abbambacàre, abbambagàre , vrb Definition ammodhigare suspindho s'abba comente faet su bambaghe, isciúndhere; menguare, miminare sa fortza de ccn. cosa Synonyms e antonyms abbambicare, ammaltitzare, ifúndhere, impapare / abbacai, ammarchidare, ammellare, assuermai Sentences ant abbambagadu su terrinu de sàmbene, comente los at ischitzados unu càmiu ◊ sa vida nostra tribbulada est abbambagada de làgrimas ◊ cussos vistires fint sortos che papiru abbambacatu 2. in chirca de abbambagare su pópulu, Pilatu sighit faedhendhe de su bene chi Gesús lis at fatu ◊ abbambaga su fogu de sa sicura e chi ses babbu pensa carchi iscuta! ◊ no si lis abbambacaiat su coro chin cussos arrejonos Etymon srd. Translations French imbiber, imprégner, tremper English to soak, to impregnate Spanish impregnar, embeber, mojar Italian imbévere, impregnare German durchtränken.

abbumbài, abbumbàre, abbumbàri , vrb: bumbare Definition fàere una bumba, cricare abbumbu, cosa a bufare, bufare, nau mescamente cun is pipios; suspire, prènnere, ufrare, nau siat de sa pasta cun su frammentu pesandho, e siat de is titas chi cumènciant a si prènnere de late o de àteru chi si ufrat: si narat fintzes in su sensu de betare cosa (es. abba, meighina) a meda, a tropu; ingrassare Synonyms e antonyms acirrai, assumire, bufae, imbreacare, imbumbare, inciumire, inciummare, ingullire, trincai / preni, ufiare / ingrassai 2. su perdingianu frissu si abbumbat de ollu ◊ sa terra est abbumbada de abba, cun custa sumana chi at fatu sempre proindhe ◊ za si n'at abbumbadu de profumu, cussa!… 3. cussa picioca est cumentzendi a abbumbai de petus ◊ cun sa basca su casu si est totu abbumbau Etymon srd. Translations French imbiber, tuméfier English to soak, to tumefy Spanish beber, hincharse Italian imbévere, intumidire German tränken, schwellen.

aciupàe, aciupài, aciupàre , vrb: atzupare 1 Definition ciupire, suspire o frobbire abba o cosas deasi cun istràciu, paperi, o coment'e a surbidura; su che intrare de unu lícuidu a pagu a pagu in calecuna cosa asciuta o chi si podet ufrare de abba o cosas deasi; imparare a mente, su ndhe bodhire cun sa mente su chi si liget o s'intendhet Synonyms e antonyms aciupiri, assupare 1, assuspiri, imbibbiri, impapare, inciupai, sultzire, sulviare, surbare 1, surbiri, suspiare / bodhiri, imparai Sentences dhui iat pani cun butiru e cafè cun lati de aciupai ◊ aciupa s'àcua chi ti nc'est arruta a terra! ◊ su chírciu de sa mesina, candho arrivat a atzupare, tet èssere saboridu…◊ at budhiu is ossus e papau pani aciupau 2. sa cantzoni chi at cantau cussa piciocona ndi dh'apu aciupada sa primu borta chi dh'apu inténdia Etymon spn. chupar Translations French imbiber, absorber English to absorb, to soak Spanish embeber, absorber Italian imbévere, inzuppare, assorbire German einweichen, aufnehmen.

ammaltitzàre , vrb rfl: ammaltutzare, ammartitzare Definition fàere a unu martitzu, a papinu, tropu modhe, nau de pane, biscotos e cosas deasi candho suspint abba, late o binu a tropu; fàere essire in matéria una fruschedha ponendhodhi impacos / a. una bua, una fruschedha = pònnere impacu a manera chi essat martzida bene, si crebet de ndh'essire sa malesa Synonyms e antonyms abbambagare, abbungiare, aciupae, imbibbiri, irmedhecae, spuentai, suspiri Sentences su pane si est ammartitzadu ca l'as ifustu a tropu ◊ sa minestra si la sighis a lassare si che ammartitzat ◊ sos iscarpones si ammaltutzeint, no tratenzeint s'abba e mi fateint ilfúndhere sos peuncos Etymon srd. Translations French ramollir, tremper avec excès English to soften, to soak excessively Spanish empapar, remojar Italian rammollire, inzuppare eccessivaménte, macerare German aufweichen.

ammòdhe , avb Definition istare o pònnere a. = pònniri in s'àcua, aciuvau me in s'àcua (o fintzes àteru, in lícuidu chi faet essire modhe sa cosa o fintzes solu po dha mantènnere sèmpere isciusta, po ciupire) Synonyms e antonyms afufu / cdh. ammodhu Etymon srd. Translations French rester plongé dans un liquide, (faire tremper du linge, des aliments…) English soak (to) Spanish aen remojo Italian in immersióne German in Wasser.

ammodhiàe, ammodhiài , vrb: ammodhiari, ammodhicare, ammodhigare Definition essire o fàere essire modhe una cosa, fàere pèrdere sa duresa, fàere pèrdere fortza, fàere sentire làstima, piedade, amore; betare a mesu de s'abba, pònnere in abba meda, o àteru deasi, isciúndhere meda; suíghere meda sa pasta po essire su pane bene pesau; allentare, lassare andhare una cosa chi si portat tirandho o tirada Synonyms e antonyms abblandai, ammarchidare, ammasedae, arremodhai / atiernare / abbutzare 1, aciufae, afoxai, impigliai, impogiare, infoxai / apungiai / alfusciai, ammollai, rèndhere 1 | ctr. indurae, intostai, intostoinare / bocare Idioms csn: ammodhigàresi de su risu = abbadherigàresi de su ríere a meda, no si rèzere de su risu; ammodhigàresi de su dolore = dimajai; ammodhiai is dentis = acorriare; ammodhiai su coru = tènnere dolu, fàghere proare dolu, impudu e gai; ammodhigare a mata (o fintzas solu "ammodhigare" faedhendhe de su andhare de su corpus) = fàghere su ledàmine modhe, fintzas a iscurrentza Sentences su zuncu sicu si ammódhigat in s'abba ◊ cheret chi sas abbas ammódhighent sa terra pro l'arare ◊ su corru s'iscaldit in sa furrera pro l'ammodhigare ◊ cussa cosa de cantu est sica mancu coghindhe bi ammódhigat! 2. si ammodhicabat ca no resessiat a isòrbere su tropeju ◊ su predicadori a boxi manna su coru ammódhiat de su pecadori (S.A.Spano)◊ seu totu ammodhiau a cambas ca seu timendi ◊ po ti donai vantu, ammodhiadha s'ischina! ◊ trinta meses pretzisos de presone mi l'at fatu su coro ammodhigare!…(B.Falconi)◊ sa timoria de mòrrere no li at ammodhicau sa malesa ◊ sa pruna crua ammódhiat is dentis ◊ cudhe pariat un'amoratu e a issas si lis fit amodhicanne su sentitu ◊ si no mànigo mi ammódhigo dae su fàmine! 3. che at ammodhigadu s'anca in su ludu ◊ ammodhigachela, sa robba, pro che li andhare sa muga samunendhe! 4. fiant cun cudha manta a chini tiràt e a chini ammodhiàt, ariseu! Etymon ltn. ad mollicare Translations French assouplir, amollir, détremper, submerger English to soften, to put to soak, to submerge Spanish ablandar, enternecer, remojar Italian ammorbidire, intenerire, immèrgere, sommèrgere German erweichen, besänftigen, tauchen, unter Wasser setzen.

assabbàre , vrb: assuabbare Definition assaubbai, pònnere in abba, isciúndhere, impastare cun abba, aciunghendho abba, allagare de abba, inciupire abba Synonyms e antonyms ammorgodhare, assatzaulari, imbibbiri / apantamare Sentences sa pedhitza si sàmunat cun d-un'istratzitu assuabbadu in murza ◊ sa farina si assuabbat pro l'impastare Etymon srd. Translations French imbiber, tremper English to soak Spanish empapar, mojar Italian intrìdere German einrühren.

assupàre 1 , vrb Definition segare su pane po fàere a supa, a orrughedhos, fàere a supa / a. sos ossos a ccn. = surrai fintzas, agiummai, a arrogai is ossus Synonyms e antonyms aciupae, imbibbiri, inciupai / assurrare, insupare Sentences sa bandhela l'ant assupada de sàmbene 2. lis dio àere assupadu sos ossos fintzas a sos meudhos! Etymon srd. Translations French tremper English to soak Spanish ensopar Italian inzuppare German einweichen.

inciumíre , vrb: inciummire Synonyms e antonyms abbumbare, aciumai, inciummare, trincai, tzumire Sentences si atelat sa cariadura de sa símula annanghendhe ozu porchinu in cantidade pro chi ndh'inciumat fintzas a violare ◊ inciumit su mucarolu in s'abba pro infúndhere sa meragna a su cumpanzu Translations French imbiber English to soak Spanish embeber Italian imbévere German tränken.

inciupài, inciupàre , vrb Definition fàere una cosa (abba, late o àteru deasi) coment'e a suspidura, comente podet fàere un'istràciu, un'ispòngia o àteru Synonyms e antonyms aciupae, assuspiri, impapare, imbibbiri, sultzire, sulviare, surbare 1, surbiri, suspiare Sentences deris tota sa note at sighidu a rúere selena una mudhina e sa terra si ndh'est inciupada in dogni vena ◊ no arresistis a sa fortza manna de is montis chi ti s'inciupant coment'e una proja Etymon spn. chupar Translations French imbiber, absorber, tremper English to soak Spanish embeber, empapar Italian imbévere, assorbire, inzuppare German tränken.

suspíre, suspíri , vrb: assuspiri, ciuspire Definition tirare sa cosa aintru a suciadura che a s'ària, a súlidu (e segundhu sa fortza podet èssere fintzes cosa sólida, grae), o fintzes comente faet s'orrobba asciuta, o su paperi, cun s'abba, o fintzes s'istentina cun is alimentos (unu lícuidu podet passare unu pígiu de materiale sólidu); fintzes consumare, fàere a consumidura, ispaciare / s. sos segretos = bodhire is segretos, cricare de ischire is segretos angenos Synonyms e antonyms aciupae, assumire, imbibbiri, inciupai, sultzire, sulviare, surbare 1, surbiri, suspiare, sutzare Sentences chin s'istratzu nche at suspiu una pischina de abba ◊ dae tzíchera de oro isse che suspit su licore avelenadu…◊ su disonestu si che suspit su suore anzenu ◊ cust'orrobba servit pro si suspire sas manos ◊ su basolu postu a modhe si che at suspidu totu s'abba ◊ is cogas nci suspiant su sànguini a is pipiedhus ◊ s'autospurgo che collit sa cosa a suspidura cun d-una pompa 2. cussu pudidore no si podet suspire: segat s'àlidu! ◊ sa giminera nci suspiat sa pampa 3. sa passioni ti nci suspit Translations French absorber, imbiber English to absorb, to soak Spanish absorber, embeber Italian imbévere, assorbire, risucchiare German durchtränken, aufsaugen, verschlingen.

«« Search again