms
atesu,
istesiadu,
tesanu
| ctr.
acurtziau
2.
sa lavatrice ndh'est istrizida comente si moet murghindhe
Translations
French
déplacé
English
at some distance
Spanish
distante
Italian
discòsto
German
abgelegen.
luèco , avb: alluegus,
illuegu,
luego,
luegu,
luegus Definition
de innoghe a pag'ora, pag'ora o un'iscuta apustis, fintzes deretu, chentza ibertare nudha / luego luego = deretu, itl. immediataménte; luegu pesau, luegu crocau, luegu andau = apenas pesadu, corcadu, andhadu, luego deretu apustis; apo fatu luego = apu fatu impressi, coitendi, su chi fui fendi, su chi depia fai; apo luego fatu = seu acanta de acabbai su chi seu fendi
Synonyms e antonyms
acoitu,
luegamente
Sentences
no istes a s'allora allora: beni luego! ◊ li at pedidu cosa e luego bi l'at dada ◊ cras andhamus a Núoro ma torramus luego ◊ bi so andhadu e mi at pagadu luego ◊ sa mama no aiat abbertu mancu buca chi su fizu luego ch'est curtu (G.Ruju)
Etymon
spn.
luego
Translations
French
tout de suite,
immédiatement,
aussitôt,
vite
English
at once
Spanish
enseguida,
pronto
Italian
sùbito,
prèsto
German
sofort,
bald,
gleich,
schnell.
majonèta , nf Definition
genia de fémina bècia, fata a pentzamentu, chi nanca iat a bènnere su note de Pasca de is Tres Gurrès a batire giogos a is piciochedhos…
Synonyms e antonyms
befana
Scientific Terminology
fnt
Translations
French
"befana"
English
befana (kindly old witch who brings children toys at Epiphany)
Spanish
vieja que trae regalos a los niños para los Reyes
Italian
befana
German
Befana,
alte,
gerechte Hexe,
die,
nach der italienischen Volksüberlieferung.
mirài , vrb: mirare Definition
abbaidare po bíere, po giare atentzione e contivigiare, po ammiru e istima, po làstima: s'impr. si narat fintzes coment'e avertimentu / impr.: mih!, millu!; mirare sa conca = labare, castiai is pilus po dhus illimpiai de sa malesa
Synonyms e antonyms
abbadiai,
allutzare,
annotare,
apompiai,
cadebai,
castiai,
labai
/
cultodiare,
tentare
Sentences
mirat sa domo che una mama ◊ e proite mi mirades, ojos chi deo no miro?! (Grolle)◊ bastat chi cussas féminas mi mirent un'istante pro chi mi passent su coro che balla! ◊ si mi bolis domanda, no passis mira mira! ◊ sete cravellos d'oro bi los miro in s'altare adorèndhesi a Deu…◊ pentza a fai bèni e no miris a chini
2.
mira, una cosa ti naro: o triballas comente si tocat, o ti che andhas deretu! ◊ mirai de cust'ómini: a puntu bellu est torrau!…
3.
e cantas boltas bi lu aia nadu: Míradi s'onestade, fizu meu! ◊ cun s'iscusa ca dhi miràt is pipius, si nci est posta meri
Surnames and Proverbs
prb:
faghe bene e no mires a chie!
Etymon
ltn.
mirare
Translations
French
garder,
regarder
English
to guard,
to look at,
to admire
Spanish
mirar
Italian
mirare,
custodire
German
betrachten,
bewachen.
nénsi , avb: nentzi,
nessi,
nessis,
nintzi Definition
a su mancu, po èssere pagu, si no àteru; dhu narant fintzes cun dispraxere, cun pentimentu, impudu
Synonyms e antonyms
allunessi,
assumancu,
assunessi,
aterunono,
medaeschi,
medennessi
Sentences
fut un'ómine artu nensi duos metros ◊ nessi su logu tento, si no poto triballare ◊ si no poto fàghere a duas manos, nessi a una! ◊ si passas in carrela nàrami nessi adiu! ◊ si diat deper lèzere nentzi una borta ◊ nessis s'isprendhet sas corrias ◊ su prementu est unu bucone de pasta lassau nensi oto dies
2.
nessi una manu de azudu podias dare, andhe chi no ses andhadu a triballare!
Etymon
ltn.
nec + sic
Translations
French
au moins
English
at least
Spanish
al menos,
por lo menos
Italian
alméno
German
mindestens,
wenigstens,
wenn wenigstens,
wenn.
ociàre , vrb: ocriare,
oghiai,
ogriare,
ojare 1 Definition
abbaidare, bíere, betare castiadas fintzes in su sensu de disigiare, portare a ogu; chesciare, murrungiare ca una cosa est o paret paga o metzana, fàere s'ogrianu, o fintzes solu èssere de s'idea chi no est su tanti giustu o su chi serbit / ocriare chin ccn. = àerendhe ódiu
Synonyms e antonyms
abbadiai,
agrionae,
aogare,
bídere
Sentences
su pastore est ojendhe atesu… sestat su tempus! ◊ si che at pijadu cantu at ojadu ◊ sa picioca est bellixedha e po cussu dh'ant oghiada totus! ◊ su fustealvu ojat e tentat chi ànima si tuchet e frimmet in more sua (G.Elies)◊ ses oghiendi cussa cosa: pigadha, si ti praxit! ◊ Rofaelle s'aiat ocriau bene su fizu de Predu: apustis aiat iscanzau de labras
2.
no lu ógries ca est pagu, ca no ti ndhe poto dare àteru! ◊ la so ogriendhe, cussa cosa: mi paret metzana ◊ su fogu no cheret tènnere: est ogriendhe ca est paga sa linna! ◊ custu sale lu so ogriendhe: mi est parindhe pagu pro totu cussa cosa! ◊ custa linna la so ogriendhe: mi paret chi no noche bogat su zerru!
Etymon
srd.
Translations
French
lorgner
English
to glance at
Spanish
comerse con los ojos
Italian
adocchiare
German
erblicken,
liebäugeln.
papitàre , vrb Definition
istare a su tasta tasta cosas de papare
Synonyms e antonyms
biculare,
ispitulare,
manichedhare,
papai,
papedhare,
picuzare,
spibitzai,
spribillonai
Etymon
srd.
Translations
French
mangeotter,
grignoter
English
to nibble at
Spanish
comiscar
Italian
mangiucchiare
German
naschen.
remirài, remiràre , vrb Definition
abbaidare, abbaidare cun atentzione, cun arrespetu
Synonyms e antonyms
castiai,
mirai
/
arraspetai,
baritare,
serretzai
Etymon
ctl., spn.
Translations
French
regarder avec attention,
avec respect
English
to gaze at
Spanish
remirar
Italian
rimirare
German
betrachten.