Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

annéulu , nm Definition su èssere o istare unu pagu tristos, oféndhios o àteru deasi Synonyms e antonyms anneu, annicu, triltura Etymon srd. Translations French peine, ennui, tristesse English sorrow, sadness, bother Spanish molestia, tristeza Italian péna, fastìdio, tristézza German Leid, Sorge, Traurigkeit.

apicígu , nm, avb: apítzicu, apítzigu Definition su apicigare, su tretu o sa cosa chi faet a apicigare; mescamente s'ifadu chi giaet sa gente picigosa Synonyms e antonyms apicigori Idioms csn: avb.: èssere o istare apítzigu a unu, a una cosa = avatu, apicigau a unu, a una cosa; agatai apicigus = bogare, chircare o agatare iscusas; èssiri un'a. (nadu de zente) = chi, si apítzigat a faedhare, no sessat de pedire 2. no dh'arrennescit de agatai apicigu po nci dhu bogai Etymon srd. Translations French gêne English nuisance, pretext Spanish pegadura, molestia Italian fastìdio, appìglio German Verdruß, Haltepunkt.

apuría, apurída , nf Definition su èssere apuridos, cosa chi faet apurire Synonyms e antonyms aprentu, apurimentu, apuru / aprentu, apretura, perículu Sentences sa mente in sos afannos est dutora, la faghet s'apuria intraniada (P.Casu)◊ si l'at bida s'apurida!… Etymon srd. Translations French harcèlement English heavy nuisance Spanish molestia grande Italian molèstia prolungata, eccessiva German Qual.

chiriólu , nm, agt Definition su chiriolare una cosa; chie o chi istat in giru, bola bola, andhandho e torrandho; fintzes pentzamentu chi no lassat in asséliu Synonyms e antonyms chirioladura / oriolu / rundhanu, zirellu Sentences zugher una cosa a chiriolu 2. risitat a su sole su beranu e bolat sa mariposa chiriola (L.Mudadu)◊ in sa cora manna abbojant àteros trainos chiriolos 3. custa borta fut su preide a tènnere chiriolos po su chi dhi fut capitau! Translations French ennui, désagrément English nuisance Spanish molestia Italian molèstia German Belästigung.

contribbulatziòne, contribbulatziòni , nf Definition cosa chi faghet penoriare, sufrire, istare male Synonyms e antonyms ifadu, penória, tribbulia | ctr. gosa Etymon srd. Translations French ennui, souci English bother, torment Spanish molestia, tormento Italian seccatura, torménto German Belästigung.

distrúbbu , nm: distulbu, disturbu Definition cosa chi irbiat, istrobbat, faet pèrdere tempus, giaet ifadu; cosa prus grave, dannu, male Synonyms e antonyms ilbiu, isdrobbu / gastu 1, iscóntriu, istragu Sentences no bos ledas disturbu: setzide, za mi arranzo a sa sola! 2. at tentu disturbu e fintzas a su dutore ant avisadu Translations French dérangement English trouble Spanish molestia Italian disturbo German Störung, Beschwerde.

faltízu , nm: fastégiu, fastígiu 1, fastizu Definition genia de sufrimentu de s'ànima, ma fintzes istrobbu, ifadu, mescamente chi durat a meda / alliviare sos fastizos Synonyms e antonyms afannia, afannu, ammóniu, apensamentu, agiu, axiori, patimentu / ifadu, pertoja Sentences si pones fatu insoro ndh'essis macu cun fastizos e istragos ◊ so proendhe sos fastizos de sa pérdida de mamma ◊ che leat dae su coro onzi fastizu si est sa persona angustiada ◊ abburrit patimentos e fastizos ◊ s'amore no morit mancu in sos fastizos ◊ cussu no tenet ne fizos e ne fastizos ◊ ses meledendhe sa manera de mi pònnere in fastizu! ◊ dhi fut mortu su pobidhu e no biiat essida a custu fastígiu mannu 2. custa pudha no at dadu mai fastizu a nisciunu ◊ amus bidu mamas frundhendhe sos fizos solu pro èssere netas de fastizos (G.A.Cossu)◊ sa pudhedra si lassat ferrare chena fastizu Surnames and Proverbs prb: sos fizos sunt fastizos Etymon itl. fastiggiare Translations French gêne, ennui, souci English bother Spanish fastidio, molestia (f) Italian fastìdio, seccatura prolungata German Qual, Belästigung.

ifàdu , nm: infadu, infaru, irfadu, isfadu Definition totu su chi podet èssere de istrobbu, o chi orroschet, o chi provat sa passiéntzia, faet pèrdere tempus fintzes si no est cosa grave Synonyms e antonyms ammóniu, gena, ifadamentu, ifestu, impelegu, impéltinu, imperpériu, innaentu, inzerra, istéculu, lassamistai, nischitzu, pibinca, pertoja Idioms csn: dare i.; leàresi s'i. de… = pigaisí s'istentu de fai cosa mala a fai mancai pagu trabballosa Sentences Sardos, si no bos servit de infadu, dia cherrer cantare una cantone (Cubeddu)◊ sos músculos sunt saboridos, ma bi at ifadu a los innetiare ◊ a collire olia de terra bi at prus ifadu chi no pelea ◊ ma daet ifadu, mih, sa musca! Etymon spn. enfado Translations French gêne, ennui English bother Spanish molestia Italian fastìdio, tèdio, molèstia, seccatura German Verdruß, Belästigung, Langeweile.

iféstu , nm: infestu Definition cosa chi istrobbat, chi faet orròschere, cosa de fàere chi praghet pagu, matanosa, trebballosa / donai, pigai i. Synonyms e antonyms ifadu, imperpériu, nischitzu, pibinca, segori / inaventu, irbelegu Sentences su chi li daiat ifestu fit chi no aiant detzisu comente si deviat pesare sa cosa ◊ gei si dh'at pigau s'infestu a preparai cussa cummédia!…◊ proaia infestu intendhendhe a tie ◊ innoghe s'umididade dat pagu infestu ◊ li apo dadu duas sedatadas a su fangotu e li at bogadu de cabu de mi fàghere infestu ◊ si dh'at pigau s'infestu, s'istudianti!… Etymon srd. Translations French ennui, gêne English bother Spanish molestia Italian molèstia German Lästigkeit.

impelégu , nm Definition cosa ifadosa, chi giaet ifadu Synonyms e antonyms gena, ifadu, ifestu, nischitzu, pibinca, pertoja | ctr. irbelegu Etymon srd. Translations French embêtement English nuisance Spanish molestia Italian seccatura German Belästigung.

impeléu , nm Synonyms e antonyms apeleu, bataria, iscrevedhu, pelea Sentences cussas sunt cosas chi nos daent impeleu ◊ custa est sa paga de s'impeleu, de su tantu tribbulare ◊ s'impeleu mi búliat su sàmbene Etymon srd. Translations French dérangement, ennui English inconvenience, labour Spanish molestia Italian affanno, incòmodo German Sorge, Beschwerlichkeit.

increscíu , nm Definition cosa chi increschet, chi giaet ifadu Synonyms e antonyms arroscimentu, ifadu, increschimentu, increscu, inzerra Sentences incresciu meda ti fatzu? a pitziori ti pigant is gunnedhas mias? ◊ su intendi cussus sonus dhi donat incresciu ◊ a biri totu cussus malàdius dhi fait incresciu e impressioni lègia Etymon srd. Translations French dérangement, gêne English trouble Spanish molestia Italian disturbo, fastìdio German Belästigung.

incruéscu , nm Definition ifadu, istrobbu, nau fintzes in su sensu de dannu chi si faet a s'àteru, cosighedhas mancari no graves meda ma chi dispraxent etotu Synonyms e antonyms ifadu, imperpériu, increscu Sentences cussos petzi daent incruescu a s'àteru: e candho lassant andhare su bestiàmine afaiu, e candho colant in su tou e ti lassant s'àidu abbertu! Translations French ennui English bother Spanish molestia Italian molèstia German Belästigung.

innaéntu , nm Synonyms e antonyms annaentu, ifadu, istrobbu Sentences no suporto s'abbolotu cun sos innaentos ◊ za lu tenet s'innaentu, cussu cristianu!…◊ a s'innaentu chi podes dare a mie no bi penses! Etymon srd. Translations French souci, ennui English problem, nuisance, bore Spanish preocupación, molestia Italian grattacapo, fastìdio, nòia German Sorge, Überdruß.

innénneru , nm Definition calesiògiat cosa chi giaet istrobbu Synonyms e antonyms gena, ifadu, ifestu, impelegu, innaentu, lassamistai, nischitzu, pibinca Etymon srd. Translations French ennui English nuisance Spanish molestia Italian seccatura German Belästigung.

isdróbbu , nm: istorbu, istrobbu, storbu Definition cosa chi faet pèrdere tempus, giaet ifadu, impedit e no lassat fàere; dannu, male, dificurtade Synonyms e antonyms ilbiu, impedu, irbortu, scroebba / impedhitzu | ctr. agiudu Idioms csn: i. de Deu = destrossa manna chi faghet su tempus, itl. calamità naturale; salvu istrobbu = si no cumbinat carchi irbortu o cosa in contràriu Sentences ello ite, istrobbu as tentu chi as istentatu? ◊ apeit istrobbu e no poteit bènnere ◊ beneitu apo a chie at postu istrobbos e irbortos ◊ ghetamus sas curpas a chie at postu istrobbos ◊ si no mi boit, ge abarru pagu a dha troci s'istrobbu! Surnames and Proverbs prb: chie no istrobbat, istrobbu no cheret Etymon spn. estorbo Translations French dérangement, obstacle, calamité, complication English trouble, complication, hindrance, disaster Spanish molestia, tropiezo, catástrofe Italian disturbo, intòppo, complicazióne, calamità German Störung, Hindernis, Schwierigkeit, Unheil.

istéculu , nm Synonyms e antonyms gena, ifadamentu, ifadu, ifestu, impéltinu, innaentu, inzerra, pibinca Sentences at sighidu su contu pro mi dare istéculu ◊ cust'istéculu de su limbazu no li at nóghidu meda Etymon srd. Translations French ennui, embêtement English bother Spanish fastidio, molestia Italian fastìdio, seccatura German Verdruß.

peléu , nm: apeleu Definition totu su chi unu cricat de fàere, fintzes cun múngia, po arrennèscere in ccn. cosa / a p. = a pelea, a trabballu Synonyms e antonyms bataria, impeleu, matana, pelea*, secamentu Sentences nessi in bijone beni pro allebiare dogni peleu! ◊ sa giustíscia tua est in peleu, però no podes coglionare a Deu! ◊ vivo in apretu e in peleu ◊ in piús peleu de sa chi fist ti ses posta como ◊ tue in tribbunale chircas de ti ch'essire dae peleu ◊ pelea e peleu est totu su matessi! ◊ sias prontu a calisiollat peleu po su bèni de s'isposa e de sa famíglia tua! Translations French peine, souci English bother Spanish molestia, engorro Italian briga, affanno German Mühe.

pibínca , nf Definition unu foedhare arrepítiu chi giaet ifadu, su giare ifadu foedhandho / èssiri de p. = ifadosos Synonyms e antonyms gena, ifadu, ifestu, mémula, nischitzu / linghizu Sentences sa genti de pibinca bolit iscupetada! ◊ si no dh'acabbas cun custa pibinca no ti ant a donai mancu su chi ti tocat! ◊ ses una cida cun custa pibinca, a ndi cabai cussa cosa! Etymon srd. Translations French ennui, agacement English nuisance Spanish molestia Italian molèstia, tèdio, meticolosità German Lästigkeit.