alluscadúra , nf Definitzione
su alluscare, su èssere alluscaos, su àere unu disígiu sessuale allutu, budhindho
Sinònimos e contràrios
alluscamentu
Frases
sa carotada a carrasecare, sos ballos sunt sas firmadas prus marcadas de s'alluscadura chi si los at pinnicaos ambos
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
excitation sexuelle,
passion
Ingresu
love passion
Ispagnolu
pasión amorosa
Italianu
passióne amorósa
Tedescu
leidenschaftliche Liebe.
amài , vrb: amare Definitzione
betare o tènnere istima, bòllere bene
Sinònimos e contràrios
iltimare
| ctr.
odiai
Ètimu
itl
Tradutziones
Frantzesu
aimer
Ingresu
to love
Ispagnolu
amar,
querer
Italianu
amare
Tedescu
lieben.
amantía , nf Ètimu
itl.
amanza
Tradutziones
Frantzesu
passion
Ingresu
love passion
Ispagnolu
pasión amorosa
Italianu
passióne amorósa
Tedescu
leidenschaftliche Liebe.
ammoradòre , agt, nm: amoradore Definitzione
chi o chie est ammorandho
Sinònimos e contràrios
ammoradu,
ammorajolu
Frases
duos ammoradores giuchent caras de sole e miradas límpias
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
amoureux
Ingresu
in love
Ispagnolu
enamorado
Italianu
innamorato
Tedescu
verliebt,
Verliebte.
amòre , nm, nf: amori,
more Definitzione
sentidu e gosu de comunione e bonu fàere de istima e arrespetu, su bòllere bene
Sinònimos e contràrios
afetu,
apegu,
istima
/
ammoronzu
| ctr.
ódiu,
tírria
Maneras de nàrrere
csn:
fàghere una cosa, leare a unu amore amore = cun delicadesa; pònnere a. a unu = ghetai istima; àere amore a ccn. = istimare a ccn.; fai s'amori = fastigiai, ammorare; amori de ogus = sentidu ebbia, itl. amóre platònico; a. de tocamentu = amore 'rassu'; andai in amori (nadu de sos animales) = èssere suados, àere gana de su mascru; èssiri in amori (nadu de laores) = sicau, cannemebi, in sa muta zusta pro ndhe lu messare
Frases
como ti apo avisadu chi no ti tenzo amore pro ca tenzo in su coro àtera rosa (P.Mereu)◊ su coro màrghinas de chie, Nina, at postu amore a tie! (F.Sechi)◊ sas amores seguras sunt raras ◊ lu fato pro amore tua ◊ s'amori cosa miu est solu unu disígiu ◊ s'amore noa lassat sa betza
2.
est abbassiada in s'onore pustis de tantos annos de amore
3.
su trigu est in amori ◊ canno sa pasta est in amore, fachenne su pane, tanno sa fémina incomintzat s'aparitzu
Sambenados e Provèrbios
prb:
si cheres chi s'amore si muntenzat cheret chi unu piatu andhet e unu benzat
Ètimu
ltn.
amore(m)
Tradutziones
Frantzesu
amour
Ingresu
love
Ispagnolu
amor,
cariño
Italianu
amóre
Tedescu
Liebe.
codhài , vrb: codhare Definitzione
intrare apare sa natura de s'ómine cun cussa de sa fémina
Sinònimos e contràrios
cadhicare,
fútere,
futire,
zúchere
/
ingannai
Terminologia iscientìfica
ssl
Ètimu
ltn.
*collare
Tradutziones
Frantzesu
faire l'amour,
coucher
Ingresu
to make love
Ispagnolu
follar,
hacer el amor
Italianu
far l'amóre,
aver rappòrti sessuali
Tedescu
mit jdm. schlafen.
diósu , agt, nm Definitzione
chi est bellu, galanu meda, agiummai unu deus / su diosu, sa diosa = s'ammorau, s'ammorada
Sinònimos e contràrios
ammoradu
/
divinu,
divu
Frases
frisca e diosa che unu fiore ti disizo e bido inue ses
Tradutziones
Frantzesu
amoureux
Ingresu
in love (with s.o.),
lover
Ispagnolu
enamorado
Italianu
innamorato
Tedescu
Liebhaber
disamorài, disamoràre , vrb Definitzione
pèrdere s'amore, s'istima po ccn. o calecuna cosa
Sinònimos e contràrios
disapegai
Tradutziones
Frantzesu
se détacher,
se désaffectionner
Ingresu
to love no more
Ispagnolu
desapegarse
Italianu
disamorarsi
Tedescu
die Liebe verlieren.
fiamòre , nm: framori Definitzione
sentidu delicau e forte de istima; genia de arrancu o de abbentada de fragu chi essit a calecuna cosa
Sinònimos e contràrios
amore,
ardúriu
/
fiadu 1
Maneras de nàrrere
csn:
èssere in fiamores = èssere indiosau; bènnere in fiamore = bènnere in more, nadu de animales
Frases
sos fiamores de sa pitzinnia
2.
su fiore isparghet su fiamore sou totu a inghíriu ◊ at próidu e dae sa terra paret chi pighet un'agru fiamore, fiagu de tempus chi andhat sempre ◊ cun fiamore a boghe manna isclamo: Segnore, ti pedo amore pro custu mundhu! (G.Porcheddu)
3.
sas sues pro bènnere in fiamore no istant abbaidendhe sas istajones
4.
dh'apu nau, dèu, ca cussa portat calincunu framori mau, su s'intendi mali!
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
amour
Ingresu
falling in love
Ispagnolu
enamoramiento
Italianu
innamoraménto
Tedescu
Sichverlieben.
iltimàre , vrb: istimai,
istimare,
stimai Definitzione
tènnere istima, amore, arrespetu, ammiru po ccn., bòllere bene, giare importu; fàere contu de unu valore, de cantu balet una cosa
Sinònimos e contràrios
amai,
calculai,
cunciberare
| ctr.
odiai,
tirriai
Frases
ti amat ca tue l'as difesu e l'istimas ◊ si istimais isceti a cussus chi si torrant istima, ita méritu teneis? (Ev)◊ t'istimaiant a sana, ma como chi ses morta raramente una borta ndhe faedhant sentza dolu e pena (A.Casula)◊ semprecandho mi est pretzisu, Columba, de t'istimare! ◊ dh'istimant comente a una fígia
2.
in préigas, in versos e in prosas s'Ísula sua l'at sempre istimada sa piús cara de totu sas cosas ◊ de innòi depeus bogai chi nosàterus si depeus istimai po is prus úmilis creaturas
Ètimu
ctl.
estimar
Tradutziones
Frantzesu
aimer
Ingresu
to love,
to esteem
Ispagnolu
amar,
estimar
Italianu
amare,
stimare
Tedescu
lieben,
schätzen.
iltimassiòne , nf: istimascione,
istimassione,
istimatzione,
stimatzioni Definitzione
sentidu de amore chi si tenet a unu o a una
Sinònimos e contràrios
amore,
istima
| ctr.
menisprésiu,
ódia
Frases
de istimatzione su coro mi as pienu dae candho ti apo bidu! ◊ in segretu mi nara s'istimascione chi mi as! ◊ sos chi cheres tue a cojuvare no ti tenent istimatzione ◊ nemos li negat s'istimatzione, a isse ◊ no zelo de preguntare, bella mea, si ses sana… s'istimassione nostra imbidiada nos l'ant!
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
estime,
affection
Ingresu
esteem,
love
Ispagnolu
afecto (m),
cariño (m),
estimación
Italianu
stima,
affètto,
affezióne
Tedescu
Wertschätzung,
Liebe,
Zuneigung.
inamoràdu , pps, agt, nm: innamoradu Definitzione
de inamorare; chi o chie istimat meda a una, indiosau de ccn. o fintzes de calecuna cosa; s'ómine ammorandho chi at giau su foedhu de bòllere a una a pobidha / èssere i. fatu = inamoradu forte, meda
Sinònimos e contràrios
ammoradore,
fidantzadu,
isposu
/
cdh. innamuratu
/
amorosu
2.
e deo fatu a issa innamoradu che perdia caltzones e sentidu
Tradutziones
Frantzesu
amoureux
Ingresu
fell in love
Ispagnolu
enamorado
Italianu
innamorato
Tedescu
verliebt,
Verliebte.
inamorài , vrb: inamorare,
innamorai,
innamorare Definitzione
pònnere amore, istima forte a unu, a una, a calecuna cosa
Sinònimos e contràrios
abbaradhare,
abbelare,
ammorare,
fastigiai,
imbelare,
indeosare,
ingeniai
| ctr.
disamorare
Frases
est innamorendhe cun àter'una fémina ◊ si ndh'est innamorada a s'ojada chi li at dadu ◊ ohi, si fui bajanu ti mi dia innamorare!
Tradutziones
Frantzesu
tomber amoureux
Ingresu
to fall in love
Ispagnolu
enamorarse
Italianu
innamorarsi
Tedescu
sich verlieben.
inamoraméntu , nm Definitzione
su s'inamorare
Sinònimos e contràrios
indiosada,
indiosamentu
Tradutziones
Frantzesu
action de tomber amoureux
Ingresu
falling in love
Ispagnolu
enamoramiento
Italianu
innamoraménto
Tedescu
Sichverlieben.
mòre , nm, nf: amore,
mòri 1 Definitzione
sentidu bonu de istima, su bòllere bene
Sinònimos e contràrios
afetu,
apegu,
istima
/
mota
/
sua 1
/
càusa,
neche
| ctr.
ódia,
tírria
Maneras de nàrrere
csn:
pònnere more, leare more a unu = ghetai istima; èssere o bènnere in more (nau de animali fémina, ma fintzas de is féminas) = èssiri subau; èssere in more sua (nadu de carchi cosa suzeta a cambiare, es. àrbure) = èssere in sa muta bona, zusta, fàghere su cambiamentu bene; po mòri de… (nr. "pommòri")= pro amore a… (ma fintzas "pro neghe, curpa de…, pro méritu de…"); po mòri ca = mancari…, cun totu chi…; po more mia, tua, sua, nostra, vostra, issoro = pro me, pro te, cherindhe bene a mie, a tie, e gai
Frases
pro mor'e Deu, dàdemi unu cantu de pane! ◊ chin milli mores ti saludo! ◊ como sunt sas àteras istellas pro more tua zughendhe su lutu ◊ po mòri mia babbu e mama no certant mai ◊ onzi cosa Isse at fatu pro more nostra (G.Marras)
2.
cussa est cane in more, cun totu cussos canes mascros ifatu! ◊ sas berbeghes benint in more tra làmpadas e tríulas
3.
po mòri de si segai is funis de ananti si ndi est andau su carru a segus ◊ po mòri de su dotori mi est morta sa pipia ◊ pro more chi bi aiat impodha meda sos curridores chi beniant a bidha fint pagos ◊ frades tuos sunt líbberos po mores mias!
4.
po mòri ca ses istudiau gei ndi cumprendis calincuna cosa!…
5.
est sole forte, ma inoghe in s'umbra, s'intúnigu est assutendhe in more sua ◊ s'innestat candho sa linna est in more
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
amour
Ingresu
love
Ispagnolu
amor
Italianu
amóre
Tedescu
Liebe.