alluscadúra , nf Definition
su alluscare, su èssere alluscaos, su àere unu disígiu sessuale allutu, budhindho
Synonyms e antonyms
alluscamentu
Sentences
sa carotada a carrasecare, sos ballos sunt sas firmadas prus marcadas de s'alluscadura chi si los at pinnicaos ambos
Etymon
srd.
Translations
French
excitation sexuelle,
passion
English
love passion
Spanish
pasión amorosa
Italian
passióne amorósa
German
leidenschaftliche Liebe.
amài , vrb: amare Definition
betare o tènnere istima, bòllere bene
Synonyms e antonyms
iltimare
| ctr.
odiai
Etymon
itl
Translations
French
aimer
English
to love
Spanish
amar,
querer
Italian
amare
German
lieben.
amantía , nf Etymon
itl.
amanza
Translations
French
passion
English
love passion
Spanish
pasión amorosa
Italian
passióne amorósa
German
leidenschaftliche Liebe.
ammoradòre , agt, nm: amoradore Definition
chi o chie est ammorandho
Synonyms e antonyms
ammoradu,
ammorajolu
Sentences
duos ammoradores giuchent caras de sole e miradas límpias
Etymon
srd.
Translations
French
amoureux
English
in love
Spanish
enamorado
Italian
innamorato
German
verliebt,
Verliebte.
amòre , nm, nf: amori,
more Definition
sentidu e gosu de comunione e bonu fàere de istima e arrespetu, su bòllere bene
Synonyms e antonyms
afetu,
apegu,
istima
/
ammoronzu
| ctr.
ódiu,
tírria
Idioms
csn:
fàghere una cosa, leare a unu amore amore = cun delicadesa; pònnere a. a unu = ghetai istima; àere amore a ccn. = istimare a ccn.; fai s'amori = fastigiai, ammorare; amori de ogus = sentidu ebbia, itl. amóre platònico; a. de tocamentu = amore 'rassu'; andai in amori (nadu de sos animales) = èssere suados, àere gana de su mascru; èssiri in amori (nadu de laores) = sicau, cannemebi, in sa muta zusta pro ndhe lu messare
Sentences
como ti apo avisadu chi no ti tenzo amore pro ca tenzo in su coro àtera rosa (P.Mereu)◊ su coro màrghinas de chie, Nina, at postu amore a tie! (F.Sechi)◊ sas amores seguras sunt raras ◊ lu fato pro amore tua ◊ s'amori cosa miu est solu unu disígiu ◊ s'amore noa lassat sa betza
2.
est abbassiada in s'onore pustis de tantos annos de amore
3.
su trigu est in amori ◊ canno sa pasta est in amore, fachenne su pane, tanno sa fémina incomintzat s'aparitzu
Surnames and Proverbs
prb:
si cheres chi s'amore si muntenzat cheret chi unu piatu andhet e unu benzat
Etymon
ltn.
amore(m)
Translations
French
amour
English
love
Spanish
amor,
cariño
Italian
amóre
German
Liebe.
codhài , vrb: codhare Definition
intrare apare sa natura de s'ómine cun cussa de sa fémina
Synonyms e antonyms
cadhicare,
fútere,
futire,
zúchere
/
ingannai
Scientific Terminology
ssl
Etymon
ltn.
*collare
Translations
French
faire l'amour,
coucher
English
to make love
Spanish
follar,
hacer el amor
Italian
far l'amóre,
aver rappòrti sessuali
German
mit jdm. schlafen.
diósu , agt, nm Definition
chi est bellu, galanu meda, agiummai unu deus / su diosu, sa diosa = s'ammorau, s'ammorada
Synonyms e antonyms
ammoradu
/
divinu,
divu
Sentences
frisca e diosa che unu fiore ti disizo e bido inue ses
Translations
French
amoureux
English
in love (with s.o.),
lover
Spanish
enamorado
Italian
innamorato
German
Liebhaber
disamorài, disamoràre , vrb Definition
pèrdere s'amore, s'istima po ccn. o calecuna cosa
Synonyms e antonyms
disapegai
Translations
French
se détacher,
se désaffectionner
English
to love no more
Spanish
desapegarse
Italian
disamorarsi
German
die Liebe verlieren.
fiamòre , nm: framori Definition
sentidu delicau e forte de istima; genia de arrancu o de abbentada de fragu chi essit a calecuna cosa
Synonyms e antonyms
amore,
ardúriu
/
fiadu 1
Idioms
csn:
èssere in fiamores = èssere indiosau; bènnere in fiamore = bènnere in more, nadu de animales
Sentences
sos fiamores de sa pitzinnia
2.
su fiore isparghet su fiamore sou totu a inghíriu ◊ at próidu e dae sa terra paret chi pighet un'agru fiamore, fiagu de tempus chi andhat sempre ◊ cun fiamore a boghe manna isclamo: Segnore, ti pedo amore pro custu mundhu! (G.Porcheddu)
3.
sas sues pro bènnere in fiamore no istant abbaidendhe sas istajones
4.
dh'apu nau, dèu, ca cussa portat calincunu framori mau, su s'intendi mali!
Etymon
srd.
Translations
French
amour
English
falling in love
Spanish
enamoramiento
Italian
innamoraménto
German
Sichverlieben.
iltimàre , vrb: istimai,
istimare,
stimai Definition
tènnere istima, amore, arrespetu, ammiru po ccn., bòllere bene, giare importu; fàere contu de unu valore, de cantu balet una cosa
Synonyms e antonyms
amai,
calculai,
cunciberare
| ctr.
odiai,
tirriai
Sentences
ti amat ca tue l'as difesu e l'istimas ◊ si istimais isceti a cussus chi si torrant istima, ita méritu teneis? (Ev)◊ t'istimaiant a sana, ma como chi ses morta raramente una borta ndhe faedhant sentza dolu e pena (A.Casula)◊ semprecandho mi est pretzisu, Columba, de t'istimare! ◊ dh'istimant comente a una fígia
2.
in préigas, in versos e in prosas s'Ísula sua l'at sempre istimada sa piús cara de totu sas cosas ◊ de innòi depeus bogai chi nosàterus si depeus istimai po is prus úmilis creaturas
Etymon
ctl.
estimar
Translations
French
aimer
English
to love,
to esteem
Spanish
amar,
estimar
Italian
amare,
stimare
German
lieben,
schätzen.
iltimassiòne , nf: istimascione,
istimassione,
istimatzione,
stimatzioni Definition
sentidu de amore chi si tenet a unu o a una
Synonyms e antonyms
amore,
istima
| ctr.
menisprésiu,
ódia
Sentences
de istimatzione su coro mi as pienu dae candho ti apo bidu! ◊ in segretu mi nara s'istimascione chi mi as! ◊ sos chi cheres tue a cojuvare no ti tenent istimatzione ◊ nemos li negat s'istimatzione, a isse ◊ no zelo de preguntare, bella mea, si ses sana… s'istimassione nostra imbidiada nos l'ant!
Etymon
srd.
Translations
French
estime,
affection
English
esteem,
love
Spanish
afecto (m),
cariño (m),
estimación
Italian
stima,
affètto,
affezióne
German
Wertschätzung,
Liebe,
Zuneigung.
inamoràdu , pps, agt, nm: innamoradu Definition
de inamorare; chi o chie istimat meda a una, indiosau de ccn. o fintzes de calecuna cosa; s'ómine ammorandho chi at giau su foedhu de bòllere a una a pobidha / èssere i. fatu = inamoradu forte, meda
Synonyms e antonyms
ammoradore,
fidantzadu,
isposu
/
cdh. innamuratu
/
amorosu
2.
e deo fatu a issa innamoradu che perdia caltzones e sentidu
Translations
French
amoureux
English
fell in love
Spanish
enamorado
Italian
innamorato
German
verliebt,
Verliebte.
inamorài , vrb: inamorare,
innamorai,
innamorare Definition
pònnere amore, istima forte a unu, a una, a calecuna cosa
Synonyms e antonyms
abbaradhare,
abbelare,
ammorare,
fastigiai,
imbelare,
indeosare,
ingeniai
| ctr.
disamorare
Sentences
est innamorendhe cun àter'una fémina ◊ si ndh'est innamorada a s'ojada chi li at dadu ◊ ohi, si fui bajanu ti mi dia innamorare!
Translations
French
tomber amoureux
English
to fall in love
Spanish
enamorarse
Italian
innamorarsi
German
sich verlieben.
inamoraméntu , nm Definition
su s'inamorare
Synonyms e antonyms
indiosada,
indiosamentu
Translations
French
action de tomber amoureux
English
falling in love
Spanish
enamoramiento
Italian
innamoraménto
German
Sichverlieben.
mòre , nm, nf: amore,
mòri 1 Definition
sentidu bonu de istima, su bòllere bene
Synonyms e antonyms
afetu,
apegu,
istima
/
mota
/
sua 1
/
càusa,
neche
| ctr.
ódia,
tírria
Idioms
csn:
pònnere more, leare more a unu = ghetai istima; èssere o bènnere in more (nau de animali fémina, ma fintzas de is féminas) = èssiri subau; èssere in more sua (nadu de carchi cosa suzeta a cambiare, es. àrbure) = èssere in sa muta bona, zusta, fàghere su cambiamentu bene; po mòri de… (nr. "pommòri")= pro amore a… (ma fintzas "pro neghe, curpa de…, pro méritu de…"); po mòri ca = mancari…, cun totu chi…; po more mia, tua, sua, nostra, vostra, issoro = pro me, pro te, cherindhe bene a mie, a tie, e gai
Sentences
pro mor'e Deu, dàdemi unu cantu de pane! ◊ chin milli mores ti saludo! ◊ como sunt sas àteras istellas pro more tua zughendhe su lutu ◊ po mòri mia babbu e mama no certant mai ◊ onzi cosa Isse at fatu pro more nostra (G.Marras)
2.
cussa est cane in more, cun totu cussos canes mascros ifatu! ◊ sas berbeghes benint in more tra làmpadas e tríulas
3.
po mòri de si segai is funis de ananti si ndi est andau su carru a segus ◊ po mòri de su dotori mi est morta sa pipia ◊ pro more chi bi aiat impodha meda sos curridores chi beniant a bidha fint pagos ◊ frades tuos sunt líbberos po mores mias!
4.
po mòri ca ses istudiau gei ndi cumprendis calincuna cosa!…
5.
est sole forte, ma inoghe in s'umbra, s'intúnigu est assutendhe in more sua ◊ s'innestat candho sa linna est in more
Etymon
srd.
Translations
French
amour
English
love
Spanish
amor
Italian
amóre
German
Liebe.