aggrustàre, aggrustiàre , vrb Definition
pònnere o fàere a grústiu, fàere unu grústiu, una chedha, nau prus che àteru de pegos
Synonyms e antonyms
abbamare,
acedhae,
achedhonare,
aggamai,
amedhare,
ingamai
| ctr.
irgrustiare,
istagiai
Etymon
srd.
Translations
French
rassembler,
saisir
English
to put in a herd,
to arrange in groups
Spanish
agrupar,
reunir en rebaño
Italian
aggruppare,
abbrancare
German
gruppieren,
zur Herde zusamentreiben.
bàma , nf: Definition
brebès a chedha manna totu a unu, is brebès de unu pastore leadas totus impare
Synonyms e antonyms
arbutzu,
arede,
cedha,
creze,
gama*,
grústiu,
majone,
retile,
retolu,
robba 1,
tàgiu
Sentences
cussu pastore tenet bama manna, de nessi treghentas berbeghes ◊ in binza bi sunt sos cunillos a bama faghindhe dannu
Scientific Terminology
pst
Translations
French
troupeau
English
flock
Spanish
rebaño
Italian
grégge
German
Herde.
cèdha , nf: chedha Definition
una tropa no tanti manna de pegos, unu tanti, nau pruschetotu de porcos, bacas e crabas e, a disprétziu, de gente puru; nau de laores, fundhu, una farranchedha de cosa semenada / min. cedhita = chedha minore, muntonedhu / cedha de mallorus, de brebeis, de procus, de canis, de anzones, de àinos, de crabas
Synonyms e antonyms
arbutzu,
arede,
cedhone,
creze,
grústiu,
majone,
masonada,
retile,
retolu,
tròpara
/
assorte,
ereu,
fiotu,
issorta,
pasa,
sinnissoni,
tropedhu,
truma
/
fundhu
Idioms
csn:
mandhigare una bona chedha = papai a satzu; una chedhita de lana = unu muntonedhu de lana; una chedha de fae, de trigu = unu fundhu
Sentences
s'at paradu una chedhita de crabas ◊ bi fint sos silvones a chedhas
2.
a su disaogu curreis a cedha! ◊ ahi, chedha de àinos domados, totu in su tricolore imboligados! ◊ pastoris ricus tontus ndi agatas una cedha (L.Matta)
Surnames and Proverbs
prb:
in sa cèdha no mancat sa tzopa
Etymon
ltn.
cella
Translations
French
troupeau
English
herd
Spanish
rebaño (m),
manada
Italian
branco
German
Herde.
gamàda , nf Definition
unu tanti de animales, medas, bólidu de pigiones, fintzes cambarada de gente
Synonyms e antonyms
cedha,
fiotu,
gama,
truma
Sentences
una gamada de porcus, de pillonis
Scientific Terminology
pst
Etymon
srd.
Translations
French
troupeau,
volée
English
herd,
flock
Spanish
rebaño,
manada,
bandada
Italian
branco,
stórmo
German
Herde,
Schwarm.
grústiu, grústu , nm Definition
unos cantu, nau de gente e pruschetotu de animales (podent èssere medas puru)/ min. grustiolu, grustixedhu
Synonyms e antonyms
arbutzu,
arede,
cedha,
frústiu,
grúspiu 2,
majone,
retile,
retolu,
rucru,
rustu,
tàgiu
/
assorte,
fiotu,
issorta,
pasa,
sinnissoni,
tropedhu,
truma,
zumenta
Sentences
fia teracu ma a sos vinti annos mi ndh'essei e mi ponei abbandha cun unu grustu de chentu porcos ◊ sas crapas si contant a grústios, comente essint dae corte ◊ si at parau unu grústiu de berbeches remonias chin sa costumàntzia de sa paradura ◊ sos emigraos sunis andhaos a grustos
Translations
French
groupe,
troupeau
English
group,
herd
Spanish
grupo,
rebaño,
manada
Italian
gruppo,
capannèllo,
branco,
grégge
German
Gruppe,
Rudel,
Herde.
majòne , nm: masone,
masoni,
mesoni Definition
dhu narant po su bestiàmene minudu e maduru a chedha; logu serrau po acorrare brebès, e totu su cuile e fintzes dominàriu / min. masonighedhu
Synonyms e antonyms
arbutzu,
arede,
bama,
cedha,
grústiu,
retolu,
tàgiu
/
assorte,
fiotu,
issorta,
pasa,
sinnissoni,
tropa
/
coibi,
masongile
Sentences
sos sirvones a sa landhe curriant a majones ◊ aiant unu masone de un'otantina de arveghes ◊ su masone est crocau aggrumau: frigidúmene faet! ◊ in funtana aciapesi s'abba bolojada ca bi fint sos porcos a masone
2.
medas ant abbandonau su mesoni, dhis ant fatu bendi is brebeis po si fai operajus ◊ me is bidhas genti meda bivit de sa múngia de masoni ◊ oi in su mesoni dhui at localis po su bestiàmini, po allogai su froràgiu, fai sa mullidura, ponni is ainas e is tratoris e sa domu po sa famíglia (M.Pani)
Surnames and Proverbs
smb:
Maione, Majone, Masone, Masones, Masoni
Etymon
ltn.
ma(n)sione(m)
Translations
French
troupeau
English
herd
Spanish
rebaño,
manada
Italian
màndria,
grégge
German
Herde.
sinnissòni, sinnitzòne, sinnitzòni , nm Definition
unu tanti de animales, prus che àteru brebès, crabas, a chedha no tanti manna
Synonyms e antonyms
assorte,
cedha,
fiotu,
grústiu,
issorta,
majone,
pasa,
retolu,
tropa,
tropedhu,
trumada
Etymon
srd.
Translations
French
troupeau
English
herd
Spanish
rebaño
Italian
branco
German
Herde.
tàgiu , nm: tàgliu,
taju,
tàlgiu,
tallu,
taxu,
tazu Definition
unu tanti mannu de pegos de bestiàmene grussu chi si pastórigat, ma fintzes chedha de gente nau prus che àteru a disprétziu; in is orrodas prenas de su carru, donniuna de is duas mesas lunas a una parte e àtera de sa panga (sa tàula de mesu)/ min. tagighedhu, tagiolu; tallitu = màtulu de chimbe filos de s'ordidu
Synonyms e antonyms
arbutzu,
arede,
bama,
cedha,
creze,
fiotu,
grústiu,
majone,
retile,
retolu,
trechinzu
/
làsia
Idioms
csn:
iscorrai su tallu = menguare su bestiàmine, bogàreche o pèrdere fiados (in suspu, mòrrere zente); èssiri a unu tàgiu de sa maladia = malàidos a una fasche, in medas totu paris
Sentences
seo abbaidandho su tàgiu paschendho ◊ su pastore faghet àteru sughestantu chi su tazu est pasculandhe ◊ su pastori ndi at assortiu su tallu ◊ s'intendhiant sos tazos in pastura
2.
acudit dae su postale unu tazu de zente chi mancu s'ischit comente podiat càpere intro ◊ in su grifoni dhui fiat unu tallu de piciocas chistionendi
3.
zuchiat a tracolla unu tazu de sonajolos ◊ passant is aeroplanus a tallus
4.
funt totus a letu, totus a unu tàgiu de sa maladia ◊ sa zente a tazos morit in cada capu de su mundhu
5.
is filus de s'orrimentu passant donniunu in d-unu líciu, poi in ciú pètini e si acàpiant a cincu a cincu (is tallitus) a su súrbiu de ainnantis
Surnames and Proverbs
smb:
Tallu
/
prb:
s'erbei mala in su tàlgiu est nodia
Etymon
srd.
Translations
French
troupeau,
bande
English
herd
Spanish
rebaño,
manada
Italian
branco
German
Rudel.
trechínzu , nm: trichíngiu,
trichinzu,
trighignu,
trighinzu Definition
nau de bidha, bidhighedha, bidha pitica, medau de una pariga de domos o fintzes bighinau; chedha de animales / Sos Trighinzos = sa leada de Ispollatu, Su Burgu e Bótidha in Sa Costera
Synonyms e antonyms
bichinadu,
bidhichedha,
bidhiciolu,
bidrinzu,
furriadolzu,
leada,
madau
/
arbutzu,
assorte,
cedha,
fiotu,
grústiu,
tropedhu
Sentences
canno fut biu babbai, Désulu fut divisu in tres trighignos
2.
tenet unu trighinzu de erveghes
Etymon
ltn.
tricinius
Translations
French
quartier,
petit troupeau
English
neighbourhood,
little herd
Spanish
barrio,
rebaño pequeño
Italian
rióne,
pìccolo grégge
German
Statdviertel,
kleine Herde.
tropédhu , nm: drapedhu,
trupedhu Definition
chedha pitica de gente, de bestiàmene
Synonyms e antonyms
assorte,
cedha,
ereu,
fiotu,
grústiu,
issorta,
majone,
pasa,
retolu,
sinnissoni,
rucru,
tropa,
truma,
zumenta
Sentences
ant bidu chi su tropedhu de sos cumpanzos fit miminadu
Etymon
itl.
troppello
Translations
French
groupe,
troupeau
English
group,
herd
Spanish
grupo,
rebaño
Italian
drappèllo,
branco
German
Schar.