apuría, apurída , nf Definition
su èssere apuridos, cosa chi faet apurire
Synonyms e antonyms
aprentu,
apurimentu,
apuru
/
aprentu,
apretura,
perículu
Sentences
sa mente in sos afannos est dutora, la faghet s'apuria intraniada (P.Casu)◊ si l'at bida s'apurida!…
Etymon
srd.
Translations
French
harcèlement
English
heavy nuisance
Spanish
molestia grande
Italian
molèstia prolungata,
eccessiva
German
Qual.
faltízu , nm: fastégiu,
fastígiu 1,
fastizu Definition
genia de sufrimentu de s'ànima, ma fintzes istrobbu, ifadu, mescamente chi durat a meda / alliviare sos fastizos
Synonyms e antonyms
afannia,
afannu,
ammóniu,
apensamentu,
agiu,
axiori,
patimentu
/
ifadu,
pertoja
Sentences
si pones fatu insoro ndh'essis macu cun fastizos e istragos ◊ so proendhe sos fastizos de sa pérdida de mamma ◊ che leat dae su coro onzi fastizu si est sa persona angustiada ◊ abburrit patimentos e fastizos ◊ s'amore no morit mancu in sos fastizos ◊ cussu no tenet ne fizos e ne fastizos ◊ ses meledendhe sa manera de mi pònnere in fastizu! ◊ dhi fut mortu su pobidhu e no biiat essida a custu fastígiu mannu
2.
custa pudha no at dadu mai fastizu a nisciunu ◊ amus bidu mamas frundhendhe sos fizos solu pro èssere netas de fastizos (G.A.Cossu)◊ sa pudhedra si lassat ferrare chena fastizu
Surnames and Proverbs
prb:
sos fizos sunt fastizos
Etymon
itl.
fastiggiare
Translations
French
gêne,
ennui,
souci
English
bother
Spanish
fastidio,
molestia (f)
Italian
fastìdio,
seccatura prolungata
German
Qual,
Belästigung.
matàna , nf Definition
múngia, pelea manna, trebballu a pelea, fintzes pistighíngiu in crica de arrennèscere in calecuna cosa o faendho cosa difícile / leàresi m., dare m.
Synonyms e antonyms
afarru,
antua,
atzanu,
cadha,
cària,
cumbata,
demozu,
impodha,
inzotu,
istimpida,
istripa 1,
mugna,
pista,
pistapone,
pistatzina,
podha,
ramatu,
rebbatu
Sentences
a iscríere li daet matana ◊ aite a si leare matanas pro sos pecos anzenos? ◊ leo paga matana istasero, prite mi papo su chi no suero (Sotgiu)◊ sa matana chi si leat est unu giogu a cunfrontu cun su prémiu ◊ bi ndhe cheret de matana a fàghere carvone!…◊ cun sa carena traza traza so a matana un'annu ◊ sas undhas no tzessant sa matana e sos bentos las písulant ancora
Surnames and Proverbs
smb:
Mattana
Etymon
itl.
mattana
Translations
French
obsession,
tourment
English
nagging thought,
trouble,
torment
Spanish
tormento
Italian
rovèllo,
travàglio,
torménto
German
Sorge,
Qual.
regíru , nm: reziru Definition
su regirare, genia de ammàchiu, de dispraxere mannu, de pentzamentu chi no lassat asséliu po ccn. cosa chi si disígiat o chi no est andhada bene (pruschetotu in chistiones de amore)
Synonyms e antonyms
dellíriu,
dischíssiu
/
cdh. riciru
Sentences
a fortza de preguntas, prenetas e regiros so reséssidu a bídere ue fint ◊ pupa, candho naras "Mamma!" pones a mamma in regiros! (G.Raga)◊ cun totu no mi atrivo, bell'e chi vivo cun tantu regiru ◊ tue ses cudha chi at postu in regiros a mie!
Etymon
srd.
Translations
French
chagrin d'amour
English
pang
Spanish
cuita,
pena
Italian
spàsimo
German
Qual.
secacòro , nm Definition
dannu e dispraxere mannu, de segare su coro
Synonyms e antonyms
desacatu,
digràtzia,
istràssia,
sciacu
/
crebacoro
Sentences
a intèndhere custu secacoro si est assustrada e at nau chi candho càpitant custos dannos bi at petzi de isetare sa morte ◊ candho at bidu cussu secacoro che li sunt issias duas lacrimitas ◊ biendhe cussu secacoro in domo sua, si fit arressu in su lumenarju e sa muzere est iscapada a prànghere a curriolu
Etymon
srd.
Translations
French
déchirement,
chagrin
English
torment
Spanish
tortura,
tormento
Italian
stràzio
German
Qual.
torméntu , nm: tromentu,
trumentu,
trummentu,
turmentu Definition
css. cosa, de su chi si faet, chi acontesset o chi costat e faet sufrire a unu, chi dhu faet istare male; unu fàere cracu, airadu, meda, a pelea: si narat fintzes de unu sentidu forte, chi faet penare, sufrire
Synonyms e antonyms
addorojamentu,
addoroju,
piantu,
teroju
/
matana,
tríbbulu
/
cdh. tulmentu
| ctr.
assébiu,
gosa,
pàsiu,
spréviu
Idioms
csn:
niedhu chei su t. = niedhu meda, píghidu; fàgheresi a unu trummentu, bufendhe = imbriagàresi, còghere
Sentences
responne nessi tue a cussu trumentu de telèfono! ◊ si ne fit ridenne de totu sos trumentos e anneos chi si li leghiant in sas lampitzatas de sos ocros ◊ camino chirchendhe assentu e pasu atesu de sos turmentos de sa vida
2.
sas àgheras si ponent in trumentu chi at a pàrrere note sendhe die ◊ fadiat trumentu a iscapiai is nuus de sa soga ◊ cussos no ant pasu, sunt semper a trumentu
3.
cudhu bete ómine fit totu imbussulatu de pintzos niedhos che su trumentu
4.
si che sunt aggrodhados in calchi bendhijolu e si sunt fatos a unu trummentu
Translations
French
tourment
English
torment
Spanish
tormento
Italian
torménto
German
Qual.