Abbreviations Legenda | Symbols Legend

aciviméntu , nm: atzivimentu Definition su atzivire, sa resa, sa fortza de cundhire chi tenet una cosa chi, fintzes si est paga, bastat po meda; totu is trastos de una domo, mescamente cussos de s'isposa e fintzes is prendhas Synonyms e antonyms atzivu 2. cussa fiat s'arrobba po s'acivimentu de is giòvanas isposas Etymon srd. Translations French efficacité, haut rendement English efficacy, strong return Spanish alto rendimiento, eficacia Italian fòrte résa, fòrte rendiménto, efficàcia German sehr gute Leistung, Wirksamkeit.

apéliu , nm: apíliu, apílliu Definition disígiu mannu, coment'e candho unu dha pedit, sa cosa / pigare apílliu de…= benni su disígiu, sa gana de… Synonyms e antonyms desizu, ispédhiu Sentences mi ndh'at pigadu apílliu e comporada mi l'apo, sa cariasa ◊ e adhias, no ndhe li pigat apílliu a fàghere carchi faina?! ◊ nono, gai, chi ti at pigadu apílliu a lèzere, cantu chi ses zoghendhe! Etymon itl. appiglio Translations French désir ardent English strong desire Spanish ansia, anhelo Italian fòrte desidèrio German Begier.

apiliàre , vrb rfl: apilliare Definition bènnere su disígiu, pigare a disígiu, disigiare forte, pedire ccn. cosa (o fintzes gente, agiudu) chi s'iat a bòllere; fintzes atacare, andhare o cúrrere aifatu po cracare Synonyms e antonyms apeliai Sentences si est apilliadu a li dare cosa ◊ sos fizos si sunt apiliados a sa mama ◊ sa ulturina si est apiliada a su mortorzu ◊ ite balet cust'umanu apiliare sentza ischire pro pòdere isperare si avreschet un'àteru manzanu? (G.A.Salis)◊ a sos carvonajos si apillieit a li dare su carvone ◊ so apilliadu a erba ◊ ti ses apilliadu a una castigada: no agataias una fémina menzus?! 2. donzi borta chi bogo a pizu carchi faina paret chi si mi apíliet su malejanu ◊ si li sunt apilliados sos canes che dimónios Etymon itl. appigliare Translations French désirer ardemment English to have a strong wish, to ask insistently Spanish anhelar, pedir con insistencia Italian avére fòrte desidèrio, chièdere con insistènza German wünschen, eindringlich bitten.

aragòne , nm Definition bentighedhu forte; fintzes fortza, coràgiu, abbrítiu / ómine de a. = porosu, corazosu, chi s'ischit difèndhere Synonyms e antonyms araghe Etymon srd. Translations French brise forte English strong breeze Spanish brisa fuerte Italian brézza fòrte German Wind.

arrealía , nf: arrialia, realia Definition a realia: su èssere contràriu, su dha tènnere contr'a calecuna cosa o cun ccn. Synonyms e antonyms aburia / prima / disamistade, inimigànscia 2. de cudhu poveritu n’aia prus làstima chi non arrealia Etymon itl. rivale Translations French contrariété English strong dislike, peevishness Spanish desavenencia Italian contrarietà, inimicìzia, corrùccio German Widerstreit, Feindschaft, Ärger.

asciústru , nm: assultu, assustru, assustu Definition assíchidu mannu / dare a unu s'abba de s'assustru = dare abba a bufare a chie at collidu assustru, ca li faghet bene Synonyms e antonyms acíchidu, assústidu, timoria Sentences vos at a uchídere s’asciustru! ◊ at collidu asciustru: pórrili una tassa de abba!◊ si a denote biet cuss'irmustru calicunu de coro pacu forte, massestat, ndhe morit de s'assustru! (G.A.Solinas)◊ ti pesso currendhe a fuidura cun s'assustu de rúere ◊ a sa pitzinna li ant fatu mandhicare carchi cosa pro si torraret dae s'assustu Etymon srd. Translations French grande frayeur English strong fright Spanish susto Italian fòrte spavènto German großer Schreck.

badhidòni , nm, nf: badhirone, badhironi, badidone Definition istrégiu de linna, o de ortigu, po múrghere o carrare àghina, mannitu; si narat prus che àteru in cobertantza po oriolu, pentzamentu po calecuna cosa chi si timet, moida ifadosa chi leat a conca / fàghere sa conca a b. = che moju, a brou, prena de moida ifadosa Synonyms e antonyms mannirone, odhidone / ammuntu 1, arriolu, pedine / abbolotu, trambullu Sentences faci de cuadhu de canna, conca de badhironi! ◊ in su crucuzone bi at una badhirone prena de barragàglia 2. odheu, za lu zughet su badhirone in conca tenindhe unu fizu in perígulos de mòrrere! ◊ su televisori si fait sa conca a badhironi (G.Carta)◊ che li sunt pigados sos badhirones a cúcuru ◊ fut totu unu murigu, una cumboja, unu badhironi, un'inferru truessau de tiàulus ◊ sos sonos chi apo intesu in cussa sala mi ant fatu sa conca a badidone (F.Arca) Scientific Terminology stz Etymon ltn. batillum, vatillum Translations French baquet, comporte English bin, strong worry Spanish colodra Italian bigóncia, tinòzza, fig. fòrte preoccupazióne German Bottich, Sorge.

casigiólu , nm: casizolu Definition genia de forma de casu piticu (agiummai solu de late bàchinu) chi si faet a bisura de pira trebballandho su casu friscu aintru de s'abba budhia: dhi faent unu nasedhu (o tenàgiu, conca), su tzugu, inue faet a dhi pònnere un'acapióngiu a dh'apicare (e po cussu a logos dhi narant tavedha)/ unu c. = unu pischedhu de casizolu Synonyms e antonyms gruguzone, gurgugiolu, panada 3, perita, piredha / cdh. caxola Sentences issus papànt arrescotu, cagiadu e casigiolu ◊ còmpora duos casizolos ca no che ndhe amus!◊ casigiolu e casu furriadu, su casu béciu cun su casu nou, totu cositas de bonu sabore! Scientific Terminology csu Etymon srd. Translations French "caciocavallo" (fromage de d'Italie du Sud à forme allongée) English strong cheese from southern italy Spanish "caciocavallo", un tipo de queso Italian caciocavallo German geräucherter Hartkäse.

crébidu , nm Definition dispraxere mannu, de ndh'èssere crepandho Synonyms e antonyms cherpu, crebacoro Etymon srd. Translations French véritable dégoût English strong dislike Spanish disgusto fuerte Italian fòrte disgusto German Ekel.

fòlte , agt, nm: forte, forti, froti Definition chi o chie giughet fortza, fortzas, chi aguantat isfortzu, pesu, o podet meda, chi est de agguantu o no si lassat dominare o trebballare, chi tenet coràgiu; segundhu de ite si narat, chi giughet àrculu meda; calecunu fàbbricu chi depet serbire de fortilesa, de difesa prus che àteru militare Synonyms e antonyms poderosu, potentivu | ctr. débbile, fridu, lenu Idioms csn: fatu in forte = a manera chi aguantit meda; avb. a forte = cun fortza meda (ctr. abbellu); forte che brunzu, che ferru, che bòi = meda Sentences is piciochedhos furint giogandho a cuadhos fortes ◊ bi cheret cosa forte pro agguantare pesu meda ◊ ghetat un'istichida de pei aici forti chi nd'iat a èssiri iscanciofau s'aposentu ◊ pariat folte, ma a baranta ses annos si ch'est moltu ◊ tocat a èssi prus fortis de sa tentatzioni ◊ lampu a forte: a solu si poniat a codhu su cuintale! 2. cust'abbardente est forte 3. in Sant'Antiogu bi est su Forti, zenia de castedhu a muros artos 4. issa fit costoida apalas, baltziesit una manu, bi la ponzesit in codhos e ispinghesit a folte ◊ dh'at atripau a forti Surnames and Proverbs smb: Forte, Forti Etymon ltn. fortis Translations French fort, fervent English strong, fervent Spanish fuerte Italian fòrte, fèrvido German stark, kräftig, Starke.

gelài 1, gelàre , vrb: zelare Definition àere, pònnere o sentire gelu, regelu contras a unu o calecuna cosa / g. male a unu = no piàghere; pro chi eo male ti gele = mancari no ti piaga Sentences fustei puru est istróllica, no s'iscít a chini istimat e a chini gelat: cussas puru funt fillas! ◊ "m'istimat, mi gelat" funt is fuedhus chi narant ispollendi unu frori po biri comenti arresurtat… Etymon itl. gelare Translations French avoir de l'aversion contre qqn., antipathie English to feel a strong dislike Spanish sentir antipatía Italian sentire avversióne, antipatìa, detestare German gefroren, eisig, Eis.

potentívu , agt Definition forte meda, nau mescamente de cosas po su sabore o s'efetu chi faent papandhodhas (es. aghedu, velenu e àteru) Synonyms e antonyms folte, potentosu / profetosu Translations French fort, piquant English strong, efficacious Spanish eficaz, fuerte Italian efficace, fòrte German wirksam, stark.

«« Search again